اگر اهل دنیای فناوری یا ارزهای دیجیتال باشید، حتماً اسم NFT یا همون توکن غیرقابل تعویض به گوشت خورده. این مفهوم که شاید چند سال پیش فقط در بین برنامهنویسها و هنرمندان دیجیتال شناخته میشد، حالا به یکی از پرطرفدارترین ترندهای دنیای بلاکچین و اقتصاد دیجیتال تبدیل شده.
اما تا حالا فکر کردین این فناوری دقیقاً از کجا اومده؟ چه کسی اولین NFT تاریخ رو ساخت؟ و چطور شد که به یکی از پرارزشترین داراییهای مجازی دنیا تبدیل شد؟
بیایید با هم در این مقاله از بلاگ کیف پول من به سفری در دل تاریخچه NFTها بریم؛ از روزهای ابتدایی تا جایی که برندهای جهانی و میلیونها کاربر عاشقش شدن!
برای شروع، بیایید ساده بگیم NFT دقیقاً چیه. NFT مخفف «Non-Fungible Token» به معنی توکن غیرقابلتعویض (NFT) هست. یعنی برخلاف رمزارزهایی مثل بیتکوین یا اتریوم که میتونید اونها رو بهصورت یکسان با هم مبادله کنید، هیچ دو NFTای دقیقاً شبیه هم نیستند.
هر NFT یه دارایی دیجیتاله که ویژگیها، اطلاعات و شناسه مخصوص به خودش رو داره و همین باعث میشه کاملاً منحصربهفرد و غیرقابل جایگزین باشه.
به عنوان مثال، اگه یه بیتکوین بدین و یکی دیگه بگیرین، فرقی نمیکنه؛ چون هر دو ارزش یکسانی دارن. اما NFTها مثل نقاشیهای خاص یا کلکسیونهای محدود هستن که فقط یه نسخه ازشون وجود داره. همین ویژگی باعث شده NFT به بستری فوقالعاده برای ثبت مالکیت آثار دیجیتال تبدیل بشه.
امروزه از NFT برای ثبت و فروش آثار هنری دیجیتال، آیتمهای درون بازیها، بلیت رویدادها، املاک مجازی در متاورس و حتی داراییهای واقعی مثل خانه یا خودرو در دنیای دیجیتال استفاده میشه.
بلاکچین با شفافیت و امنیت بالایی که داره، به NFTها این امکان رو میده که مالکیت واقعی و اثباتپذیر پیدا کنن. یعنی شما وقتی یه NFT دارین، کل دنیا میتونه ببینه که اون اثر متعلق به شماست!
داستان تولد NFT از سال ۲۰۱۴ شروع میشه، زمانی که هنرمند دیجیتال کوین مککوی (Kevin McCoy) اثری به نام Quantum رو خلق کرد.
این اثر اولین NFT تاریخ بود که روی بلاکچین Namecoin ثبت شد. Quantum در واقع یک انیمیشن ساده بود که مالکیت دیجیتالش برای همیشه روی بلاکچین ذخیره شد. همین پروژه کوچک جرقهای شد برای تحولی بزرگ در دنیای مالکیت آثار دیجیتال.
اما ماجرا تازه از سال ۲۰۱۷ به شکل جدی وارد مرحله جدیدی شد. با ظهور اتریوم و معرفی قراردادهای هوشمند، امکان ساخت و خرید و فروش توکنهای خاص (NFT) خیلی راحتتر شد.
در این زمان استاندارد ERC-721 معرفی شد که پایه فنی بیشتر NFTهای امروزی محسوب میشه. این استاندارد به توسعهدهندگان اجازه داد تا توکنهایی بسازن که هر کدوم ویژگیهای منحصربهفرد خودش رو داشته باشه.
از همینجا بود که پروژههای NFT یکی پس از دیگری ظهور کردن و هنرمندان، گیمرها، کلکسیونرها و حتی برندهای بزرگ وارد این دنیا شدن.
اگه بخوایم یه نقطه عطف واقعی برای NFTها مشخص کنیم، باید بریم سراغ سال ۲۰۱۷ و پروژه معروف CryptoKitties.
این بازی بلاکچینی به کاربران اجازه میداد گربههای دیجیتالی با ژنهای خاص خودشون رو بخرن، بفروشن یا پرورش بدن. هر گربه یه NFT مجزا بود و هیچ دو گربهای مثل هم نبودن. همین ویژگی باعث شد بازار خرید و فروشش به شدت داغ بشه و حتی برای مدتی ترافیک شبکه اتریوم رو بالا ببره!
CryptoKitties اولین نمونه موفق از ترکیب سرگرمی و فناوری NFT بود. از اونجا بود که مردم تازه فهمیدن NFT فقط یه مفهوم فنی نیست، بلکه میتونه سرگرمکننده، سودآور و حتی کلکسیونی باشه.
با شیوع ویروس کرونا در سال ۲۰۲۰، جهان بهصورت کامل دیجیتالیتر شد. مردم وقت بیشتری رو آنلاین میگذروندن، شبکههای اجتماعی رشد عجیبی کردن و هنرمندها هم دنبال راههای جدیدی برای نمایش و فروش آثار خودشون بودن.
در این دوران، بازار NFTها بهطور غیرمنتظرهای منفجر شد!
افراد زیادی وارد پلتفرمهای NFT شدن، کامیونیتیهای بزرگی در توییتر و دیسکورد شکل گرفت و میلیونها دلار در پروژههای NFT سرمایهگذاری شد.
اما نقطه اوج همه اینها، فروش تاریخی اثر هنرمند معروف Beeple بود.
او یکی از اولین هنرمندانی بود که آثارش رو در قالب NFT فروخت. در مارس ۲۰۲۱، اثر دیجیتالش با نام Everydays: The First 5000 Days در حراجی کریستی (Christie’s) به قیمت شگفتانگیز ۶۹ میلیون دلار فروخته شد!
این اتفاق نه تنها NFTها رو به تیتر اول رسانههای دنیا تبدیل کرد، بلکه نگاه جامعه هنری و سرمایهگذاران سنتی به داراییهای دیجیتال رو کاملاً تغییر داد.
همونطور که گفتیم، بدون اتریوم و استاندارد ERC-721، شاید هیچوقت NFTها به شکل امروزی وجود نداشتن. این استاندارد، در واقع ستون فقرات فنی NFTهاست که باعث میشه هر توکن هویت منحصربهفرد خودش رو داشته باشه.
به کمک قراردادهای هوشمند اتریوم، میشه مالکیت NFT رو روی بلاکچین ثبت کرد، تراکنشها رو رهگیری کرد و از تقلب یا کپی جلوگیری کرد.
در واقع، ERC-721 اون چسب نامرئیه که کل اکوسیستم NFT رو به هم وصل کرده و باعث شده پروژهها بتونن با هم تعامل داشته باشن.
در سال ۲۰۲۱، NFTها به مرحلهای رسیدن که فقط مخصوص هنرمندان و گیمرها نبودن. برندهای بزرگ دنیا مثل کوکاکولا، تاکوبل، نایکی و حتی آدیداس وارد این عرصه شدن و مجموعه NFTهای اختصاصی خودشون رو عرضه کردن.
هدف این برندها فقط فروش نبود؛ بلکه میخواستن با استفاده از NFTها، رابطهای مستقیمتر و جذابتر با مشتریان نسل جدید برقرار کنن.
از طرف دیگه، NFTها کمکم وارد دنیای متاورس و بازیهای بلاکچینی هم شدن. بازیهایی مثل Axie Infinity، Sandbox و Decentraland با استفاده از NFT، سیستم اقتصاد درون بازی خودشون رو شکل دادن؛ جایی که بازیکنها واقعاً مالک آیتمها و زمینهای خودشون هستن.
امروزه NFT فقط یه تصویر یا ویدیو نیست. این توکنها حالا در زمینههایی مثل املاک مجازی، مد دیجیتال، موسیقی، آموزش آنلاین و حتی مدارک رسمی استفاده میشن.
برای مثال، دانشگاهها میتونن مدرک دانشجوها رو به صورت NFT صادر کنن تا همیشه روی بلاکچین ثبت بشه و هیچکس نتونه جعلش کنه. یا در آینده نزدیک، ممکنه بلیتهای کنسرت و رویدادها هم فقط در قالب NFT فروخته بشن!
به زبان ساده، NFT در حال تبدیل شدن به پلی بین دنیای واقعی و دیجیتاله؛ جایی که مالکیت واقعی، شفاف و جهانی معنا پیدا میکنه.
تاریخچه NFTها رو اگه از بالا نگاه کنیم، داستانیه از نوآوری، خلاقیت و پذیرش تدریجی توسط جهان دیجیتال.
از اثر ساده Quantum در سال ۲۰۱۴ تا فروشهای میلیوندلاری Beeple، از بازی گربههای دیجیتال CryptoKitties تا ورود برندهای غولپیکر جهانی؛ همه اینها نشون میده NFT یه موج گذرا نیست، بلکه بخشی از آینده اینترنت و اقتصاد مدرن خواهد بود.
امروز NFT فقط یه دارایی دیجیتال نیست؛ بلکه نشونهای از تحول در مفهوم مالکیت، هنر و ارتباط انسانها در دنیای دیجیتال محسوب میشه.
در دنیایی که بلاکچین روزبهروز گستردهتر میشه و پروژههایی مثل بلاک چین اتریوم مسیر پیشرفت رو بازتر میکنن، آینده NFTها بدون شک درخشانتر از همیشهست 🌍✨
