پرویز شهریاری یکی از افتخار آمیز ترین چهره های آموزش و پرورش در ایران است. صفت افتخار را بی هیچ مبالغه ای، باید در نظرگاه و روش معلمی، و هم چنین کارنامه ی علمی و حیرت آور او جست و جو کرد.
شهریاری، در یکی از محروم ترین محله های شهر کرمان، یعنی «دولت خانه» به جهان آمد. پدرَش غیر از کار در زمین های اربابی، در کارخانه ی ریسنده گی به کار پرداخت. فضای آلوده ی همین کارخانه و محرومیت های نفس گیری که در زنده گی با آن ها در گیر بود، موجب شدند که او را در ۴۶ ساله گی از ادامه ی زنده گی محروم کنند. سپس مادر به کارزار تلخ زنده گی قدم گذاشت و در کارخانه ی بافنده گی به کارگری پرداخت. در چنین هنگامه ای که فقر و خشونت حاصل از آن، ادامه ی زنده گی را ناممکن می گرداند، پرویز خردسال مجبور شد برای بقای خود و خانواده اش ، به کارهای مختلفی دست بزند. از جمله: عمله گی، خشت مالی، چاه خوئی، کوزه گری و جاده سازی.
سلطه ی سنگین فقر، او را به دانش سرای مقدماتی ی کرمان کشاند. در همین دوره بود که او نخستین درس های فلسفه ی زنده گی را از معلم آزاداندیش خود، یعنی «ابوالقاسم پورحسینی» آموخت. به گفته ی خودش: «درس آزادگی» و «رادمردی.»
رتبه ی اولی که در پایان دوره ی دانش سرا آورد ، به او کمک کرد تا بدون شرکت در آزمون سراسری ، به کلاس مقدماتی ی دانش کده ی ادبیات وارد شود؛ اما شمار زیاد دانش جویان این رشته، او را منصرف کرد و به رشته ی ریاضی رو آورد. – او به هر دو رشته علاقه داشت . - از این زمان، در کنار تحصیل، به معلمی هم پرداخت.
شهریاری، ۴۵ سال معلمی کرد. در این حرفه، نه تنها خود را با شیوه ی مرسوم و پذیرفته شده تطبیق نداد، بل تلاش کرد ، شیوه ی نوینی را بر اساس درک و استنباط خود و واقعیت هایی که شاگردان با آن رو به رو هستند، ابداع کند. او به این باور رسیده بود که، باید بچه ها را در یادگیری و حتا تدریس دخالت داد. موارد بی شماری را در کارنامه اش، می توان سراغ گرفت که از شاگردان ضعیف و بی انگیزه، دانش آموزان پرشور و آرمان جو ساخت. برخی از اینان، بعدها توانستند در رشته ی ریاضی دکترا بگیرند و استاد برجسته ی ریاضی شوند! برخلاف بسیاری از معلمان ریاضی، با فروتنی معتقد بود، ریاضی با منطق و استدلال ساده رابطه دارد. اگر بچه ای طبیعی باشد، به راحتی قادر هست ریاضی را بفهمد و یاد بگیرد!
شهریاری، مخالف سرسخت تفکیک و تمایز دانش آموزان در مدارس مختلف، مانند: غیر انتفاعی(!) نمونه، تیزهوشان و غیره بود. او اصرار داشت که بچه ها باید کنار هم باشند و در مشارکت با هم چیز یاد بگیرند. هم چنین، میانه ی خوبی هم با «کنکور» نداشت. با همه ی افتخارات علمی، نوشتن و ترجمه ی صدها مقاله و کتاب، تا پایان عمر هرگز حاضر نشد برای به اصطلاح موفقیت شاگردان در کنکور، چیزی بنویسید، یا انتشار دهد. او عمیقن به این باور رسیده بود که:
«کنکور، دانش مملکت را ویران می کند.» شهریاری، غیر از این که در عرصه ی آموزشی، معلمی آگاه، مسئول و خلاق بود، در فعالیت های علمی - برگردان و نگارش - و هم چنین در فعالیت های ژورنالیستی، بسیار پرکار و شریف بود. او در مدت ۸۶ سال عمر خود، توانست حدود ۱۰۰۰ مقاله و ۲۰۰ اثر را به مردم میهن اش عرضه کند.
اگر این عبارت شهریاری که می گفت: «نابغه، یعنی کار. کسی با کارکردن می تواند به نبوغ دست یابد.» را ملاک سنجش و داوری ی خود قرار دهیم، بی هیچ شبهه و تعارفی، می توان او را یک «نابغه» نامید. البته عظمت شهریاری را، تنها به واسطه ی کارنامه اش نمی توان شناخت؛ چرا که او بیش از همه چیز، انسانی «وارسته» و «آزاده» بود. صفاتی که خود، با احترام قلبی نثار پروفسور «هشت رودی» می کرد. پرویز شهریاری به سال ۱۳۰۵ خورشیدی زاده و در سال ۱۳۹۱ هم چشم فرو بست.
زمستان 91 خورشیدی
