در سال های اخیر تمایل افراد به درمان های زیبایی از قبیل کاشت مو نسبت به گذشته افزایش چشمگیری داشته است. یکی از دلایل اصلی این استفبال روزافزون افزایش کیفیت این درمان ها و عوارض جانبی بسیار کم است. عوارض جانبی کاشت موی طبیعی در مقایسه با مزایای بسیار زیاد آن کاملا قابل چشم پوشی است؛ اما لازم است که متقاصیان قبل از هرگونه اقدامی از تمامی این عوارض آگاهی کامل داشته باشند؛ زیرا عدم آگاهی نسبت به عوارض فرد را بعد از درمان دچار احساس عدم رضایت و دلسردی می کند.
قابل ذکر است که تمام عوارض در همه افراد مشاهده نمی شوند. همچنین بسیاری از این عوارض بعد از درمان بهطور خود به خودی و با گذشت زمان یا با استفاده از داروها و مراقبت های تجویز شده توسط پزشک کاملا برطرف می شوند.
بنابراین بیان عوارض جانبی کاشت مو تنها برای افزایش آگاهی افراد است و نباید سبب نگرانی متقاضیان کاشت مو شود.
با گذشت زمان و ورود تکنیک ها و روش های نوین، درمان کاشت مو کم تهاجمی تر و کم عارضه تر از قبل
می شود. نتیجه حاصل از درمان با استفاده از این روش ها نیز طبیعی تر و زیباتر است. با تمام پیشرفت های حاصل جراحی کاشت مو همواره عوارضی را بههمراه داشته است.
با افزایش درخواست درمان های زیبایی پزشکان با تخصص های غیرمرتبط نیز وارد این حوزه شده اند. ورود پزشکان با تخصص های غیرمرتبط به حوزه کاشت مو موجب شده که بیماران شاهد عوارض بیشتری باشند. تصمیمگیری پزشک در رابطه با انتخاب تکنیک درمانی و انجام صحیح درمان نه تنها در افزایش کیفیت درمان تاثیر دارد بلکه در کاهش شدت عوارض بعد از درمان نیز موثر است.
اگر کلینیک درمانی از امکانات و تجهیزات پیشرفته، پزشکان متخصص و مجرب و تیم درمانی حرفه ای برای درمان های زیبایی استفاده کند، شدت عوارض جانبی کاشت موی طبیعی کمتر می شود. کلینیک رویان سلامت با برخورداری از تجهیزات مدرن، پزشکانی حاذق و متخصص و نیز تیم درمانی دوره دیده همواره خدمات درمانی زیبایی با بالاترین کیفیت را به بیماران ارائه داده است. امنیت خاطر و رضایت مراجعه کنندگان برای کلیه اعضای این مرکز درمانی در اولویت قرار دارد.
نقش بیمار در توجه و رعایت مراقبت های بعد از درمان نیز نباید فراموش شود. بسیاری از عوارض اجتناب ناپذیر بعد از درمان با رعایت اصول مراقبتی در زمانی کوتاه برطرف می شود. گاهی بیمار توجه کافی به مراقبت های بعد از درمان ندارد و در برخی مواقع کلینیک اطلاعات کافی در این زمینه به بیمار ارائه نمی دهد.
با توجه به مطالب عنوان شده در بخش قبل مشخص می شود که برخی عوارض جانبی کاشت موی طبیعی مربوط به تصمیمگیری نادرست در رابطه با انتخاب کلینیک درمانی، کاشت مو توسط پزشکان با تجربه ناکافی یا حتی پرشکان غیر متخصص، کاشت مو با استفاده از تکنیک های نامناسب برای بیمار، استفاده از ابزارها و تجهیزات با کیفیت پایین، بیتوجهی بیمار به مراقبت های بعد از درمان یا بی توجهی کلینیک درمانی در ارائه دستورالعمل های مراقبتی است.
برخی عوارض بعد از کاشت مو نیز عوارضی طبیعی هستند و در واقع بخشی از فرآیند بهبودی به حساب می آیند. این عوارض به مرور زمان برطرف می شوند و نگران کننده نیستند.
در ادامه تمامی عوارض کاشت مو بیان می شود.
خارش در ناحیه بانک مو (ناحیه اهدا) و گیرنده (ناحیه کاشت) از عوارض مرسوم کاشت مو است. این عارضه عمدتا به خشکی پوست و ایجاد دلمه های خون نسبت داده می شود.
شستشو با شامپوهای مخصوص و اسپری سرم شستشو به مدت چند روز سبب کاهش شدت خارش در سر
می شود. استفاده از داروهای آنتی هیستامین بهمنظور کاهش شدت خارش مرسوم است؛ البته استفاده از این داروها حتما باید با توصیه پزشک انجام شود. مهمترین داروی مورد استفاده در جلوگیری از خارش پوستی بعد از کاشت مو سیتریزین 10 است. استفاده موضعی از آلوئهورا نیز در بهبود خارش موثر است.
همانطور که می دانید خاراندن محل خارش سبب کنده شدن زخم ها و آسیب دیدگی فولیکول های کاشته شده می شود.
قرمزی پوست نیز از عوارض جانبی کاشت مو است که به مرور زمان و با کاهش التهابات پوستی برطرف می شود. در صورتی که قرمزی پوست طولانی شد لازم است که بیمار به پزشک مراجعه کند. پزشک از روش های درمانی مناسب برای رفع قرمزی پوست استفاده می کند.
بی حسی موضعی و استفاده از داروهای مسکن قبل از شروع درمان سبب می شود بیمار حین درمان دردی احساس نکند. مصرف بهموقع داروهای مسکن تجویز شده توسط پزشک نقش بسیار مهمی در کاهش احساس درد بعد از کاشت مو دارد.
شایان ذکر است که بیمار تنها مجاز به استفاده از داروهای مسکن تجویز شده توسط پزشک است. بهطور کلی مصرف هرگونه دارو بدون تحویز پزشک بعد از جلسه درمان ممنوع است. علاوه بر این بیمار در جلسه مشاوره قبل از درمان باید پزشک را از تمام داروهای مصرفی آگاه کند. ممکن است به صلاحدید پزشک استفاده از برخی داروها قطع شود یا برخی داروها توسط داروهای دیگر جایگزین شوند.
در شرایطی که بیمار با وجود استفاده از داروهای مسکن احساس درد شدید داشت، لازم است که به پزشک مراجعه کند.
پست های جدید لیگ برتر لانکا: پاکستان پاکیر سهیل تانویر مثبت برای ویروس کرونا
درد بعد از درمان معمولا از جمله عوارض جانبی کاشت موی طبیعی به روش FUT است. اگر برشی که روی پوست سر به منظور برداشت نوار باریک از پوست سر ایجاد می شود، بیش از حد عمیق باشد ممکن است باعث آسیب دیدگی اعصاب حسی و احساس درد شدید شود. بافت اسکار در ناحیه اهدا و کاشت نیز با فشار به اعصاب سبب ایجاد درد می شود. عملکرد جراح در کاهش تمامی عوارض بعد از درمان از جمله احساس درد بسیار مهم است.
گاهی عدم تزریق مقدار کافی داروی بی حسی باعث احساس درد در بیمار می شود.
معمولا اثرات بی حسی سر مدتی بعد از جلسه درمانی همراه بیمار است. البته بی حسی موضوع نگران کننده ای نیست و مدتی بعد از کاشت با از بین رفتن اثرات داروهای بی حسی شرایط بیمار کاملا عادی می شود. گاهی اثرات بی حسی در ماه های اول و حتی تا ابتدای ماه ششم همراه بیمار است که این موضوع جای نگرانی ندارد.
امروزه برای درمان های زیبایی عمدتا از بی حسی موضعی استفاده می شود. حساسیت به داروهای بیحسی نیز از عوارض جانبی کاشت موی طبیعی است. واکنش بدن به داروهای بیحسی متفاوت است؛ البته حساسیت شدید به داروهای بی حسی بسیار نادر است. معمولا در کلینیک های معتبر مانند رویان سلامت آزمایش حساسیت به داروی بیحسی برای تمام بیماران انجام می شود.
بیمار نیز در صورتی که سابقه حساسیت به داروی بیحسی داشته است لازم است که موضوع را در جلسه معاینه اولیه یا قبل از جلسه درمان به پزشک و پرسنل مرکز درمانی اطلاع دهد.
تجمع مایعات در زیر پوست سبب تورم یا ادم می شود. تورم عارضه ای اجتناب ناپذیر بعد از کاشت مو بهشمار می رود که معمولا در عرض ۳ الی ۵ روز برطرف می شود.
مراقبت های بعد از درمان در کاهش شدت تورم تاثیرگذار است. بهعنوان مثال کمپرس سرد سبب کاهش شدت تورم می شود. لازم به ذکر است که کمپرس سرد نباید مستقیما روی نواحی گیرنده قرار گیرد بلکه معمولا روی پلک ها و پیشانی قرار داده می شود. علاوه بر این معمولا به بیماران توصیه می شود که هنگام استراحت چند بالش زیر سر قرار دهند که سر در موقعیت بالاتری نسبت به بدن قرار گیرد. این اقدام نیز در کاهش تورم و درد
موثر است.
انجام فعالیت های ورزشی سبب تشدید تورم می شود به همین دلیل معمولا توصیه می شود که بیماران از انجام فعالیت های ورزشی سنگین بلافاصله بعد از درمان خودداری کنند و در رابطه با زمان شروع فعالیت های ورزشی حرفه ای و حتی سبک با پزشک مشورت کنند.
در برخی مواقع پزشک برای درمان تورم داروهای استروئیدی تجویز می کند. داروهای استروئیدی بهصورت قرص طی چند روز اول بعد از جلسه درمان استفاده می شود یا ممکن است بهصورت تزریق در پوست سر مورد استفاده قرار گیرد.
عفونت از دیگر اثرات جانبی کاشت مو است که در ناحیه برداشت و کاشت گرافت ها رخ می دهد. معمولا احتمال عفونت های جدی بعد از کاشت مو بسیار کم بوده و در حد کمتر از ۱ درصد است. با این وجود این عارضه نیز بهعنوان یکی از عوارض جانبی کاشت موی طبیعی بهشمار می رود.
عدم رعایت مسائل بهداشتی بعد از درمان از قبیل نشستن سر و نیز بیماری های زمینه ای مانند نقص سیستم ایمنی بدن از علل اصلی ایجاد عفونت است. تورم، قرمزی پوست، درد و ایجاد جوش از علائم عفونت هستند.
مصرف بهموقع آنتی بیوتیک های تجویز شده توسط پزشک، تعویض پانسمان و باز نکردن زود هنگام پانسمان از ابتلا به عفونت پیشگیری می کند. معمولا آنتی بیوتیک به مدت ۳ روز و روزی ۱ مرتبه تجویز می شود. البته دستورالعمل استفاده از آنتی بیوتیک مطابق با شرایط تعیین می شود و از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
خطر خونریزی و باز شدن بخیه در کاشت مو به روش FUT نسبت به سایر تکنیک ها شایع تر است. معمولا توصیه می شود که بیمار ۱۰ روز قبل از کاشت مو و ۲ روز بعد از جلسه درمان از مصرف داروهای رقیق کننده خون از قبیل آسپیرین، موترین، وارفارین و داروهای غیراسنروئیدی که سبب رقیق شدن خون می شوند، خودداری کند. البته قطع مصرف یا تداوم استفاده از داروها به نظر پزشک بستگی دارد و حتما باید با نظر پزشک انجام شود.
ریزش موها بعد از کاشت یکی از عوارض جانبی کاشت موی طبیعی است که در تمام روش های کاشت مو مشاهده شده است. ریزش موی شوکی معمولا در بالا و پایین خط برش مشاهده می شود و موها معمولا ۳ الی ۴ ماه بعد از ریزش به روند رشد طبیعی خود بازمی گردند. التهاب، اختلال در گردش خون و ادم از دلایل ریزش موی شوکی هستند. معمولا در چنین شرایطی استفاده از داروی ماینوکسیدیل بهصورت موضعی سبب رشد سریعتر موها
می شود.
حدود ۲۰ الی ۴۰ روز بعد از کاشت مو با تمام روش های کاشت مو، موهای کاشته شده از حداقل ۸۰ الی ۱۰۰ درصد شروع به ریزش می کنند. ۹۷ درصد افرادی که کاشت مو را انجام داده اند این ریزش مو را تجربه می کنند.
بعد از این مرحله موها وارد مرحله خواب می شوند و حدود ۳ ماه در این مرحله باقی می مانند. بعد از ماه چهارم رشد طبیعی موهای کاشته شده آغاز می گردد. بهطور کلی ۸ الی ۹ ماه بعد از کاشت موها وارد چرخه طبیعی خود می شوند. بنابراین بیماران نگران ریزش مو بعد از کاشت نباشند.
اسکار و زخم
اسکار از عوارض جانبی کاشت موی طبیعی است که شیوع بالایی دارد. شدت اسکار و شکل آن بسته به تکنیک کاشت مو و مهارت جراح متفاوت است.
معمولا در شرایطی که آسیب ایجاد شده حین کاشت مو بهخوبی ترمیم نشود اسکار (جای زخم، جوشگاه یا بافت زخمگاه) شکل می گیرد. گاهی با افزایش شدت زخم اسکار بهصورت جای زخم گوشتی یا کلوئیدی دیده می شود. اسکار تنها از نظر زیبایی آزاردهنده است و برای سلامتی بیمار خطری ندارد.
توجه به نکات زیر در پیشگیری از اسکار مهم است:
اسکار نقطه ای از عوارض جانبی کاشت مو به روش FIT است که معمولا اهمیت چندانی ندارد. در این تکنیک و سایر روش های مبتنی بر آن سوراخ های بسیار ریزی حین برداشت و کاشت گرافت ها در پوست سر ایجاد
می شود که ممکن است این سوراخ ها به اسکار تبدیل شوند. سوراخ های ایجاد شده معمولا قطر بسیار کمی دارند و در صورتی که جراح تبحر کافی داشته باشد و از ابزارهای دقیق تر و ظریف تری برای برداشت و کاشت گرافت ها استفاده شود اسکارها بسیار کوچک خواهند بود. در این شرایط اسکارهای نقطه ای تنها زمانی مشاهده می شوند که موهای بیمار بسیار کوتاه باشد.
یکی دیگر از عوارض جانبی کاشت موی طبیعی که بهصورت بسیار نادر گزارش شده است سرفه و سکسکه هستند. گاهی این عارضه آزاردهنده به مدت ۲ الی ۳ روز بعد از درمان طول می شد. هرچند علت دقیق آن مشخص نیست؛ اما احتمال می دهند که تحریک اعصاب پوست سر عامل اصلی آن باشد. شاخه هایی از اعصاب پوست سر به عصب فرتیک پیوند می خورد. عصب فرتیک نقش اصلی در ایجاد سکسکه و سرفه دارد.
تنک شدن مو از عوارض کاشت مو به روش FIT است. برداشت بیش از حد یا برداشت نامتوازن فولیکول ها از ناحیه بانک مو سبب ایجاد ظاهر نامتوازن در بانک مو می شود بهصورتی که بخش هایی از بانک مو خالی و بخش هایی پر است.
همان طور که قبلا بیان شد مهارت جراح در کاشت مو سبب پیشگیری یا کاهش شدت برخی عوارض می شود. تصمیم گیری در رابطه با برداشت گرافت ها یا کاشت آن ها به عهده پزشک است. عملکرد صحیح پزشک از بروز این عارضه پیشگیری می کند.
گاهی ابزار پانچ حین کاشت فولیکول های مو را به بخش های عمیق تر پوست می برد و به اصطلاح فولیکول دفن می شود. البته در روش های جدیدتر کاشت مو بر پایه FIT مانند SUT، Micro FIT و Super FUE که از ابزارهای پیشرفته تر و دقیق تر برای برداشت و کاشت فولیکول ها استفاده می شود، مشکل دفن فولیکول به حداقل رسانده شده است.
سنکوب نیز از عوارض جانبی کاشت موی طبیعی است که بهصورت بسیار نادر و در پایان عمل مشاهده می شود. سنکوب باعث می شود بیمار بهطور موقت هوشیاری خود را از دست دهد. این اتفاق معمولا زمانی رخ می دهد که جلسه درمان طولانی شود.
این عارضه نادر در اثر درد، افزایش فشار خون، افت قند خون، کم آبی بدن یا عوامل دیگر اتفاق می افتد و خطرناک نیست. اقداماتی از قبیل آبرسانی مناسب، عدم تغییر ناگهانی وضعیت بیمار (بهعنوان مثال ایستادن ناگهانی او)، تنظیم یون های بدنی و مراقبت هایی از این قبیل سبب پیشگیری از این عارضه می شود.
نکروز از عوارض بسیار کمیاب کاشت مو است که در اثر خطای جراحی حادث می شود. اگر بخیه مربوط به برش پوست سر در کاشت مو به روش FUT بهگونه ای باشد که روی زخم فشار وارد شود باعث کاهش یا قطع خونرسانی به این قسمت می شود. قطع خونرسانی نیز عوارض زیر را بهدنبال دارد:
یکی دیگر از عوارض جانبی کاشت موی طبیعی کیست های زیرپوستی هستند. کیست های زیرپوستی معمولا در اثر دفن فولیکول ها ایجاد می شود. در صورتی که فولیکول های دفن شده از پوست سر خارج نشوند احتمالا منجر به ایجاد کیست می شوند. این کیست ها معمولا توام با تورم و درد هستند.
یکی دیگر از عوارض جانبی کاشت موی طبیعی برداشت بیش از حد از بانک مو است که باعث آسیب دائمی، کم پشت شدن و ریزش موی سکه ای در ناحیه بانک مو می شود. به همین دلیل همواره توصیه می شود که بیش از یک چهارم از فولیکول های مو در ناحیه بانک مو برداشت نشود.
این عارضه نیز در نتیجه کاشت مو در مراکز درمانی نامعتبر و یا ضعف عملکرد جراح اتفاق می افتد.
رشد کم گرافت ها
گاهی به دلیل خطای جراح یا تیم درمانی گرافت ها حین مراحل برداشت، آماده سازی یا کاشت دچار آسیب
می شوند. گرافت های آسیب دیده بعد از کاشت رشد مطلوبی ندارند.
این مشکل یکی از خطاهای شایع در کاشت مو به روش FIT است. در کاشت مو به روش FUT شرایط برای برداشت صحیح گرافت ها از روی نوار مناسب تر بوده و احتمال برداشت ناقص فولیکول بسیار کم است.
قابل ذکر است که کیفیت پایین موها نیز سبب رشد نامناسب گرافت های کاشت شده بعد از کاشت می شود. به همین دلیل افرادی که موهایی با کیفیت پایین دارند نتیجه مطلوبی از کاشت مو نمی گیرند.
فولیکولیت از دیگر عوارض جانبی کاشت موی طبیعی است که در ناحیه کاشت مشاهده می شود. التهاب فولیکول ها یا فولیکولیت معمولا همراه با عوارضی از قبیل جوش و آکنه است.
این عارضه که بعد از کاشت بسیار نادر است بهراحتی درمان می شود و چندان دردسرساز نیست. معمولا عدم رعایت بهداشت شخصی یا بیماری های زمینه ای پوستی سبب ایجاد فولیکولیت می شود. در برخی مواقع واکنش بدن به ساقه آسیب دیده مو عامل التهاب فولیکول ها است.
برای پیشگیری از التهاب فولیکول ها توصیه می شود که روزی ۳ مرتبه از پماد موضعی آنتی بیوتیک استفاده شود.
گاهی بی تجربگی یا مهارت کم جراح سبب خط رویش نامناسب و ظاهر غیرطبیعی موها بعد از کاشت مو
می شود. در صورتی که جراح تکنیک مناسبی را برای درمان انتخاب کند و مهارت کافی در انجام کاشت مو داشته باشد، موها بعد از کاشت بسیار طبیعی جلوه می کنند و این عارضه از عوارض جانبی کاشت مو به کمترین حد ممکن می رسد.
برخی عوارض جانبی کاشت موی طبیعی اختصاصی کاشت مو نیستند و در سایر جراحی ها مشاهده می شوند. گاهی بیمار حین تزریق ماده بیحسی دچار افزایش ضربان قلب می شود. این عارضه معمولا موقت است؛ اما در صورتی که بیمار مشکلات قبی و عروقی داشته باشد، احتمال بروز خطر بیشتر است. به همین دلیل به بیماران به ویژه بیماران بالای ۴۰ سال توصیه می شود که قبل از اقدام به کاشت مو نوار قلب بگیرند که از سلامت دستگاه گردش خون اطمینان حاصل شود. علاوه بر این بعد از تزریق داروی بی حسی وضعیت فشار خون و ضربان قلب بیمار به دقت کنترل می شود که در صورت بروز مشکل اقدامات درمانی به موقع صورت گیرد.
بهطورکلی کاشت مو عوارض بسیار کمی را بهدنبال دارد. برخی عوارض بعد از کاشت مو اجتنابناپذیر هستند. این عوارض معمولا بخشی از روند بهبودی محسوب می شوند و مدت کوتاهی بعد از جلسه درمان بهصورت خود به خود رفع می شوند.
برخی از عوارض نیز بستگی به کلینیک درمانی، مهارت و تخصص پزشک، امکانات و تجهیزات مورد استفاده دارد. با استقبال زیادی که از درمان های زیبایی می شود امروزه بسیاری از پزشکان با تخصص های غیرمرتبط وارد این حوزه شده اند. تصمیم گیری پزشک در ارتباط با انتخاب روش مناسب کاشت مو و انجام مراحل کاشت مو از قبیل برداشت، آماده سازی و کاشت گرافت ها در افزایش کیفیت درمان و کاهش اثرات جانبی کاشت مو تاثیر بسیار زیادی دارد.
در صورتی که توصیه های ضروری در رابطه با مراقبت های بعد از درمان بهصورت مناسب توسط کلینیک درمانی ارائه شود و بیمار نیز توجه و دقت کافی در این رابطه داشته باشد، بیمار شاهد بسیاری از عوارض نخواهد بود و بسیاری از آنها نیز با شدت بسیار پایین اتفاق می افتد.
همانطور که بیان شد قرمزی و خارش پوست، باقی ماندن اثرات بی حسی بعد از درمان، احساس درد، ریزش مو، اسکار و زخم، حساسیت به مواد بی حسی، تورم، التهاب فولیکول ها یا فولیکولیت، عفونت، خونریزی، کیست های زیرپوستی، دفن شدن فولیکول ها، سنکوب، برداشت بیش از حد از ناحیه بانک مو و تنک شدن موها، ظاهر غیرطبیعی خط رویش مو، نکروز، رشد کم گرافت ها بعد از کاشت و افزایش فشار خون و ضربان قلب در اتاق عمل از عوارض جانبی کاشت موی طبیعی هستند که در مقاله بهطور مفصل مورد بررسی قرار گرفتند.
برای دریافت انواع خدمات زیبایی پوست و مو با کلینیک رویان سلامت همراه باشید
در این بخش به برخی سوالات مرسوم در رابطه با عوارض جانبی کاشت موی طبیعی پاسخ داده می شود.
خیر-عوارض کاشت مو در زنان و مردان با احتمال و شدت یکسان مشاهده می شود. البته همان طور که در طول مقاله بیان شد در صورتی که کاشت مو در کلینیک درمانی معتبر و با استفاده از تجهیزات مدرن انجام شود، شدت عوارض کمتر خواهد بود. مهارت و تخصص پزشک نیز در این زمینه موثر است.
خیر- رشد موهای کاشته شده همانند موهای سایر بخش های سر است. با این تفاوت که این موها که از ناحیه بانک مو برداشته شده اند در برابر عوامل ریزش مو از قبیل استرس، تغییرات هورمونی و سایر عوامل مقاومت بیشتری دارند.
بله. ریزش مو بعد از کاشت هم در زنان و هم در مردان مشاهده می شود. اما این ریزش موقتی است و موها بعد از مدتی به رشد طبیعی خود ادامه می دهند.
