کافئینی که به عنوان افزودنی در برخی محصولات غذایی وجود دارد، به صورت پودر سفید رنگ با طعمی بسیار تلخ است. اغلب کافئین را درتولید نوشابه ها و دیگر نوشیدنی ها استفاده می کنند تا از طریق آن کمی طعم تلخی در این نوشیدنی ها به وجود آورند.
با توجه به اینکه کافئین سریعا و به طور کامل از مغز خارج می شود، تاثیرات آن بر روی بدن کوتاه مدت است. اما اگر فرد به طور مداوم و مستمر کافئین مصرف کند، بدن نوعی مقاومت در برابر اثرات آن از خود نشان می دهد. این مقاومت بدن منجر به حساسیت نسبت به آدنوزین شده و افت فشار و سردرد را به همراه خواهد داشت. البته گاهی نیز مصرف بی رویه کافئین مسمومیت فرد را به همراه دارد که این مسمومیت با علائمی همچون حالت عصبی داشتن، بی خواب شدن، سرد شدن دست ها و پاها، افزایش ادرار و یا گاهی توهم همراه است.
درصد کافئین موجود در برگ های چای نسبت به دانه های قهوه، به شرط یکسان بودن وزن چای و قهوه، بسیار بیشتر است. اما یک فنجان قهوه دم شده و یک فنجان چایی مقدار یکسانی از کافئین را وارد بدن می کنند. همچنین ثابت شده است میزان کافئین در انواع مختلف چای متفاوت است. به عنوان مثال چای سیاه نسبت به چای سبز کافئین بیشتری دارد.
برای افراد بزرگسال مصرف چیزی حدود 13 الی 15 گرم کافئین می تواند کشنده باشد. به طور تقریبی این مقدار معادل با نوشیدن 50 تا 100 فنجان قهوه است و یا یک قاشق غذاخوری کافئین خالص که فرآوری شده و به صورت پودر سفید رنگ درآمده است. کافئین نه تنها برای انسان ها که برای حیوانات خانگی نیز خطرناک معرفی شده است، پس بهتر است از اسب، سگ و یا طوطی خود در برابر کافئین مراقبت کنید.
جالب است بدانید ترکیبی که برای ما به عنوان دارو شناخته شده و کاربرد دارد، برای برخی حشرات کشنده است. در گیاهان، کافئین به عنوان یک سم طبیعی عمل می کند و حشراتی که سعی دارند از گیاه تغذیه کنند را از بین می برد. علاوه براین، کافئین می تواند مانع از جوانه زدن برخی از بذرها در اطراف گیاهان شود؛ زیرا این بذرها که به عنوان گیاهان هرز شناخته می شوند، باعث کاهش رشد گیاهان اصلی می شوند.
چه چیزی باعث تاثیر کافئین بر بدن می شود؟
با توجه به اندازه مولکول های کافئین، این ترکیب شیمایی به راحتی می تواند از غشای موجود در دستگاه گوارش عبور کند. به همین دلیل با اولین جرعه از نوشیدنی یا لقمه ی غذایی که می خورید، کافئین موجود در آن وارد گردش خون می شود. طبق تحقیقات، کافئین با تقلید از ترکیبی به نام آدنوزین به بدن انرژی بخشیده و باعث می شود فرد احساس بیداری کند.
کاربرد دارویی کافئین
از کافئین در ترکیب با مسکن ها و ماده شیمیایی به نام ارگوتامین جهت درمان سردردهای میگرنی استفاده می شود
دارای خاصیت ضد درد و آنتی هیستامین است
در محصولات مراقبتی پوستی به دلیل خاصیت محافظتی در مقابل پرتوهای فرابنفش به منظور پیشگیری از بیماری ها و سرطان های پوستی استفاده می شود
کمک به تاخیر در پیری پوست و کاهش چین و چروک حاصل از آن
در درمان وقفه تنفسی نوزادان موثر است
به عنوان گشاد کننده عروق به درمان بیماری آسم کمک می کند
در مواد آرایشی-صنعتی جهت درمان سلولیت وجود دارد
دارویی موثر در درمان بیماری پارکینسون بشمار میرود
کاربرد غذایی کافئین
در صنایع غذایی کافئین به صورت طعم دهنده با توجه به نوع ماده غذایی با درصد مشخص به محصولات اضافه می شود. به طور کلی می توان گفت در صنعت غذایی رقیب جایگزینی ندارد به ویژه در نوشیدنی های کافئین دار که محبوبیت خاصی بین مصرف کنندگان خود پیدا کرده است.
کافئین ماده ای اعتیادآور است و استفاده منظم آن وابستگی ایجاد میکند، به همین دلیل تولیدکنندگان نوشیدنی از آن در محصولات خود استفاده می کنند.
نوشیدنی های انرژی زا حاوی کافئین را نباید با نوشیدنی های ورزشی اشتباه گرفته شود. نوشیدنی های ورزشی بعد از فعالیت های بدنی شدید به رفع عطش کمک می کنند اما نوشیدنی های انرژی زا ممکن است منجر به کمبود آب بدن شوند.
