پنجره جوهری یک الگو برای افزایش خودآگاهی و درک رابطه با دیگران است. در این مقاله، شما چگونگی استفاده از پنجره جوهری برای تقویت رهبری مؤثر را خواهید آموخت.
رهبری مؤثر به معنای توانایی رهبر برای هدایت، تأثیرگذاری و الهام بخشیدن به تیم یا سازمان خود در جهت دستیابی به اهداف و مقاصد مشترک، به چیزهای زیادی از جمله ایجاد محیط‌های امن برای اعضای تیم، تسهیل احساسات مثبت و پرورش پاسخگویی و انگیزه نیاز دارد. با این حال، شاید یکی از مهم‌ترین مهارت‌های مورد نیاز رهبران و مدیران، خودآگاهی و ارتباط خوب است که تسلط بر این موارد اغلب می‌تواند چالش برانگیزترین قابلیت‌ها باشد.
برای توسعه خودآگاهی و در نهایت بهبود رهبری، می‌توان از پنجره جوهری به عنوان الگویی مفید برای ارتباطات صحیح در سازمان استفاده کرد که رهبر را قادر می‌سازد به طور مؤثر ارتباط برقرار کند، تصمیم‌گیری کند، دیگران را برانگیزد و یک محیط کاری مثبت ایجاد کند.
پنجره جوهری مدلی از خودآگاهی در روابط بین فردی است که توسط دو روانشناس به نام‌های جوزف لوفت و هری اینگام (1955) در دهه های 1950 و 60 معرفی شد.
هدف اصلی پنجره جوهری که در اصل به عنوان یک تمرین اکتشافی طراحی شده بود، بهبود خودآگاهی و ارتباطات و کمک به افراد برای درک بهتر رفتار خود و دیگران است.
نکته مهم این است که این مدل می‌تواند به هر نوع رابطه بین فردی یا گروهی (مثلاً در میان خانواده، دوستان، همکاران، رهبران و اعضای تیم) مرتبط باشد و در طیف وسیعی از زمینه‌ها مانند آموزش رهبری و مدیریت اعمال شود.
پنجره جوهری مبتنی بر این ایده است که تعاملات و روابط بین افراد به مشارکت هر دو طرف بستگی دارد. تمام تعاملات به درجه خاصی از خود افشایی و اشتراک اطلاعات بین افراد نیاز دارند. بنابراین افراد را تشویق می‌کند تا اطلاعات مربوط به خود و رفتارشان را برای بهبود ارتباط و درک روابط به اشتراک بگذارند.
تغییر، کلمه‌ای اصلی در پنجره جوهری است. به ویژه از آن جهت که روابط و گروه‌ها ثابت نمی‌مانند بلکه در طول زمان تکامل می‌یابند و تغییر می‌کنند. به عنوان مثال ربع اول (گشوده) می‌تواند به میزان قابل توجهی افزایش یابد زیرا اطلاعات بیشتری در مورد خود منتشر می‌کنیم.
عکس این موضوع برای ربع دوم (کور) صادق است که می‌تواند با آشکار شدن اطلاعات بیشتر برای خود، اندازه آن کاهش یابد. هنگامی که فردی درگیر خودافشایی می‌شود و جنبه‌ای پنهان از خود را به دیگران نشان می‌دهد، ربع سوم (پنهان) نیز می‌تواند از نظر اندازه کاهش یابد.
کشف و کاهش اندازه ربع چهارم (ناشناخته) کمتر آشکار است و می‌تواند از طریق روش‌ها و فعالیت‌های مختلفی مانند تأمل عمیق و مدیتیشن رخ دهد. به این ترتیب پنجره جوهری را می‌توان به عنوان یک مدل پویا از امکانات رشد و تحول در نظر گرفت.
مزیت کلیدی استفاده از پنجره جوهری، بهبود خودآگاهی و ارتباطات است که ترکیبی از آنها امتیاز اضافی جهت بهبود کار تیمی را فراهم می‌کند.
بهبود خودآگاهی
برای رهبران، خودآگاهی یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که باید روی آن کار کرد.خودآگاهی مانند عضله‌ای است که دائماً در حال کار کردن روی آن هستید تا اطمینان حاصل کنید که به تیم خود متصل هستید و با فروتنی رهبری می‌کنید. رهبران با سطوح بالاتری از خودآگاهی تمایل بیشتری به موفقیت و دستیابی به نتایج بهتر از جمله معیارهای عملکرد دارند.
بهبود ارتباطات
همانطور که خودآگاهی برای رهبری بسیار مهم است، ارتباطات نیز مهم است. خودآگاهی و ارتباط از یک رابطه همزیستی لذت می‌برند، جایی که بهبود در یکی اغلب باعث بهبود در دیگری است.
رهبران با مهارت‌های ارتباطی خوب می‌توانند پیام را به وضوح منتقل کنند و در انجام این کار به همدلی، اصالت و آسیب‌پذیری متمایل می‌شوند. در واقع افرادی که این نوع سبک رهبری را پیشه خود می‌کنند، مهارت‌های ارتباطی عالی دارند و بازخورد سازنده ارائه می‌دهند.
بهبود کار تیمی
زمانی که مدیران و رهبران، سطوح بالایی از خودآگاهی و مهارت‌های ارتباطی را نشان می‌دهند، به بهبود روابط بین فردی و گروهی اطراف آنها از جمله کار تیمی بهتر منجر می‌شود. به عنوان مثال، وقتی رهبران ارتباط مؤثر برقرار می‌کنند، می‌توانند تیم خود را به سمت یک هدف مشترک با شانس موفقیت بیشتر، حرکت دهند.
همانطور که می‌بینیم مزایای استفاده از پنجره جوهری به عنوان نقطه پرش برای ایجاد خودآگاهی در مدیران و رهبران جدید می‌تواند به رشد ارتباطات فردی و سازمانی کمک کند و یک تمرین فردی مفید برای همه همکاران و اعضای تیم در هر سازمانی باشد تا ارتباطات صحیح و سالمی با دیگران برقرار کنند، دیگران را برانگیزند و محیط کاری خوشایند ایجاد کنند.
