ضمان درک بدین معناست که هریک از بایع و خریدار نسبت به مستحق‌للغیر درآمدن مبیع و ثمن مسئولیت دارند.
توضیح آنکه در یک معامله شخصی که کالایی را فروخته یا خریداری کرده است نگران است که ثمن خریدار یا مثمن یا همان مبیع متعلق به شخص دیگری غیر از متعاملین باشد که می‌تواند.
وکیل عقد ضمان توضیح می‌دهد مستفاد از ماده ۳۹۰ قانون مدنی مقرر می‌دارد: اگر بعد از قبض ثمن، مبیع کلاً یا جزءاً مستحق‌للغیر درآید بایع ضامن است اگر چه تصریح به ضمان نشده باشد»
بنابراین شخص می‌تواند برای جبران زیان احتمالی که از ناحیه پرداخت ثمن یا تحویل کالا در فرض مال دیگری بودن، متوجه او می‌شود، ضامن بگیرد تا درصورتی‌که معلوم شود یکی از آن دو مال دیگری است، مضمون‌له به ضامن رجوع و زیان وارد شده را از وی دریافت کند. به ضمانتِ جبرانِ زیانِ ثمنِ پرداختی یا مثمن تحویل شده، زمان عهده یا دَرَک گویند
دامنه شمول قاعده ضمان درک
ضمان درک، در کلیه عقود معوض جریان داشته و ذکر آن در باب بیع، صرفاً از جهت غلبه بوده و جایی که ثمن نیز عین معین باشد، این قاعده در ثمن نیز جاری است.
سؤال: نحوه محاسبه خسارت در ضمان درک مبیع چگونه است؟
وکیل تنظیم قرارداد ضمان پاسخ می‌دهد: چنانچه ملک مبیع مستحق‌للغیر در آید، خسارت وارده به‌عنوان ضمان درک به نرخ روز مبیع محاسبه و از بایع اخذ می‌شود.
سؤال: خسارت در ضمان درک مبیع چطور محاسبه می‌شود؟
پاسخ: خسارت ناشی از مستحقٌ للغیر درآمدن مبیع، معادل تفاوت قیمت مبیع در زمان انعقاد قرارداد و قیمت روز مبیع می‌باشد.
در همین زمینه شعبه ۱۸۲ دادگاه حقوقی تهران در دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۰۶۰۱۳۴۹ مورخ ۱۳۹۱/۱۰/۲۷ اشعار می‌دارد:
خسارات ناشی از بطلان بیع (از جمله ناشی از مستحقٌ للغیر بودن مبیع) شامل افزایش قیمت مورد معامله، پس از عقد نبوده، بلکه شامل مخارج و خساراتی است که مشتری در معامله متحمل می‌شود.
ضمان ذمه به ذمه
در این نوع ضمان، ذمه ضامن به ذمه مضمون عنه (مدیون اصلی) اضافه می‌گردد.
به عبارت ساده‌تر تا قبل از تحقق عقد ضمان فقط مدیون اصلی (مضمون عنه) در مقابل طلبکار (مضمون‌له) مسئولیت پرداخت را برعهده داشت و حالا، ضمان نیز به همراه مدیون اصلی در مقابل طلبکار مسئول می‌باشد.
ضمان ذمه به ذمه عرضی
نظریه مشورتی شماره ۷/۹۸/۱۲۵ اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
مستفاد مواد از ۲۴۹ و ۳۰۹ و ۳۱۴ و ۴۰۳ و ۴۰۴ قانون تجارت، مسئولیت تضامنی به این معناست که تمام مسئولین در عرض یکدیگر قرار دارند به‌طوری‌که مضمون‌له می‌تواند برای وصول تمام یا برخی از مال یا دین مورد ضمانت به هرکدام از آنها هم زمان یا در زمان‌های مختلف مراجعه کند، به‌عبارت‌دیگر مسئولیت تضامنی هر بدهکار شامل مسئولیت اجرای تمام تعهد می‌شود .
سؤال: در صورت توقیف مال از احد از محکوم علیهم آیا این امر مانع از بازداشت و جلب سایر محکومین در راستای اعمال ماده ۳ قانون نحوه محکومیت‌های مالی خواهد بود یا خیر؟
پاسخ: در فرض سؤال درصورتی‌که کل محکومٌ به از اموال یک نفر از ضامنین توقیف شده باشد، توقیف اموال دیگر محکومین تضامنی یا اجرای مقررات ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب ۱۳۹۴، در مورد آنها فاقد مجوز قانونی می‌باشد.
سؤال: امکان مراجعه هم‌زمان دارنده سند تجاری به ضامن و صادرکننده سند وجود دارد؟
پاسخ: بله وجود دارد.
برابر با در کلیه مواردی که به‌موجب قوانین یا موافق قراردادهای خصوصی ضمانت تضامنی باشد طلبکار می‌تواند به ضامن و مدیون اصلی مجتمعاً رجوع کرده یا پس از رجوع به یکی از آنها و عدم وصول طلب خود برای تمام یا بقیه طلب به دیگری رجوع نماید.
برای دریافت مشاوره حقوقی از وکیل عقد ضمان و ضمانت‌نامه و کسب راهکارهای قانونی در تنظیم قرارداد با شماره‌های مندرج در سایت تماس حاصل فرمایید.
