در دنیای پرهیجان و گاهی پرریسک معاملات مالی دیجیتال، ابزارهای متنوعی برای افزایش سودآوری و بهینه‌سازی استراتژی‌های معاملاتی در اختیار معامله‌گران قرار دارد. یکی از این ابزارهای پرکاربرد، اهرم (Leverage) است. اگر در بازارهای مالی فعالیت دارید یا قصد ورود به آن را دارید، حتماً با این واژه برخورد کرده‌اید.
اهرم یا لوریج، به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که با سرمایه‌ای کمتر، وارد معاملات بزرگ‌تری شوند. این یعنی شما با کمک پول قرض گرفته‌شده از صرافی یا بروکر، می‌توانید حجم معاملات خود را افزایش دهید. این ابزار، هم در بازار فارکس و هم در ارزهای دیجیتال (کریپتو) کاربرد دارد، اما عملکرد آن در این دو بازار تفاوت‌های مهمی دارد که شناخت آن‌ها برای هر معامله‌گری حیاتی است.
در این مقاله از بلاگ کیف پول من، قراره باهم به بررسی دقیق تفاوت‌های اهرم در فارکس و ارز دیجیتال بپردازیم، مزایا و ریسک‌هاش رو مرور کنیم و یاد بگیریم چطور ازش به‌درستی استفاده کنیم تا سود بیشتری ببریم و جلوی ضررهای بزرگ رو هم بگیریم.
اهرم در دنیای معاملات مالی، مثل یک تقویت‌کننده قدرت عمل می‌کنه. به زبان ساده، وقتی از اهرم استفاده می‌کنی، انگار داری با پول بیشتری نسبت به سرمایه اصلی‌ات معامله می‌کنی. فرض کن ۱۰۰ دلار داری، اما با اهرم ۱:۱۰ می‌تونی مثل کسی که ۱۰۰۰ دلار داره وارد بازار بشی!
در بازارهایی مثل فارکس و کریپتوکارنسی، اهرم یکی از پرکاربردترین ابزارهاست، مخصوصاً برای کسانی که نمی‌خوان یا نمی‌تونن سرمایه زیادی وارد کنن اما می‌خوان سود بیشتری از نوسانات بازار بگیرن.
البته باید بدونی که اهرم مثل یه شمشیر دو لبه‌ست؛ همون‌طور که می‌تونه سودت رو چند برابر کنه، در صورت پیش‌بینی اشتباه، ضررت رو هم به‌مراتب بیشتر می‌کنه. به همین خاطر، مدیریت ریسک در معاملات با اهرم اهمیت فوق‌العاده‌ای داره.
بازار فارکس یکی از بزرگ‌ترین و نقدشونده‌ترین بازارهای مالی جهانه. تو این بازار، اهرم یه ابزار بسیار رایج به حساب میاد که توسط اغلب بروکرها ارائه می‌شه. اهرم در فارکس معمولاً در بازه‌های بالا مثل ۱:۵۰ تا حتی ۱:۱۰۰۰ در دسترسه.
برای مثال، اگر یه معامله‌گر بخواد ۱۰۰۰ دلار معامله کنه، اما فقط ۱۰ دلار سرمایه داره، با اهرم ۱:۱۰۰ می‌تونه وارد این معامله بشه. این یعنی توان خریدش ۱۰۰ برابر شده.
یکی از ویژگی‌های بازار فارکس اینه که با وجود ارائه اهرم‌های بالا، به دلیل نوسانات کمتر، ریسک لیکویید شدن (از بین رفتن کل سرمایه) پایین‌تره. با این حال، اهرم همچنان ریسکه و نباید بدون دانش و برنامه‌ریزی سراغش رفت.
🔹 نکته جالب: سود و زیان در فارکس وابسته به حجم معاملات است، نه میزان اهرم. برای مثال، اگر دو نفر با سرمایه متفاوت و اهرم متفاوت وارد معامله‌ای با حجم یکسان بشن، در صورت تغییر ۱۰ پیپ در بازار، سود هر دو یکسان خواهد بود!
بازار ارزهای دیجیتال به‌ویژه در بخش معاملات فیوچرز، فضایی برای استفاده از اهرم‌های معاملاتی فراهم کرده که هیجان زیادی داره، اما پر از ریسکه!
در معاملات فیوچرز ارز دیجیتال، شما می‌تونین با انتخاب اهرم (مثلاً ۵X، ۱۰X یا حتی ۱۰۰X) وارد پوزیشن خرید یا فروش بشین. مثلاً اگه شما ۱۰۰ دلار سرمایه دارین و اهرم ۲۰X رو انتخاب کنین، می‌تونین پوزیشنی معادل ۲۰۰۰ دلار باز کنین.
برخلاف فارکس که اهرم معمولاً ثابت و کلی برای حساب کاربری تنظیم می‌شه، تو دنیای کریپتو، شما می‌تونین برای هر معامله به‌طور جداگانه اهرم دلخواه رو انتخاب کنین. این ویژگی آزادی عمل بیشتری به شما می‌ده، اما در عین حال، ریسک رو هم افزایش می‌ده.
🔻 نکته بسیار مهم: اگر بازار فقط ۵٪ خلاف جهت معامله شما حرکت کنه، ممکنه کل سرمایه‌تون لیکویید بشه! چون اهرم بالا به معنی حساسیت بیشتر به تغییرات قیمته.
احتمالاً براتون سوال شده باشه که چرا پلتفرم‌های معاملاتی این امکان رو در اختیار کاربران می‌ذارن؟ پاسخ ساده‌ست: افزایش حجم معاملات = افزایش کارمزد = سود بیشتر برای صرافی یا بروکر!
وقتی شما با اهرم معامله می‌کنین، در واقع با پول بیشتری معامله می‌کنین، حتی اگه سرمایه اولیه‌تون کم باشه. این یعنی حجم کل معاملات بیشتر می‌شه، و این بیشتر شدن، باعث بالا رفتن کارمزد معاملات و درآمد پلتفرم‌ها می‌شه.
اما نکته مهم‌تر اینه که اگر معامله وارد ضرر بشه، صرافی‌ها با ابزارهایی مثل لیکوییدیشن، به‌صورت خودکار پوزیشن رو می‌بندن تا بیشتر از اون چیزی که به شما قرض دادن، ضرر نکنن. این سیستم باعث می‌شه اهرم قابل مدیریت باشه و پلتفرم‌ها از ریسک ضرر خود محافظت کنن.
ویژگیفارکسارز دیجیتالمیزان نوسانکمزیاداهرم‌های رایج۱:۵۰ تا ۱:۱۰۰۰۱:۲ تا ۱:۱۲۵تأثیر مستقیم اهرم بر سود/ضررنداردداردریسک لیکویید شدنکم‌ترزیادترانتخاب اهرمبرای کل حساببرای هر پوزیشن جداگانهساختار معاملاتمتمرکزتر، تحت نظارت رگولاتوریغیرمتمرکز یا نیمه‌متمرکز، با نوسانات بالا
در نهایت، اهرم ابزاری قدرتمنده که می‌تونه مسیر معاملات شما رو به‌شدت تغییر بده. چه در بازار فارکس با نوسانات پایین‌تر و ساختار منظم‌تر، و چه در بازار کریپتو با نوسانات شدید و سود و زیان بالا، استفاده از اهرم باید با آگاهی و احتیاط همراه باشه.
برای اینکه بتونین از اهرم به‌صورت هوشمندانه استفاده کنین، لازمه استراتژی معاملاتی دقیق، توانایی تحلیل بازار و از همه مهم‌تر، کنترل روانی خوبی داشته باشین. فراموش نکنین که هیچ سودی بدون ریسک نیست، اما با یادگیری و تمرین، می‌تونین این ابزار رو به سود خودتون تبدیل کنین.
