در دنیای امروز که ارتباطات آنلاین و دیجیتال بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی ما شده، امنیت اطلاعات اهمیتی فوق‌العاده پیدا کرده. یکی از جدی‌ترین تهدیداتی که کاربران و سازمان‌ها با آن روبرو هستند، حملات "مرد میانی" (MITM) است. در این نوع حملات، مهاجم به‌طور مخفیانه بین دو طرفی که در حال ارتباط هستند، قرار می‌گیرد و به داده‌های آن‌ها دسترسی پیدا می‌کند یا حتی آن‌ها را دستکاری می‌کند. این نوع حملات می‌تواند عواقب سنگینی به‌همراه داشته باشد، مانند سرقت اطلاعات شخصی، مالی و حتی جاسوسی صنعتی. با توجه به رشد روزافزون استفاده از شبکه‌های عمومی و اینترنت اشیا، آگاهی از این تهدیدات و روش‌های مقابله با آن‌ها بسیار ضروری است. در این مقاله از بلاگ کیف پول من ، قصد داریم نگاهی دقیق به حملات مرد میانی بیندازیم، نحوه شناسایی آن‌ها را بررسی کنیم و راهکارهای پیشگیری از آن‌ها را ارائه دهیم.
حمله مرد میانی (Man-in-the-Middle یا MitM) یکی از خطرناک‌ترین انواع حملات سایبری است. در این حمله، مهاجم بدون اطلاع طرفین ارتباط، به مکالمات یا داده‌های بین آن‌ها دسترسی پیدا می‌کند. دو طرف فکر می‌کنند که مستقیماً با یکدیگر در حال ارتباط هستند، اما در حقیقت یک فرد سوم (مهاجم) به‌طور مخفیانه در میان آن‌ها حضور دارد و به تبادل اطلاعات نظارت می‌کند. حتی در برخی موارد، مهاجم می‌تواند اطلاعات را تغییر داده یا از آن‌ها سوءاستفاده کند. این نوع حمله می‌تواند در طیف گسترده‌ای از ارتباطات، از جمله شبکه‌های وای‌فای عمومی، ایمیل‌ها، و پیام‌رسان‌ها رخ دهد.
هدف اصلی حملات MitM دسترسی به اطلاعات حساس مانند اطلاعات ورود به حساب‌های کاربری، جزئیات حساب‌های بانکی، و شماره‌های کارت‌های اعتباری است. مهاجمان معمولاً از تکنیک‌های مختلفی مانند فیشینگ، ایجاد نقاط دسترسی وای‌فای جعلی، یا تزریق بدافزار برای دسترسی به سیستم قربانیان استفاده می‌کنند. پس از دسترسی، مهاجم می‌تواند بدون اطلاع طرفین، داده‌های رد و بدل شده بین کاربر و سرور را مشاهده یا حتی آن‌ها را دستکاری کند.
به دلیل توانایی مهاجمان در کنترل و دستکاری ارتباطات در زمان واقعی، حملات MitM یکی از بزرگ‌ترین تهدیدات امنیت اطلاعات به حساب می‌آیند. برای جلوگیری از این نوع حملات، استفاده از ارتباطات رمزگذاری‌شده مانند HTTPS، شبکه‌های خصوصی مجازی (VPN)، و احراز هویت دو عاملی از بهترین روش‌ها هستند. این اقدامات می‌توانند به طرز چشم‌گیری امنیت ارتباطات را افزایش دهند و احتمال موفقیت حمله مرد میانی را کاهش دهند.
مطلب پیشنهادی: حمله دوبار خرج کردن (Double Spending)
حملات مرد میانی می‌توانند در اشکال مختلفی صورت بگیرند. در ادامه به برخی از رایج‌ترین انواع این حملات و راهکارهای مقابله با آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
مطلب پیشنهادی: چطور از دارایی خود در برابر فیشینگ محافظت کنیم؟
تشخیص حملات مرد میانی می‌تواند دشوار باشد، زیرا این حملات معمولاً به‌صورت پنهانی انجام می‌شوند و کاربران متوجه آن‌ها نمی‌شوند. با این حال، روش‌ها و ابزارهایی وجود دارند که می‌توانند به شناسایی این نوع حملات کمک کنند.
یکی از راه‌های شناسایی، نظارت بر رفتارهای غیرعادی در شبکه است. برای مثال، افزایش ناگهانی ترافیک، تغییرات غیرمنتظره در آدرس‌های IP و MAC، و درخواست‌های غیرمعمول می‌توانند نشانه‌هایی از وجود یک حمله باشند. ابزارهای مانیتورینگ شبکه مانند IDS و IPS می‌توانند به تشخیص این فعالیت‌ها کمک کنند.
همچنین استفاده از ارتباطات رمزگذاری‌شده (TLS/SSL) می‌تواند از حملات مرد میانی جلوگیری کند. اگر مهاجم تلاش کند به یک ارتباط رمزگذاری‌شده نفوذ کند، ممکن است خطاهای گواهینامه به وجود آید. کاربران باید به هشدارهای مرورگرها در مورد گواهینامه‌های نامعتبر توجه کنند و از وب‌سایت‌های بدون HTTPS دوری کنند.
علاوه بر این، استفاده از احراز هویت دوعاملی و پروتکل‌های امنیتی مانند DNSSEC و HSTS می‌تواند به‌طور مؤثری خطر حملات مرد میانی را کاهش دهد.
برای جلوگیری از حملات مرد میانی، کاربران باید از اقدامات زیر پیروی کنند:
حملات مرد میانی یکی از تهدیدات جدی برای امنیت ارتباطات و اطلاعات کاربران است. این حملات به مهاجمان اجازه می‌دهند به‌صورت پنهانی به داده‌های حساس دسترسی پیدا کنند و حتی آن‌ها را دستکاری کنند. با این حال، استفاده از روش‌های امنیتی مانند رمزگذاری، VPN، و احراز هویت چندعاملی می‌تواند به‌طور مؤثری از این حملات جلوگیری کند. آگاهی کاربران از این تهدیدات و پیروی از بهترین روش‌های امنیتی می‌تواند به کاهش خطرات و افزایش امنیت آنلاین کمک کند.
