درسته که انجام پایان نامه یکی از بزرگترین دغدغه‌های دانشجویان است. اما نگرانی بزرگتر از اون دفاع از پایان نامه است. دانشجو ممکنه تجربه دفاع رو نداشته باشد یا به هر دلیل دیگری استرس داشته باشد. داشتن استرس کاملا طبیعیه اما چگونه می‌توان این استرس را کاهش داد و بر خود مسلط شد تا بتوان دفاع خوبی داشت و نتیجه چند ماه زحمت و کوشش را به ثمر رساند؟ این سوالیه که می‌خوام اینجا بهش جواب بدم و درباره نحوه دفاع از پایان نامه صحبت کنم.
در جلسه دفاع دانشجو به همراه اساتید داور و استاد راهنما جمع میشوند تا درباره‌ی پژوهش دانشجو صحبت کنند. هدف از این جلسه این است که استادان مطمئن شوند دانشجو خود پژوهش‌ها رو انجام داده و سرقتی در پژوهش از آثار دیگران صورت نگرفته است. به علاوه استادان با پرسیدن سوال های مختلف متوجه میشوند که دانشجو تا چه حدی موضوع پژوهش خود را درک کرده است. شاید همین پرسش های عمیق باعث ترسناک به نظر رسیدن جلسه دفاع از پایان نامه میشوند!
برنامه ریزی کنید
مهم است که برنامه ریزی داشته باشید و هر روز رو طبق برنامه پیش برید تا بتونید به موقع تمام کارهای انجام پایان نامه خود رو به پایان برسونید و یک هفته قبل از جلسه دفاع یک نسخه از پایان نامه خود رو برای استاد راهنمای خود و اساتید داور بفرستید. اینکار باعث میشه از استرس شما کاسته بشه.
با قوانین دانشگاه خود آشنا شوید
با قوانین دانشگاه خود در زمینه پایان نامه و دفاع آشنا بشید، زیرا قوانین در دانشگاه های مختلف متفاوت است. به علاوه قوانین و ضوابط در انجام پایان نامه کارشناسی ارشد با انجام پایان نامه دکتری متفاوت است. توجه کنید چه کسانی در جلسه دفاع شما شرکت می‌کنند. برای مثال آیا استاد راهنما یا مشاور در جلسه حضور دارن؟! تحقیق کنید اساتید داور شما چه کسانی هستند؟ اساتید داور را مدیر گروه تعیین می‌کند و درست نیست که دانشجو در این موضوع دخالتی داشته باشه. فقط باید با داوران آشنا بشید تا از استرس شما کم بشه.
لوازم مورد نیاز روز دفاع را بررسی کنید
برای جلسه دفاع تمرین کنید
بهتر است قبل از دفاع تمرین داشته باشید. به این صورت که چند باری به تنهایی یا در حضور خانواده و دوستان پایان نامه خودتون رو ارائه بدید و از اون دفاع کنید تا در روز دفاع به اندازه کافی روی نحوه ارائه مسلط باشید.
بر استرس خود غلبه کنید
این که کمی استرس داشته باشید طبیعیه و این استرس رو با راهکارهای غلبه بر استرس میتونید از بین ببرید. اما اگر حس می‌کنید استرس شما بیش از حد است و اجازه نمیده بتونید به خوبی از پایان نامه خودتون دفاع کنید بهتر است به مشاور مراجعه کرده تا به شما کمک کند بتونید بهترین ارائه رو داشته باشید.
سوال طرح کنید
سوال‌هایی را که احتمال می‌دهید داوران از شما بپرسند رو روی کاغذ بیارید و به خوبی روی اونا تحقیق کنید تا جواب رو پیدا کرده و به خوبی اونا رو درک کنید. در این صورت میتونید به بهترین نحو به سوالات پاسخ داده و از استرس خودتون کم کنید.
مطالعه کنید
در زمینه موضوع پایان نامه خود مطالعات گسترده ای داشته باشید به طوری که به کمک این مطالعات بتونید به موضوع پایان نامه مسلط شده و به راحتی به سوالات ممکن پاسخ دهید. نکته ای که در اینجا به کمک شما می‌آید سطوح آموزش زبان شماست که میتونه مطالعه مقالات خارجی رو آسان تر کنه.
آراسته باشید
در جلسه دفاع به خوبی لباس بپوشید و آراسته و مرتب باشید(تیپ بزنید!). این نکته بسیار مهمی است و شما باید به آن توجه کنید. دید استادان به فردی که آراسته و مرتب است بهتر خواهد بود.
به درستی شروع کنید
با نام و یاد خدا دفاع خود را شروع کنید. در ادامه خودتون رو معرفی کرده و موضوعتان رو هم بیان کنید. سپس استادان راهنما و مشاور رو معرفی کنید. سپس از استادان و تمامی حضار جهت حضور در جلسه تشکر کنید. یادتان باشد شروع خوب می‌تواند پایان خوب رو رقم بزند و تاثیرگذاری بیشتر روی حضار داشته باشد.
درباره موضوع پایان نامه خود صحبت کنید
در این مرحله در ابتدا باید درباره‌ی دلایل انتخاب موضوع پایان نامه خود صحبت کنید و اهمیت موضوع رو از جنبه‌های مختلف بررسی کنید. در ادامه باید به مدت زمانی که روی پایان نامه کار کرده‌اید و نحوه جمع آوری اطلاعات اشاره کنید.
سوال ها و فرضیه ها را مطرح کنید
در مرحله بعد باید برای هر فصل از پایان نامه سوالی مطرح کرده و جواب آن را با فرضیه ها، نتایج تحقیقات خود و تحقیقات موجود بدهید. بهتر است زمانی که برای توضیح هر کدام از سوالات در نظر می‌گیرید حداقل ۵ دقیقه باشد و در صورت خواست داوران باید توضیحات تکمیلی ارائه دهید.
نتیجه گیری کنید
پس از گذراندن تمام مراحل بالا و در انتهای ارائه نوبت میرسه به نتیجه گیری از پژوهش و کارهایی که کردید . به طور خلاصه کل مطلب و نتیجه گیری خود از موضوع پایان نامه را بیان کرده و پیشنهادهایی ارائه بدید. سعی کنید توضیحات‌تان خیلی طولانی نشود.
امیدوارم که با این نکات یه دفاع جانانه از پایان نامه داشته باشید. موفق باشید :)
