نشریه خط شکن
نشریه خط شکن
خواندن ۸ دقیقه·۴ سال پیش

بررسي مدل کمک رسانی امام علي (ع) به نيازمندان: أمير اللُّطْف

به نظر شما اين رزمايش همدلي و كمك مومنانه تا كي ادامه دارد؟ آيا ميتوان گفت كه تا ابد ادامه دارد يا با اتمام اين شرايط تمام ميشود؟ آيا اين جمعيت مومن و انقلابي و شيعه هميشه دركنار نيازمندان و فقرا خواهند بود؟ ما بهتر از هركسي اين را می‌دانيم كه اين رزمايش منقطع خواهد شد و تا زمانش نرسد اين كمك و همدلي به اين سطح پيش نمي‌آيد. اما حالا يك سوال ديگر، به نظرتان چند نفر در تاريخ هميشه در حال كمك بوده‌اند؟ از بين همان افراد، چند نفر در دوران حكومت و قدرت هم به اين كار ادامه می‌دادند؟به جرئت مي‌توان گفت در جواب تمام اين سوالات نام امير المومنين امام علي عليه السلام به چشم ميخورد.رهبری درباره مدل کمک امام علی چه فرمودند؟ حضرت آیت الله خامنه‌ای در بخشی از بيانات درباره حضرت علی (ع) فرمودند: «کسانی که به فقرا کمک کنند و به خانواده‌های مستضعف سر بزنند، زیادند؛ اما آن کسی که اوّلاً این کار را در دوران حکومت و قدرت خود انجام دهد، ثانیاً کارِ همیشه‌ی او باشد، ثالثاً به کمک کردن مادّی اکتفا نکند؛ برود با این خانواده، با آن پیرمرد، با این آدم نابینا، با آن بچه‌های صغیر بنشیند، مأنوس شود، دل آن‌ها را خوش کند، فقط امیرالمؤمنین علیه‌السلام است»ابن ابی الحدید درباره آن حضرت می نویسد: «علی روزها روزه می گرفت و خوراك خود را به دیگران می‌داد و با دست خویش نخلستان‌های بعضی از یهودی ها را آب یاری می كرد. دست هایش در اثر آب كشی آبله می زد، اما درآمد خود را به مستمندان می داد.»کمک از بیت المال؟! جالب است بدانيد كه براي اين کمک رساني‌ها هيچ حد و مرزي قائل نبود. در كتاب اسلام و خدمات اجتماعی (ص189) آمده است: حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام پیرمرد نابینایی را دیدند كه در گوشه ای نشسته و گدایی می كند. حضرت از كسانی كه در اطراف او بودند، پرسیدند: این كیست؟ گفتند: نصرانی است. حضرت فرمودند: «وقتی كه جوان بود او را به كار گماردید؛ حال كه پیر و ناتوان شده، او را رها كرده و از حق مشروعش بازداشته‌اید؛ از بیت المال به او بپردازید!»شغل حضرت چه بود؟ يكی دیگر از مشاغل امام علی علیه السلام در عصر رسالت و پس از آن، كشاورزی و درخت‌كاری بود كه بسیاری از خدمات و انفاق های خود را از این طریق انجام می‌داد و درست در زمان ثمره و نتیجه آن را وقف می‌کرد. شاید به ذهنمان خطور کند که اگر ثمره و سود حاصل از اون باغ ها را به مستمندان می‌داد بهتر بود! اما فرق ایشان با ما همین است که امام به دنبال رفع اصولی نیازمندی مردمی هستند که توان کار کردند دارند، اما فضای آن را ندارند یا نمی‌توانند ایجاد کنند. گویا می‌خواهند از تنبلی‌های افراد توانمند اما نیازمند جلوگیری کنند و هم نیازمندی آن‌ها را رفع کنند. پشت این عمل، صد ها فکر نهفته است که با نگاه عمیق به بعضی از آن ها دست پیدا خواهیم کرد. امروزه در این شرایط، طرح هایی مثل کمک مومنانه و رزمایش همدلی، فقط مرهمی بر زخم نیازمندان و فقرا شده‌است. مانند یک قرص مُسکن می‌مانند که اگر درد درمان نشود دوباره این درد شروع می‌شود. قبل‌تر گفتم، امام در راه خدا انفاق می‌کرد. انفاق یعنی چه؟ هر کمکی انفاق است؟؟با نگاه به آیات 1 تا 4 سوره انفال به این می‌رسیم که انفاق یعنی از آنچه داریم در پرکردن خلاء استفاده کنیم. شاید خلاء الان برای نیازمندان پول باشد، شاید کار باشد، شاید محبت به یک طفل زجر دیده باشد. امام به خوبی می‌دانستند که چطور این مدل خلاء‌ها را پرکنند. یک وقت با محبت به یک طفل صغیر انفاق می‌کرد. یک زمانی با وقف زمین زراعتی و یک وقت هم با دادن زر و انگشتر. شاید الان کمک مالی خلاء را پر کند ولی چند روز دیگر دوباره این خلاء ایجاد می‌شود. این را هم بدانید که پر کردن خلاء به بهترین شکل، باتوجه به ظرفیت ما و شناخت درست از خلاء، حاصل می‌شود.نویسنده: روح الله خانیبررسي مدل کمک رسانی امام علي (ع) به نيازمندان: أمير اللُّطْف


به نظر شما اين رزمايش همدلي و كمك مومنانه تا كي ادامه دارد؟ آيا ميتوان گفت كه تا ابد ادامه دارد يا با اتمام اين شرايط تمام ميشود؟ آيا اين جمعيت مومن و انقلابي و شيعه هميشه دركنار نيازمندان و فقرا خواهند بود؟ ما بهتر از هركسي اين را می‌دانيم كه اين رزمايش منقطع خواهد شد و تا زمانش نرسد اين كمك و همدلي به اين سطح پيش نمي‌آيد. اما حالا يك سوال ديگر، به نظرتان چند نفر در تاريخ هميشه در حال كمك بوده‌اند؟

از بين همان افراد، چند نفر در دوران حكومت و قدرت هم به اين كار ادامه می‌دادند؟

به جرئت مي‌توان گفت در جواب تمام اين سوالات نام امير المومنين امام علي عليه السلام به چشم ميخورد.


رهبری درباره مدل کمک امام علی چه فرمودند؟

حضرت آیت الله خامنه‌ای در بخشی از بيانات درباره حضرت علی (ع) فرمودند: «کسانی که به فقرا کمک کنند و به خانواده‌های مستضعف سر بزنند، زیادند؛ اما آن کسی که اوّلاً این کار را در دوران حکومت و قدرت خود انجام دهد، ثانیاً کارِ همیشه‌ی او باشد، ثالثاً به کمک کردن مادّی اکتفا نکند؛ برود با این خانواده، با آن پیرمرد، با این آدم نابینا، با آن بچه‌های صغیر بنشیند، مأنوس شود، دل آن‌ها را خوش کند، فقط امیرالمؤمنین علیه‌السلام است»

ابن ابی الحدید درباره آن حضرت می نویسد: «علی روزها روزه می گرفت و خوراك خود را به دیگران می‌داد و با دست خویش نخلستان‌های بعضی از یهودی ها را آب یاری می كرد. دست هایش در اثر آب كشی آبله می زد، اما درآمد خود را به مستمندان می داد.»


کمک از بیت المال؟!

جالب است بدانيد كه براي اين کمک رساني‌ها هيچ حد و مرزي قائل نبود. در كتاب اسلام و خدمات اجتماعی (ص189) آمده است: حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام پیرمرد نابینایی را دیدند كه در گوشه ای نشسته و گدایی می كند. حضرت از كسانی كه در اطراف او بودند، پرسیدند: این كیست؟ گفتند: نصرانی است. حضرت فرمودند: «وقتی كه جوان بود او را به كار گماردید؛ حال كه پیر و ناتوان شده، او را رها كرده و از حق مشروعش بازداشته‌اید؛ از بیت المال به او بپردازید!»


شغل حضرت چه بود؟

يكی دیگر از مشاغل امام علی علیه السلام در عصر رسالت و پس از آن، كشاورزی و درخت‌كاری بود كه بسیاری از خدمات و انفاق های خود را از این طریق انجام می‌داد و درست در زمان ثمره و نتیجه آن را وقف می‌کرد. شاید به ذهنمان خطور کند که اگر ثمره و سود حاصل از اون باغ ها را به مستمندان می‌داد بهتر بود! اما فرق ایشان با ما همین است که امام به دنبال رفع اصولی نیازمندی مردمی هستند که توان کار کردند دارند، اما فضای آن را ندارند یا نمی‌توانند ایجاد کنند. گویا می‌خواهند از تنبلی‌های افراد توانمند اما نیازمند جلوگیری کنند و هم نیازمندی آن‌ها را رفع کنند. پشت این عمل، صد ها فکر نهفته است که با نگاه عمیق به بعضی از آن ها دست پیدا خواهیم کرد. امروزه در این شرایط، طرح هایی مثل کمک مومنانه و رزمایش همدلی، فقط مرهمی بر زخم نیازمندان و فقرا شده‌است. مانند یک قرص مُسکن می‌مانند که اگر درد درمان نشود دوباره این درد شروع می‌شود. قبل‌تر گفتم، امام در راه خدا انفاق می‌کرد.


انفاق یعنی چه؟ هر کمکی انفاق است؟؟

با نگاه به آیات 1 تا 4 سوره انفال به این می‌رسیم که انفاق یعنی از آنچه داریم در پرکردن خلاء استفاده کنیم. شاید خلاء الان برای نیازمندان پول باشد، شاید کار باشد، شاید محبت به یک طفل زجر دیده باشد. امام به خوبی می‌دانستند که چطور این مدل خلاء‌ها را پرکنند. یک وقت با محبت به یک طفل صغیر انفاق می‌کرد. یک زمانی با وقف زمین زراعتی و یک وقت هم با دادن زر و انگشتر. شاید الان کمک مالی خلاء را پر کند ولی چند روز دیگر دوباره این خلاء ایجاد می‌شود. این را هم بدانید که پر کردن خلاء به بهترین شکل، باتوجه به ظرفیت ما و شناخت درست از خلاء، حاصل می‌شود.



نویسنده: روح الله خانی

بسیج دانشجوییخط شکننشریهدانشگاه امام رضاامام علی
دوهفته نامه بسیج دانشجویی دانشگاه بین المللی امام رضا(ع) مشهد
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید