از چهارساله گی تحت آموزش مادر خلاق اَش قرار گرفت. وقتی هفت ساله بود به لکنت زبان گرفتار شد، اما با تکیه بر اراده و تقلاهای نظر گیری که از خود بروز داد، بر این نقص پیروز شد؛ طوری که بعدها یکی از داناترین و با قریحه ترین سخن وران پرشور محیط علمی ایران شد.
از سیزده ساله گی به ترجمه پرداخت. پانزده ساله بود که نمایش نامه ی «ارمغان جنگ» را به فارسی برگرداند و خود ایفای یکی از نقش های آن را به عهده گرفت. - همانند «ولتر» که آثار خود را به صحنه می برد و اجرا می کرد.
شوق عظیم اش به یادگیری، موجب شد تا در رشته های علوم اجتماعی، فلسفه، علوم تربیتی، علوم سیاسی، ادبیات انگلیسی و ادبیات فارسی به تحصیل بپردازد. تسلط خیره کننده اش بر این موضوعات، از او استادی چند وجهی ساخت. کارنامه ی درخشان او نشان می دهد که این منزلت والا، نتوانست او را فریب دهد و به مردمی که تشنه ی آزادی و برابری بودند، پشت کند.
این چهره ی نامور ، که آمیزه ای شگفت از دانایی، راستی، خردورزی و مبارزه برای آزادی اندیشه و بیان بود، به امیرحسین آریان پور تعلق دارد.
آریان پور، تباری والا داشت. از طرف مادر، به تاریخ نویسان و ادیبان دوره ی قاجار و از طرف پدر، به رهبران طایفه ای از عشیره ی لُران " بیران وند " که به سبب شورش به حاشیه ی کویر کاشان رانده شده بودند، می رسید.
این میراث، یعنی «دانش» و «طغیان» که با جان امیرحسین آمیخته بود ، در سراسر عمر شکوه منداَش او را راحت نگذاشت و از او استادی بلندمرتبه ساخت که مدام در حال آموختن، آفرینش، آموزش و مبارزه بود. - ویژه گی آخری سبب شد تا از مراکز آموزش عالی و موسسات تحقیقاتی که به آن ها سخت دل بسته بود، پیوسته تبعید یا اخراج شود.
آریان پور، چهل سال معلمی کرد. او برخلاف آن نوع نظام آموزشی ، که معلم را محور همه چیز می پنداشت، به کار جمعی باور داشت. مفاهیم «هم اندیشی» و «هم آموزی» بنیادی ترین مفاهیم فرهنگی - تربیتی او در فرایند رشد و دگرگون سازی انسان به حساب می آیند.
آریان پور، تا پایان حرفه ی معلمی، خود را در چارچوب نظام دیوان سالار، با آن آیین نامه های ملال آور و انسان ستیز، محبوس نساخت؛ او همواره به آن چیزی که خود باور داشت عمل می کرد. اشتیاق پرشور دانش جویان رشته های مختلف از کلاس های «همگرا»ی او و مردود دانستن معیارهایی هم چون " نمره " و " حضور و غیاب " ، از او معلمی ساخته بود با ویژه گی های غریب و در عین حال بسیار دوست داشتنی .
در عرصه ی قلم ، کارنامه ی آریان پور ، همراه با نوآوری و دانش فراوان است . تسلط خیره کننده ی او بر چهار زبان مهم علمی ، شخصیت او را یکه و منحصر به فرد کرده است . حدود بیست و پنج اثر ، که یازده جلد از آن ترجمه و باقی که تالیف و نگارش است ، از او به یادگار مانده . به این کارنامه درخشان ، باید این را هم افزود که هزار صفحه از کتاب " جامعه شناسی هنر " و کتاب " فرهنگ تفضیلی فلسفه و علوم اجتماعی " که چهار زبانه ( فارسی ، انگلیسی ، آلمانی و فرانسه ) است ، هنوز رنگ چاپ به خود ندیده اند !!
پیش از این که مرگ در سال ۱۳۷۹ به سراغ آریان پور بیاید، برخی از همتایان سعید امامی، او را به جرم امضای نامه ی ۱۳۴ نفر، در دانش گاه به کتک بستند تا شاید از این طریق بتوانند آن عظمت رویایی و پرتو ماه تاب آش را از ذهن و حافظه ی هوشیار مردم بزدایند!!
این هم، مزد رانده شدن به انزوا و تنهایی!!
زمستانِ نود و چهار خورشیدی
