
اگر اهل دنیای ارزهای دیجیتال باشید، حتماً تا حالا شنیدید که به رمزارزها لقب «پول قرن ۲۱» رو دادهاند! این لقب بیدلیل نیست، چون با استفاده از رمزارزها، کاربران میتونن بدون نیاز به بانک، واسطه یا محدودیت جغرافیایی، سرمایه خودشون رو در هر لحظه و از هر نقطه دنیا جابهجا کنن.
در واقع، ارزهای دیجیتال فقط یک نوع دارایی نیستند؛ بلکه انقلابی در شیوه انتقال ارزش و سرمایهگذاری بهحساب میان. همین موضوع باعث شده که روشهای مختلفی برای خرید و فروش ارز دیجیتال بهوجود بیاد. در این بین، دو بازار معروف یعنی بازار OTC و بازار P2P بیشتر از بقیه توجه تریدرها رو به خودشون جلب کردهاند.
اما سؤال مهم اینجاست: تفاوت بازارهای OTC و P2P چیه؟ و مهمتر از اون، کدوم یکی برای شما مناسبتره؟
در این مقاله از بلاگ کیف پول من با زبانی ساده و خودمانی، هر دو بازار رو معرفی میکنیم، مزایا و معایبشون رو میسنجیم و در نهایت کمکتون میکنیم بهترین انتخاب رو برای نوع معاملهتون داشته باشید.
بازار OTC که بهش «بازار فرابورس» هم گفته میشه، مخصوص معاملاتیه که در حجم بالا و معمولاً بهصورت خصوصی بین دو طرف انجام میشن. در این روش خبری از دفتر سفارش (Order Book) عمومی نیست. یعنی مثل صرافیهای معمولی، سفارشها ثبت و برای همه قابل مشاهده نیستند.
در بازار OTC، معامله بین خریدار و فروشنده از طریق یک کارگزار یا مدیر صرافی انجام میشه. این کارگزار واسطهای امن بین دو طرفه که با بررسی مدارک، توافق قیمت و انتقال دارایی، امنیت و صحت معامله رو تضمین میکنه.
به زبان سادهتر، بازار OTC برای معاملات بزرگ و خصوصی طراحی شده؛ جایی که سرمایهگذاران بزرگ یا نهادهای مالی میخوان میلیونها دلار رمزارز رو جابهجا کنن، بدون اینکه نوسان شدیدی در بازار ایجاد بشه.
ثبتنام و احراز هویت (KYC):
در قدم اول، کاربر باید در پلتفرم OTC ثبتنام کنه و مراحل احراز هویت رو انجام بده. بدون KYC معمولاً امکان معامله وجود نداره.
ارزیابی توسط کارگزار:
کارگزار مدارک رو بررسی میکنه تا مطمئن بشه کاربر صلاحیت انجام معاملات با حجم بالا رو داره.
تأمین نقدینگی:
کاربر باید دارایی دیجیتال یا ارز فیاتی (مثل دلار یا یورو) رو به حساب مشخصشده واریز کنه تا نقدینگی لازم برای معامله فراهم بشه.
تعیین قیمت:
کارگزار قیمت رمزارز رو بر اساس شرایط بازار و حجم معامله مشخص میکنه. این قیمت معمولاً قابل چانهزنی بین دو طرفه.
ثبت سفارش:
بعد از توافق نهایی، سفارش ثبت میشه و طرفین منتظر تأیید نهایی میمونن.
انتقال دارایی:
پس از انجام تمام مراحل، دارایی دیجیتال یا معادل فیات اون به حساب خریدار منتقل میشه.
✅ کارمزد کمتر:
به دلیل حذف واسطههای اضافی، هزینهی نهایی معاملات کمتر از صرافیهای متمرکزه.
🔒 امنیت بالا و حریم خصوصی بیشتر:
در این نوع معاملات، اطلاعات دو طرف بهصورت عمومی منتشر نمیشه. علاوه بر این، کارگزار به عنوان واسطهی امن، ریسک کلاهبرداری رو کاهش میده.
💰 مناسب برای معاملات کلان:
برخلاف صرافیهای معمولی که محدودیت حجمی دارن، در بازار OTC میتونید حتی معاملات میلیارد دلاری انجام بدید.
📉 بدون تأثیر بر قیمت بازار:
چون معاملات در دفتر سفارش عمومی ثبت نمیشن، قیمت بازار رمزارزها از نوسانات ناشی از این تراکنشها در امان میمونه.
⏳ فرآیند نسبتاً زمانبر:
از ثبتنام تا تأیید کارگزار ممکنه چند ساعت تا چند روز طول بکشه.
⚠️ نیاز به اعتماد بالا:
از اونجا که معامله از طریق یک کارگزار انجام میشه، باید حتماً از اعتبار و سابقهی اون مطمئن باشید.
🚫 دسترسی محدود برای کاربران عادی:
این بازار بیشتر مخصوص موسسات مالی، شرکتهای بزرگ و نهنگهاست. کاربران خرد معمولاً به راحتی بهش دسترسی ندارن.

بازار P2P در مقابل OTC قرار داره و بهنوعی نسخهی مردمیتر و بازتر اون به حساب میاد. در این بازار، خریدار و فروشنده مستقیماً با هم ارتباط میگیرن و معامله بدون حضور واسطه انسانی انجام میشه.
البته این به معنای بیقانون بودن نیست! در بازار P2P، پلتفرم نقش نظارتی و امنیتی داره و با استفاده از سیستم امانتگذاری (Escrow) از دارایی کاربران محافظت میکنه. یعنی وقتی فروشنده رمزارز رو برای فروش قرار میده، اون دارایی تا زمان پرداخت وجه توسط خریدار، در حالت قفلشده نگهداری میشه.
بازار P2P معمولاً گزینهی محبوبی برای کاربران تازهکار یا تریدرهایی هست که معاملات با حجم کم تا متوسط انجام میدن، چون سریع، ساده و کمهزینه است.
ثبتنام و احراز هویت:
مثل بازار OTC، ابتدا باید در پلتفرم ثبتنام کنید و مراحل احراز هویت (KYC) رو بگذرونید.
ثبت سفارش:
خریدار یا فروشنده قیمت، مقدار رمزارز و روش پرداخت (مثل کارت بانکی، انتقال یا کیف پول دیجیتال) رو مشخص میکنه.
پیدا کردن طرف مقابل:
پلتفرم بهصورت خودکار یا دستی، فردی رو با شرایط مناسب برای معامله پیدا میکنه.
امانتگذاری دارایی:
رمزارز فروشنده در حساب امن پلتفرم قفل میشه تا دو طرف به تعهداتشون عمل کنن.
تسویه:
بعد از اینکه خریدار وجه رو واریز کرد و فروشنده تأیید داد، رمزارز آزاد میشه و به کیف پول خریدار منتقل میشه.
💳 روشهای پرداخت متنوع:
میتونید از انتقال بانکی، پرداخت نقدی یا کیف پولهای دیجیتال استفاده کنید.
⚡ سرعت بالا:
در معاملات خرد، معمولاً کل فرآیند در کمتر از یک ساعت انجام میشه.
💰 کارمزد پایین:
کارمزد تراکنشها بسیار کمتر از صرافی های متمرکز و حتی بازار OTC است.
🧾 دسترسی آسان و آزاد:
تقریباً هر کسی با ثبتنام ساده میتونه وارد بازار P2P بشه و معامله انجام بده.
🚨 ریسک بالاتر در امنیت:
اگر پلتفرم مطمئنی انتخاب نکنید، احتمال بروز کلاهبرداری وجود داره.
💧 نقدینگی کمتر برای معاملات بزرگ:
در معاملات سنگین، ممکنه فروشنده یا خریدار کافی در بازار وجود نداشته باشه.
🕰️ وابستگی به سرعت طرف مقابل:
اگر طرف مقابل معامله دیر پاسخ بده، ممکنه معامله زمانبر بشه.
حالا که با تفاوتهای این دو بازار آشنا شدید، بیایید تصمیم بگیریم کدوم یکی براتون بهتره 👇
🔹 اگر سرمایهگذار حرفهای هستید و حجم معاملاتتون بالاست، قطعاً بازار OTC انتخاب بهتریه. چون با کارمزد کمتر، امنیت بیشتر و بدون تأثیر روی قیمت بازار میتونید خرید و فروش انجام بدید.
🔹 اما اگه تازه وارد دنیای رمزارزها شدید یا فقط قصد دارید مقدار کمی ارز دیجیتال بخرید یا بفروشید، بازار P2P با سرعت بالا و راحتی بیشتر براتون عالیه.
در نهایت، هیچ جواب قطعی وجود نداره. هر معاملهگر باید بر اساس هدف، سرمایه و سبک کاری خودش انتخاب کنه.
شما کدوم روش رو ترجیح میدید؟ آیا اهل معاملات بزرگ OTC هستید یا ترجیح میدید با آزادی عمل بیشتر در بازار P2P کار کنید؟ 🤔
نظرتون رو حتماً در بخش دیدگاههای بلاگ کیف پول من بنویسید.