دیاق سپر خودرو، که بهعنوان تقویتکنندهی سپر نیز شناخته میشود، یکی از اجزای اساسی در ساختار ایمنی خودروها به شمار میرود و نقش مهمی در مدیریت نیروهای وارده در زمان تصادف ایفا میکند. در این مطلب به بررسی تأثیرات این قطعه بهصورت جامع پرداخته میشود.
دیاق سپر، که اغلب از فلزاتی نظیر فولاد یا آلومینیوم یا مواد کامپوزیتی ساخته میشود، بهعنوان اولین لایهی محافظتی در تصادفات از جلو یا عقب عمل میکند. این قطعه با جذب بخشی از انرژی ناشی از ضربه، از انتقال مستقیم آن به ساختار اصلی خودرو، مانند شاسی یا محفظهی سرنشینان، جلوگیری میکند.
کاهش آسیب به ساختار اصلی خودرو: دیاق با توزیع یکنواخت نیروی وارده در سطح سپر، از تمرکز فشار بر نقاط حساس مانند شاسی، موتور یا سیستم تعلیق کاسته و در نتیجه، آسیبهای وارده به بدنهی اصلی را در تصادفات خفیف کاهش میدهد. این امر میتواند هزینههای تعمیر را بهطور قابلتوجهی پایین آورد.
در تصادفات شدید، دیاق سپر به همراه مناطق مچالهشونده (crumple zones) به کاهش شتاب ناگهانی خودرو کمک میکند. این فرآیند، شدت جابهجایی سرنشینان به سمت جلو را کاهش داده و احتمال آسیبدیدگی را به حداقل میرساند.
در آزمونهای ایمنی بینالمللی، مانند یورو انکپ (Euro NCAP) یا ادارهی ملی ایمنی ترافیک بزرگراهها (NHTSA)، کارایی دیاق سپر در جذب ضربه و حفظ یکپارچگی ساختاری خودرو از اهمیت بسزایی برخوردار است. بهعنوان مثال، در تصادف با عابر پیاده، طراحی دیاق باید بهگونهای باشد که آسیب به اندامهای تحتانی عابر را کاهش دهد.
با وجود نقش محافظتی دیاق، کارایی آن به کیفیت طراحی و مواد بهکاررفته بستگی دارد. در بسیاری از خودروهای چینی موجود در بازار ایران، دیاق سپر از مواد اولیهی با کیفیت پایین و دوام ضعیف ساخته میشود. این دیاقها اغلب نازکتر از استانداردهای مطلوب بوده و از فلزات یا آلیاژهای ارزانقیمت با مقاومت کم در برابر فشار و ضربه تولید میشوند. در نتیجه، در تصادفات با سرعت بالا یا برخوردهای زاویهدار، این دیاقها بهراحتی خم شده یا میشکنند و نمیتوانند نیروی وارده را بهخوبی مهار کنند. این ضعف در دوام و کیفیت، بهویژه در مدلهای اقتصادیتر خودروهای چینی، باعث انتقال بخش زیادی از انرژی ضربه به شاسی و محفظهی سرنشینان شده و ایمنی کلی خودرو را به خطر میاندازد. چنین کاستیهایی در مقایسه با خودروهای ساختهشده توسط برندهای معتبر جهانی، که از مواد مقاوم و طراحی بهینهتر بهره میبرند، به وضوح قابل مشاهده است.
در تصادف از جلو با سرعت ۴۰ کیلومتر بر ساعت، در خودرویی با طراحی پیشرفته و دیاق مقاوم (مانند تویوتا کرولا)، این قطعه نیروی ضربه را بهخوبی جذب کرده و آسیب به ساختار اصلی را محدود میکند. در مقابل، در برخی خودروهای چینی با دیاق ضعیف، به دلیل کیفیت پایین مواد و ناکافی بودن ضخامت، دیاق نمیتواند مقاومت لازم را ارائه دهد و نیروی ضربه بهطور مستقیم به شاسی یا محفظه سرنشینان منتقل میشود، مشابه آنچه در خودروهای داخلی کمکیفیت مانند پراید مشاهده میگردد.
بهطور خلاصه، دیاق سپر بهعنوان یک لایهی محافظ اولیه عمل میکند که نهتنها از خودرو در برابر آسیبهای ساختاری محافظت مینماید، بلکه به ارتقای ایمنی سرنشینان نیز کمک میکند. با این حال، در خودروهای چینی، کیفیت پایین و دوام ضعیف دیاق سپر بهعنوان یک نقطه ضعف برجسته مطرح است که تأثیر آن را در شرایط بحرانی محدود میسازد و ایمنی کلی خودرو را تحتالشعاع قرار میدهد.
ویدیوهای پیشنهادی:
۱. ضعف اساسی فیلتر هوای اسپرت چیست؟ آیا این قطعه به موتور آسیب میرساند؟
۲. ساخت دستگاه سیار بازیافت کلوخههای آسفالت در ایران؛ صرفهجویی هنگفت با استفاده از این دستگاه بومی
۳. پوسیدگی عجیب در خودروی چینی فوتون تونلند G7 صفر کیلومتر مونتاژی ایران خودرو
۴. نکات کلیدی نگهداری و مراقبت از موتور خودرو
