ک
اولین کاربران متاورس پلتفرمهای بازی و هنرمندانی بودند که بلافاصله پتانسیل اقتصادی این ایده را تشخیص دادند و به پیشرفت آن تا به امروز کمک کردند. راهاندازی متاورس (Metaverse) بر روی پلتفرم فیسبوک و تغییر نام شرکت «فیسبوک» به «متا» توسط بنیانگذار آن مارکزاکربرگ و دورخیز بزرگان فناوری دنیا (مایکروسافت، رمزارزها و...) به سمت فراجهان یا متاورس، آیندهی اینترنت و حتی زندگی روزمره ما را با تحول عظیمی روبرو خواهد کرد. (پس از حدود ۲۰ سال چهارمین فیلم ماتریکس (۲۰۲۱) هم اکران شد، تا همهی نشانه و الگوها دست به دست هم دهند و ایدهی زندگی مجازی را بیش از پیش برای ما حقیقیتر جلوه دهند!).
پیش از این نمونه اولیه هر طرحی، دیجیتالی طراحی شده (که در شهرهای هوشمند با عنوان دوقلوی دیجیتال مطرح است) و بصورت بصری دو یا سه بعدی قابل مشاهده و بررسی است. اما در فضای متاورس علاوه بر قابلیت مشاهده تمامی اجزا، خود فرد نیز میتواند در محیط حضور داشته و مشاهدات ملموستری را از نزدیک تجربه کند. شهرهای هوشمند همیشه در حال یادگیری هستند. آنها با حسگرهای اینترنت اشیا (IoT)، دوربینهای ویدیویی، رسانههای اجتماعی و سایر منابع اطلاعاتی برای جمعآوری اطلاعات در مورد نیازهای شهروندان خود اطلاعات جمعآوری کرده و در جهت رفع آن نیازها تلاش میکنند. این اطلاعات بازخورد مستمری است برای مدیران شهری، تا در مورد اینکه ارائه کدام خدمات میتواند برای شهر و شهروندان راهگشا باشد، تصمیمات آگاهانهتری اتخاذ کنند. شهرهای هوشمند آینده حتی خدمات تعاملی هوشمندتری ارائه خواهند داد؛ با استفاده از ابزارهای دیجیتالی بیشتر و کاربردیتر، میتوان دادههای ضروری را جمعآوری کرد و با تطبیق این دادهها با سیستمها و خدمات، نیازهای واقعی شهر را مرتفع نمود. دادههای زیستمحیطی مانند کیفیتهوا، تولید و مصرف انرژی، اطلاعات فضاهای پارکینگ موجود، ترافیک عابران پیاده و دوچرخهسوار، آمار وسایل نقلیه در جادهها و تعداد تصادفات، اطلاعات موردنیاز هر شهرهوشمند برای تشخیص نیازمندیهای متغیر آن شهر جهت ارائه خدمات و بالابردن سطح کیفی زندگی شهروندان است. بار ترافیکی را میتوان در یک چشم به همزدن تغییر داد؛ تصمیم گیری در مورد محل سرمایهگذاری بودجه زیرساختی را میتوان بر اساس نیازهای واقعی و دادههای بهروز اتخاذ کرد و... اما در حال حاضر، تاثیر واقعی این فناوریها در شهرها محدود است (از لحاظ زمانی و هم مکانی) و شهرهای هوشمند با تلفیق دوقلوهای دیجیتالی در دنیای متاورس، برای شبیهسازی تاثیر تغییرات هوشمندتر خواهند شد. با افزایش حجم دادههای مورد بررسی و حضور شهروندان (متاورسیشده) در محل، شهر بهتر میتواند با نیازهای ساکنان خود سازگار شود.
ساخت شهرهای هوشمند هم مانند سایر فناوریهای نوظهور نیاز به فرهنگسازی دارد و تنها به پیادهسازی فناوریهای جدید و نصب حسگرهای هوشمند IoT در سطح شهر ختم نمیشود! شهروندان باید بدانند چگونه از فناوریها استفاده کنند و با آنها راحت باشند. مدیران شهر هوشمند تالین (پایتخت کشور استونی)، در این راستا در تلاشند تا اطمینان حاصل کنند که همه اقشار (چه مدیران و چه شهروندان) برای مواجه با فناوریهای نو همیشه آماده هستند. آموزش پایاپای یک دوره ۷ساله درس فناوریاطلاعات در مدارس، و همچنین آموزش فناوری اطلاعات در کنار «تفکر طراحی» (که خود مطالب گستردهای دارد! پیشنهاد مطالعه: کتاب «طراحی اشیاء روزمره» از دوننورمن، که در تحقیقات طراحی محصول نشان میدهد هر طرحی هرچند منطقی، لزوماً کاربردی نیست و اتلاف هزینه و چه بسا نتیجه عکس به همراه بیاورد!) به مقامات دولتیشان، از جمله اقدامات شهر هوشمند تالیس در زمینه فرهنگسازی هوشمندسازی در شهرشان است. همین اقدامات پایهای باعث شده است که استونی بصورت بومی با فناوریهای دیجیتالی مانوس باشد و بهسرعت توسط مردم پذیرش و مورد استفاده درست قرار میگیرد.
سئول اعلام کرد که تا سال ۲۰۳۰، ۳٫۳ میلیارد دلار (۳٫۹میلیارد وون) برای تبدیل شدن به شهر متاورس هزینه خواهد کرد. در سئول ۲۰۳۰، میتوانید در حالیکه روی کاناپه منزلتان نشستهاید، همزمان به ادارات دولتی مراجعه کنید و کارهای روال اداری خود را کمافیسابق به شکل متاورسی انجام دهید. مسئولان شهر مجازی به درخواستهای شما پاسخ خواهند داد، هوشمصنوعی (IoT) به طور هوشمند ابزارهایی مانند بازیافت انرژی و فاضلاب را مدیریت خواهد کرد. سئول با ارائه خدمات مجازی برای شهروندان و مشاغل، خدمات معمول را یک قدم جلوتر به سمت Metaverse میبرد. این برنامهها شامل برنامههای کاربردی سرگرمکننده مانند «زنگ مجازی شب سال نو در ناقوس بوسینگاک» و همچنین امکانات روزمره مانند «دفتر مجازی شهردار» و خدمات مجازی از آزمایشگاه فینتک سئول، سرمایهگذاری سئول، و شهر پردیس سئول است. در سال ۲۰۲۳، یک دفتر مجازی برای خدمات عمومی با نام آزمایشی «دفتر اسناد رسمی متاورسی ۱۲۰» ایجاد خواهد شد که در آنجا شهروندان مجهز به هدست واقعیت مجازی با آواتار رسمیِ ثبت شده جهت رسیدگی به درخواست و یا شکایات قانونی احتمالی شهروندان در فضای متاورسی خواهد شد. با استفاده از تلفیق دو پلتفرم شناخته شده بات بر پایه هوشمصنوعی (AI) با نام «سئولتاک» و «کاکائوتاک» به عنوان راهنما همیار شهروندان در محیط متاورس است، که در حال حاضر مسئول پاسخگویی به سوالات و شکایاتعمومی از تخلفات پارکینگ گرفته تا پروتکلهای مربوط به COVID-19 را برعهده دارد. همچنین ارائه راهنمایی در مورد نحوه دسترسی به کتابخانههای عمومی یا دورههای در حال برگزاری در مراکز شهری از دیگر خدمات این راهنما یا دستیار متاورسی در سئول است. هدف از گسترش این خدمات، پاسخدهی به تمام نیازمندیهای روزمره زندگی ساکنان سئول است.
متاورس فقط فضای کسب درآمد نیست! ما نباید اجازه دهیم شرکتها از این فضا تنها به عنوان راهی برای کسب درآمد سریع استفاده کنند. هماکنون نیز مانند نقطهعطف تاریخی دهه ۱۹۹۰ هنگام ظهور اینترنت، ما در آستانه ایجاد دنیای جدیدی هستیم و نباید با مرتکب شدن یکسری اشتباهات تکراری فرآیند توسعهی فناوری نوظهور متاورس را با چالشهای مشابه مواجه ساخته و متحمل هزینههای چندبرابر و پیشبینی نشده شویم. اگر مدیران شهری کنترل و اشراف کامل خود را بر شهر متاورسی از دست بدهند، بهزودی با شهری پر از موشهای سهبُعدی و سایر محتوای نامناسب (که در کشور ما به صفحه «پیوندها» ختم شده است) مواجه میشویم. سایر کشورها در حال توسعه فناوریهای متاورس هستند و اطلاعات به طور مداوم در مورد حرکات، مصرف و رفتار مردم به نفع شهروندان جمع آوری میشود. همپوشانی دنیای مجازی و واقعی، تعامل بین شهروندان و تصمیمگیرندگان شهری را سادهتر (افزایش همدلی و بهبود تجربهکاربری)، و در زمان و هزینه صرفهجویی میکند. دوقلوهای شبیهسازی شده و همسان شهرهای ما به سرعت تاثیر تغییرات را محاسبه میکنند و محیطی تمیزتر و کم استرس ایجاد میکنند.