تجارت الکترونیک یا ایکامرس چیست؟ + [همه چیز درباره آن]

تجارت الکترونیک چیست؟ ایکامرس یا تجارت الکترونیک یعنی خرید و فروش کالا یا خدمات در فضای اینترنت و ارسال داده‌های مربوط به مسائل مالی برای تأیید کامل شدن فرآیند خرید.

احتمالاً ای کامرس را در فضای اینترنت به نام‌های دیگری ازجمله تجارت الکترونیکی یا فروش اینترنتی نیز دیده باشید اما جالب است بدانید که تمامی این مفاهیم یکسان هستند.

در این مقاله از سایت مهدی عراقی قصد داریم بگوییم ایکامرس چیست و در ادامه فواید استفاده از آن را برایتان بیان کنیم.

تجارت الکترونیک چیست؟

تجارت الکترونیک، برای نخستین بار در دهه‌ی ۱۹۶۰ و از طریق یک مبادله‌ی الکترونیکی داده‌ها (EDI) بر روی شبکه‌های ارزش افزوده (VANs) معرفی شد و با افزایش دسترسی به اینترنت و ظهور فروشندگان آنلاینِ محبوب در دهه‌ی ۱۹۹۰ و اوایل دهه‌ی ۲۰۰۰، رشد کرد. برای نمونه، وب‌سایت آمازون، کار خود را در سال ۱۹۹۵ و در گاراژ جف بزوس (Jeff Bezos) به عنوان کسب‌و‌کار حمل‌و‌نقلِ کتاب شروع کرد. یا وب‌سایت EBay که امکان خرید و فروش آنلاین میان مصرف‌کنندگان را فراهم می‌کند، در سال ۱۹۹۵ مزایده‌های آنلاین را به جهان معرفی کرد و در سال ۱۹۹۷ و با استقبال شدید از عروسک‌های Beanie Babies، شهرت و محبوبیت بسیار زیادی یافت. با افزایش تعداد کاربران اینترنتی، بسیاری بر این باورند که به زودی تجارت الکترونیک به روش اصلیِ انجام معاملات تجاری مبدل می‌شود.

تجارت الکترونیک نیز، مانند هر تکنولوژی دیجیتالی یا بازار خریدِ دیگری که بر مصرف‌کننده‌ استوار است، در طول سال‌ها تکامل یافته است. با محبوب‌تر شدن دستگاه‌های تلفن همراه، تجارت گوشی همراه نیز بازار مختص خود را پیدا کرده است. با ظهور سایت‌هایی مانند فیس‌بوک و پینترست (Pinterest)، شبکه‌های اجتماعی به محرک مهمی برای تجارت الکترونیک مبدل شده‌اند. برای نمونه، بر اساس Paymill، از سال ۲۰۱۴، در فروش‌های انجام شده بر روی پلت‌فرمِ تجارت الکترونیکِ Shopify ، که به دلیل تبلیغات موجود بر روی شبکه‌های اجتماعی بوده است، در ۸۵ درصد موارد خریداران با استفاده از تبلیغات موجود بر روی فیس‌بوک به این پلت‌فرم هدایت شده‌اند.

بازارِ در حالِ تغییر، فرصت بزرگی را برای کسب‌و‌کارها فراهم می‌کند تا ارتباط خود با مشتری را بهبود دهند و بازار خود را در دنیای آنلاین گسترش دهند. بر اساس Statista، تا سال ۲۰۱۳، میزان فروش جهانیِ تجارت الکترونیک، به ۱.۲ تریلیون (۱۰۰۰ میلیارد) دلار رسید و میزان فروش گوشی تلفن همراه در ایالات متحده نیز، به ۳۸ میلیارد دلار رسید. بیش از ۴۰ درصد از کاربران اینترنت (در مجموع ۱ میلیارد نفر)، کالاهایی را به صورت آنلاین خریداری کرده‌اند. این ارقام همچنان به رشد خود ادامه خواهند داد، زیرا استفاده از گوشی همراه و اینترنت، هم در ایالات متحده و هم در بازارهای در حال توسعه در سراسر جهان، در حال گسترش است.

ایکامرس چگونه به وجود آمد؟

اولین معامله‌ای که در دنیای تجارت الکترونیکی انجام شد به سال ۱۹۹۴ برمی‌گردد. در این سال فردی به نام «فیل براندون برگر» تصمیم می‌گیرد با استفاده از مستر کارت خود محصولی به ارزش ۱۲ دلار را از اینترنت خریداری کند.

این کار فیل باعث شد این پیام به دنیا مخابره شود که در «فضای اینترنت هم می‌توان به خریدوفروش پرداخت». شاید از خودتان بپرسید که چرا این خرید ۱۲ دلاری تا این حد اهمیت دارد؟!

زیرا تا آن زمان اصلاً باب نشده بود که مردم در فضای رمزگذاری شده اینترنت به‌صورت آنلاین پول بپردازند و خریدی انجام دهند و این کار این مرد باعث استارت استفاده از تجارت الکترونیکی شد.

لازم به ذکر نیست که از آن زمان تاکنون تجارت الکترونیکی به‌صورت جهشی پیشرفت کرده و روزبه‌روز بهتر و بهتر شده است. امروزه شرکت‌های بزرگ بسیار زیادی در اینترنت وجود دارند که از شیر مرغ تا جان آدمیزاد در آنان یافت می‌شود!

از سال ۱۹۹۰ تا به کنون خرده‌فروشی‌های بزرگ بسیاری مثل آمازون و علی‌بابا چهره خرده‌فروشی را به‌صورت کلی دگرگون کرده‌اند.

این شرکت­ها در زمانی که خرید و فروش اینترنتی چندان مرسوم نبود به وجود آمدند و به‌مرورزمان باعث شدند بسیاری از کسب و کارهایی که به‌صورت آنلاین فعالیت نمی‌کردند به‌کلی از بین بروند!

شاید برایتان جالب باشد که تجارت الکترونیکی در نیروی کار خرده‌فروشی‌ها نیز تأثیرات گسترده‌ای به وجود آورده است.

در تحقیقاتی که انجام شد مشخص گردید که از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۶، نرخ کار کردن در شرکت‌هایی که به‌صورت تجارت الکترونیکی فعالیت می‌کنند ۸۰% افزایش‌یافته است!

بر اساس همین آمار تخمین زده می‌شود که نرخ رشد شغل‌های الکترونیکی با همین سرعت به رشد خودش ادامه می‌دهد و تا سال ۲۰۲۶، تنها در آمریکا ۴۵۰۰۰۰ شغل در این زمینه وجود خواهد داشت.

با توجه به توضیحاتی که در بالا داده شد، مشخص است که این رقابت سنگین در دنیای تجارت الکترونیک باعث می‌شود خرده‌فروشی در سرتاسر جهان تغییرات بسیار زیادی را تجربه کند و روی مخاطبان تأثیرات گوناگونی بگذارد و باعث بروز رفتارهایی کاملاً متفاوت از آنان گردد.

امروزه راه‌اندازی یک کسب‌وکار آنلاین ایده‌ای بسیار جذاب است که کارآفرینان باهوش علاقه زیادی به آن پیداکرده‌اند؛ اما قبل از اینکه هرگونه اقدامی برای راه­اندازی کسب‌وکار آنلاین خود و ورود به دنیای تجارت الکترونیکی بکنید، لازم است که در ابتدا دانش مورد نیاز را در این زمینه به دست آورید تا بتوانید رفته‌رفته و با گذر زمان، پله‌های موفقیت را فتح کنید. این دقیقاً همان چیزی است که در این مقاله به شما می‌آموزیم.

تاریخچه تجارت الکترونیک

تجارت الکترونیکی به شکل کنونی در سال ۱۹۹۱میلادی محقق شد. از آن زمان هزاران هزار کسب و کار و تجارت وارد این دنیا شده‌اند. در واقع تجارت الکترونیکی برای آسان‌سازی معاملات اقتصادی به صورت الکترونیک تعریف شد. استفاده از این فناوری مانند تبادل الکترونیکی اطلاعات و انتقال الکترونیکی سرمایه، که هر دو در اواخر ۱۹۷۰ معرفی شده‌اند؛ و به شرکت‌ها و سازمان‌ها اجازه ارسال اسناد الکترونیکی را داد؛ و اجازه تجارت کردن با ارسال اسناد تجاری مثل سفارشهای خرید یا فاکتورها را به صورت الکترونیکی، می‌دهد. رشد و پذیرش کارت اعتباری، ماشین تحویلدار خودکار و تلفن بانک در دهه ۱۹۸۰ باعث فرم‌گیری تجارت الکترونیک شد.

نوع دیگر تجارت الکترونیکی سیستم رزرواسیون هواپیمایی به وسیلهٔ Sabre در آمریکا و Travicom در بریتانیا، ارائه شده‌است.در ۱۹۹۰، تیم برنرز لی مرورگر وب جهان گسترده را اختراع کرد و شبکه ارتباطی آکادمیک را به سیستم ارتباطی هرروز و برای هر شخص در جهان وسیع دگرگون ساخت که اینترنت یا www خوانده می‌شود. سرمایه‌گذاری تجاری بروی اینترنت بخاطر کافی نبودن سرمایه‌گذاری کاملاً محدود شده بود. اگر چه اینترنت محبوبیت جهانی گسترده‌ای در حدود ۱۹۹۴ با استفاده از مرورگر وب Mosaic پیدا کرده بود. معرفی پروتکلهای امنیتی و DSL (اشتراک خط دیجیتال) که ارتباط مستمر با اینترنت را اجازه می‌داد حدود ۵ سال طول کشید. البته در سال ۲۰۰۰ بحران The dot-com bust باعث ورشکستگی بسیاری از شرکت‌های تجاری بزرگ شد و نتایج ناگواری را به وجود آورد که این امر بازبینی قوانین و افزایش مزایا و امکانات تجارت الکترونیک را در پی داشت. تا انتهای سال ۲۰۰۰، خیلی از شرکت‌های تجاری آمریکایی و اروپایی سرویس‌هایشان را از طریق اینترنت ارائه دادند.

از آن موقع مردم به کلمه‌ای به عنوان تجارت الکترونیکی با توانایی خرید کالاهای گوناگون از طریق اینترنت با استفاده از پروتکل‌های امنیتی و سرویس‌های پرداخت الکترونیکی که در آن مشارکت کردند، آشنا شدند؛ و از این زمان رقابت شدید بین شرکت‌ها و سازمان‌ها شدت گرفت و با گذشت زمان هم این رقابت تنگ‌تر شده‌است. جالب این که تا پایان سال ۲۰۰۱ بیش از ۲۲۰ بیلیون دلار معاملات مالی توسط صدها سایت تجاری بر روی اینترنت انجام پذیرفته‌است و در همین سال مدل تجارت الکترونیکی B2B حدوداً ۷۰۰ میلیارد تراکنش داشت؛ و در سال ۲۰۰۷ سهم تجارت الکترونیک در خرده فروشی کل دنیا ۳٫۴٪ بوده‌است که آن را در سال ۲۰۱۰، ۵٫۱٪ اعلام نمودند که این آمار، رشد سریع این شیوه تجارت کردن را می‌رساند. امروزه با افزایش حضور مخاطبان تجاری در شبکه‌های اجتماعی، این قابلیت در ایکامرس و تجارت الکترونیکی فراهم شده‌است که تعاملات و رفتار ارائه‌کننده کالا و خدمات در بستر تجارت الکترونیکی نه با یک بازدیدکننده ناشناس یک وب سایت، بلکه با یک فرد کاملاً شناسایی شده‌ای که به کمک هوش مصنوعی حتی سلایق او نیز بر ما آشکار است تغییر یابد. به عبارتی دیگر اکنون در لحظه تماس، می‌توان حتی سریعاً به سراغ ارائه بهترین پیشنهاد برای مخاطب نمود و چیدمان ارائه کالا و محصول را مطابق سلیقه و سوابق رفتاری او تنظیم و ارائه نمود.

تکنولوژی واقعیت افزوده و هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی جزو روندهای ۲۰۱۸ تجارت الکترونیکی می‌باشند.

حتما بخوانید : سئو چیست؟

مهم‌ترین آمار تجارت الکترونیکی در سال ۲۰۲۰

اگر تا به اینجا و با خواندن توضیحات بالا به راه‌اندازی یک بیزینس آنلاین علاقه‌مند شده‌اید، باید بدانید که برای موفقیت در این دنیای پر رقابت همیشه باید بروز باشید و بر اساس آخرین آمارهایی که به دست می‌آید خودتان را آپدیت کنید.

همان‌طور که می‌دانید، بهترین راه برای موفقیت در دنیای تجارت این است که حقایق سخت را بپذیریم و داده‌هایی که از تحقیقات به دست می‌آید را پذیرفته و از آنان بهره ببریم.

طبق تحقیقات که انجام شد مشخص گردید تجارت الکترونیکی با سرعت بسیار زیادی در حال رشد در دنیا است و به دلیل همین سرعت‌بالا، تقریباً میزان فروش تجارت الکترونیکی در سال ۲۰۲۰ به ۴.۱۳ بیلیون دلار رسید!

در زیر آمار دیگری را خدماتتان ارائه می‌کنم که قطعاً باعث حیرت شما خواهد شد:

تا سال ۲۰۴۰، بیش از ۹۵% از تمامی خریدهایی که در دنیا انجام می‌شود به‌صورت الکترونیکی خواهد بود.

میزان رشد تجارت الکترونیکی در کشور چین بسیار بالاست و در رتبه نخست قرار می‌گیرد. میزان فروش در تجارت الکترونیکی در این کشور در سال ۲۰۱۷، ۶۷۲ بیلیون دلار بود.

کشور آمریکا در رتبه اول کشورهایی که بیشترین نرخ نفوذ در تجارت الکترونیکی را دارد قرار می‌گیرد. آمارها نشان می‌دهد که بیش از ۸۰% از تمامی کاربران که در اینترنت وجود دارند حداقل یک خرید به‌صورت آنلاین انجام می‌دهند.

دلیلی دیگری که باعث می­شود علاقه مردم روزبه‌روز به خرید اینترنتی افزایش پیدا کند این است که آنان می‌توانند هرزمانی که تمایل داشتند اقدام به خرید محصولات موردنظر خودشان کنند؛ به‌صورت ۲۴ ساعته و در ۷ روز هفته.

تقریباً ۴۳ درصد از تمامی ترافیک تجارت الکترونیکی از طریق موتور جستجوی گوگل فراهم می‌شود.

تحقیقات نشان می‌دهند که وب‌سایت‌هایی که سرعت لود پایینی دارند، در ۷۵ درصد از مواقع توسط مخاطبان رها می‌شوند!

بنابراین نکته مهم این است که همیشه آخرین آمارهایی که در این زمینه منتشر می‌شوند را باید زیر نظر بگیرید و با بهره‌گیری از آنان، کار خودتان را بهبود دهید.

مزایای تجارت الکترونیک

راحتی

هر محصولی را که بخواهید، به معنای واقعی کلمه، تنها با یک اشاره بر روی اینترنت قابل مشاهده است. فقط کافی است نام محصول مورد نظرتان را در موتور جستجوی مورد علاقه‌تان تایپ کنید تا تمام گزینه‌ها به شکلی سازماندهی شده و مرتب، تنها پس از چند ثانیه ظاهر شوند.

صرفه‌جویی در زمان

با تجارت الکترونیک دیگر نیازی نیست که ساعت‌ها رانندگی کنید و به امید پیدا کردن چیزی که می‌خواهید، مغازه‌ها را نگاه کنید و جستجو کنید. فروشگاه‌های آنلاین، خط کامل محصولات خود را به شما ارائه می‌دهند و به جای استفاده از مغازه برای ارائه‌ی محصولات‌شان، از انبارهای کالا استفاده می‌کنند. محصولات را به راحتی پیدا می‌کنید و ظرف چند روز به درب منزلتان می‌رسند.

وجود طیف وسیعی از گزینه‌های مختلف

در تجارت الکترونیک، مشتری می‌تواند بدون نیاز به رفتن از این مغازه به مغازه‌ی دیگر، به راحتی محصولات را با یکدیگر مقایسه کند و متوجه شود که کدام فروشنده، بهترین قیمت را ارائه می‌دهد و گزینه‌های بیشتری برای انتخاب دارد. در دنیای واقعی هر فروشگاه فضای محدودی دارد، ولی همان فروشگاه می‌تواند بر روی اینترنت، کل موجودی انبار را ارائه بدهد.

راحتی در مقایسه

در تجارت الکترونیک، مقایسه‌های دو به دو به راحتی قابل انجام هستند. وقتی کالاها به صورت آنلاین عرضه می‌شوند، تمام مشخصات و ویژگی‌های آن‌ها بیان می‌شود و فروشگاه‌های اینترنتی از شما می‌خواهند تا کالاهای آن‌ها را با سایر کالاها مقایسه کنید تا متوجه شوید که آن‌ها بهترین گزینه‌ها را ارائه می‌دهند و دوباره برای خرید به آن فروشگاه بازگردید.

راحتی در یافتن بررسی‌ها و نظرات

شرکت‌ها به دلیل بالا بودن رقابت، از شما می‌خواهند تا به نظرات و بررسی‌های سایر مصرف‌کنندگان نگاهی بیندازید. بررسی‌های مثبت و منفی در هر وب‌سایتی وجود دارد و علاوه بر آنکه می‌توانید نقدها و نظرات مثبت مربوط به هر کالا را مشاهده کنید، از دلایل کسانی که آن محصول را دوست نداشته‌اند نیز آگاه می‌شوید.

کوپن‌ها و تخفیف‌ها

برای هر تجارت آنلاینی که به دنبال شماست، تعداد زیادی کوپن و تخفیف وجود دارد و این مسئله به طور کلی برای مشتری‌ها بسیار عالی است. با وجود سایت‌هایی که مانند فروشگاه‌های بزرگ عمل می‌کنند، می‌توانید اقلامی را پیدا کنید که شامل تخفیفی تا ۸۰ درصد شده‌اند! نهایت استفاده را از این رقابت ببرید و بهترین قیمتِ موجود را پیدا کنید.

مهمترین کاربردهای تجارت الکترونیک

علاوه بر فروشگاه های ساده اینترنتی در ادامه برخی از مهمترین کاربرد های تجارت الکترونیکی شرح داده است:

• اتوماسیون های اداری در تامین و پشتیبانی منابع
• سیستم های پرداخت داخلی
• سیستم های مدیریت محتوا در ابعاد بزرگ
• سایت های تخفیف و خرید گروهی
• سایت های خبری
• بانکداری الکترونیکی
• دفاتر اداری الکترونیک
• و بسیاری موارد دیگر ….

به شما پیشنهاد می کنیم مقاله توافقنامه سطح خدمات یا SLA چیست را مطالعه بفرمایید این مقاله در رابطه با قرار دادیست که شرکت های ارائه دهنده خدمات تجارت الکترونیک موظف هستند بین سرویس دهنده یعنی خود و سرویس گیرنده خدمات منعقد شود.

سیر زمانی تجارت الکترونیک

۱۹۷۹: Michael Aldrich خرید آنلاین را اختراع کرد.

۱۹۸۱: Thomson Holidays اولین خرید انلاین B2B را در بریتانیا ایجاد کرد.

۱۹۸۲: Minitel سیستم «سراسر کشور» را در فرانسه بوسیله France Telecom و برای سفارش گیری انلاین استفاده کرد.

۱۹۸۴: Gateshead اولین خرید انلاین B2C را بنام SIS/Tesco و خانم Snowball در ۷۲ اولین فروش خانگی انلاین را راه انداخت.

۱۹۸۵: Nissan فروش ماشین و سرمایه گذاری با بررسی اعتبار مشتری به صورت آنلاین از نمایندگی های فروش.

۱۹۸۷: Swreg شروع به اشتراک گذاری نرم افزار به منظور فروش آنلاین محصولاتشان از طریق مکانیسم حسابهای الکترونیکی بازرگانی آغاز کرد .

۱۹۹۰: Tim Berners-Lee اولین مرورگر وب را نوشت.

۱۹۹۴: راهبر وب گرد Netscape در اکتبر با نام تجاری Mozilla ارائه شد. Pizza Hut در صفحه وب سفارش دادن آنلاین را پیشنهاد داد. اولین بانک آنلاین باز شد. تلاشها برای پیشنهاد تحویل گل و اشتراک مجله به صورت آنلاین شروع شد . لوازمی همچون قطعات ماشین و دوچرخه به صورت تجاری در دسترس قرار گرفت. Netscape 1.0 در اواخر ۱۹۹۴ با رمزگذاری SSL که تعاملات مطمئن را ایجاد می کرد، معرفی شد.

۱۹۹۵: Jeff Bezos ، Amazon.com و اولین تجارت ۲۴ ساعته را راه اندازی کرد. ایستگاه های رادیوی اینترنتی رایگان، رادیو HK و رادیو های شبکه ای شروع به پخش کردند. Dell و Cisco به شدت از اینترنت برای تعاملات تجاری استفاده کردند. eBay توسط Pierre Omidyar برنامه نویس کامپیوتر به عنوان وب سایت حراج بنیانگذاری شد.

انواع تجارت الکترونیک که امروزه شاهد آن هستیم

هرچند در تمام مواردی که قصد بیان آن‌ها را داریم ماهیت تجارت الکترونیک یکسان است، اما با توجه به تراکنش‌های گوناگون در 6 دسته‌بندی کلی قرار داد.

کسب‌و‌کار با کسب‌و‌کار (B2B)

تجارت الکترونیک B2B که در حقیقت مخفف شده‌ی عبارت Business to Business می‌باشد، به نوعی از مبادله‌ی الکترونیکی گفته می‌شود که طرفین معامله در آن یک شرکت، بیزینس یا کسب‌و‌کار هستند، دادوستد میان شرکت‌های گوناگون با یکدیگر از نوع تجارت B2B است، به عنوان مثال هنگامی که قطعات مورد نیاز برای ساخت خودرو توسط یک کارخانه تولید و در اختیار سازندگان خودرو قرار می‌گیرد، یک معامله‌ی B2B رخ داده است، چون طرفین این تراکنش در نقش یک کارخانه هستند.

کسب‌و‌کار با مشتری (B2C)

این توع دادوستد، همانطور که از نام آن نیز مشخص است، به هرنوع تراکنشی میان کسب‌و‌کار و مشتری (Business to Customer) گفته می‌شود، تقریبا بسیاری از تراکنش‌های روزمره‌ای که با آن‌ها سروکار داردم از نوع تجارت B2C هستند، خرید از فروشگاه‌های اینترنتی مانند دیجی‌کالا دقیقا نوعی از دادوستد B2C به حساب می‌آید، در این معامله دیجی‌کالا در نقش Business و خریداران در طرف دیگر و در نقش Customer هستند.

مشتری با کسب‌و‌کار (C2B)

در این نوع تجارت الکترونیک مشتری (Customer) خدمات یا پروژه‌ای را در اختیار یک کسب‌و‌کار (Business) قرار می‌دهد، به عنوان مثال جلسات مناقصه را می‌توان در این نوع تجارت دسته‌بندی کرد، فرض کنید قصد دارید یک پروژه‌ی طراحی وبسایت را به صورت آنلاین انجام دهید، در چنین شرایطی این پروژه را اعلام کرده و شرکت‌های گوناگون برای انجام آن به شما پیشنهاد قیمت می‌دهند و شما با توجه به نیاز و بودجه‌ی خود یکی از این شرکت‌ها را برای انجام پروژه‌ی خود انتخاب می‌کنید، این فرایند را می‌توان نوعی از تجارت C2B یا همان Customer 2 Business دانست.

مشتری با مشتری (C2C)

این فرایند که اختصار عبارت Customer 2 Customer می‌باشد در حقیقت بین انجام یک فرایند تجاری که هر دو طرف آن مشتری یا مصرف‌کننده قرار دارد، اطلاق می‌گردد، مطمئنا شما با اپلیکیشن‌هایی مانند دیوار و شیپور آشنایی دارید، در این‌گونه برنامه‌ها هر دو طرف معامله افراد عادی (یا به عبارتی مشتریان) قرار دارند، دادوستد در این‌گونه اپلیکیشن‌ها دقیقا نمونه‌ای از تجارت الکترونیک C2C است.

دولت با مشتری (G2C)

این نوع دادوستد که می‌توان آن را به صورت Government to Customer تفسیر کرد، به نوعی از مبادله الکترونیکی میان دولت یک کشور با مشتریان داخلی (مردم) می‌شود، به عنوان مثال دولت الکترونیک یا دادوستد سازمان‌ها و نهادهای دولتی با مردم را می‌توان به عنوان نمونه‌ای از تجارت الکترونیک G2C به حساب آورد.

دولت با دولت (G2G)

واژه‌ی اختصاری G2G از عبارت Government to Government به‌وجود آمده و همانطور که از نام آن مشخص است به نوعی از معاملات تجاری که میان دولت‌ها انجام می‌شود اطلاق می‌گردد، به عنوان نمونه انواع صادرات و واردات کشور، شامل خرید و فروش کالا، نفت و… از نوع تجارت G2G یا همان دولت با دولت هستند.

ابعاد تجارت الکترونیک (Ecommerce Dimensions)

به‌طور کلی، ۳ عامل مهم در تجارت الکترونیک نقش دارند، محصول، فرایندها و روش تحویل، برای درک بهتر این مسئله لطفا به شکل زیر توجه کنید:

https://mahdiaraqi.com/ecommerce/