۱۳ محقق از آکادمی بینالمللی علوم بارسلونا، به دنبال کشف رابطه فضای سبز با موفقیت، تحقیق ویژهای را در۳۶ مدرسه اسپانیا آغاز کردند. در این تحقیق ۲۵۹۳ کودک 7 الی ۱۰ ساله شرکت دادهشدند. محققان وسعت فضای سبز، خانه، مسیر مدرسه و اطراف مدرسه را اندازه گیری کردند. آنها به مدت یک سال، هر ۳ ماه یکبار، آزمایشات میزان توجه و حافظه فعال را برای کودکان انجام دادند.
حافظه فعال: به معنی حافظه کوتاه مدت مسئول کشف رابطه یادگیری و درک مفهوم است. زمانیکه یک شماره تلفن را از روی کاغذ خوانده و تا زمان شمارهگیری در ذهن خود نگه میدارید، شما دارید از بخش “حافظه فعال” مغز خود استفاده میکنید. این ناحیه مغز، نقش ویژهای در موفقیت تحصیلی دارد.
نتیجه تحقیقات یک ساله محققان چه بوده است؟
میزان عملکرد ذهنی این کودکان بین ۲۰ الی ۶۵ % بیشتر بودهاست. محققان احتمال میدهند که دلیل آن کاهش آلودگی هوای ناشی از ترافیک باشد.
در کودکانی که در مجاورت فضای سبز بیشتری بودهاند، میزان تمرکز در کلاس درس و میزان دقتشان با نسبت معنی داری بیشتر بوده است.
محققان یافتهاند که از آنجایی که، فضای سبز اطراف مدرسه، میزان کربن دیاکسید هوا را کاهش داده و امکان حرکت بیشتری برای کودکان فراهم کرده و از سروصدای شهر و استرس ناشی از آن میکاهد، پس طبیعتا عامل افزایش موفقیت خواهد بود.
از سایر تحقیقات در زمینه، رابطه بین طبیعت و موفقیت تحصیلی چه میآموزیم؟
در سالهای ۲۰۰۶ الی ۲۰۱۲ بر روی ۶۳۳۳ دانش آموز مقطع ابتدایی از ۹۰۵ مدرسه در امریکا، تحقیقی صورت گرفت و محققان یافتهاند که وجود فضای سبز در نمرات ریاضی و زبان دانشآموزان تاثیر معنی داری داشته است.
ویرجینیا لر از دانشگاه ایالتی واشنگتن، از دانشجویان کشاورزی و طراحی منظره برای انجام تستی دعوت به عمل آورده است. او این دانشجویان را به دو گروه تقسیم کرد و در اتاق گروه اول قبل از انجام تست ۷ گونه مختلف گیاهی قرار داده است. تعداد پاسخ غلط گروهی که در اتاق حاوی گیاهان به تست پاسخ داده بودند، کمتر از گروه دیگر بود. علاوه بر این سرعت جوابدهی این گروه نیز ۱۲ % بیشتر بوده است.
محققان دانشگاه ایلینویز اوربان چامپانجن، کودکان بیش فعال را مورد بررسی قرار دادهاند. مشاهدات حاکی از آن بوده که میزان دقت این کودکان با حضور در طبیعت، افزایش یافته و همچنین رفتارهای هایپراکتیوشان، کاهش یافته است.
راهحلی برای “ بسته بندی شده”
امروزه روز به ویژه در مناطق کلانشهر، کودکان در محیطهای فاقد اکسیژن حبس شدهاند. درحالیکه میدانیم، مغز بدن دریافت اکسیژن کافی، عملکرد صحیحی نخواهد داشت. حتی فیلسوفان یونان باستان تدریس درسهای خود را همگام با قدم زدن انجام میدادهاند. اپیکور که نام مدرسه اش را “ باغچه” گذاشته است میگوید:” هرکسی روش طبیعت را دنبال کند، خودکفا خواهد بود”
به تعبیر پروفسور علوم حرکتی، جان کلارک، “کودکان پاکت شده” نسل جدید. اما چگونه میتوان این کودکان را از پاکتهای بسته بندیشان خارج کرده و تبدیل به کودکان”خودکفا” کنیم؟
چه فعالیتهایی را میتوانیم به همراه کودکانمان در فضای سبز انجام دهیم؟ کتاب خواندن بر روی چمنها، قدم زدن در جنگل، تماشای پرندگان، کمپینگ، دوچرخه سواری، ماهیگیری، پابرهنه قدم زدن بر روی خاک، بغل کردن درختان، گِل بازی، تهیه کلکسیونی از برگهای خشک، گوش دادن به طبیعت، تماشای ابرها، بازی با حیوانات.... شما خود نیز میتوانید مواردی را به این لیست بیافزایید.
تمرکز و طبیعت رابطه تنگاتنگی دارند. محققان پیشنهاد میکنند که برای افزایش قدرت تمرکز، کودک باید به جای خانه نشینی، در طبیعت بدود، بپرد و ورزش کند. علاوه براین میزان استفاده از تجهیزات الکترونیکی باید به حداقل خود برسد. و روزانه حداقل یک ساعت فعالیت بدنی داشته باشد. میزان مصرف فراوردههای حاوی شکر را کاهش داده، شیر بیشتری مصرف کند.
محققان اعلام میدارند که در آموزش هایی که در طبیعت صورت میگیرد کودک قادر است مسائل را به راحتی تجزیه و تحلیل کند و طرز فکر پرسشگرانه وبا ثباتی داشته باشد. مدارس ابتدایی جنگلی که بر پایه آموزش در طبیعت طراحی شدهاند، در کشورهای اروپایی بسیار رواج دارند. مشکلات بیشفعالی و عدم تمرکز در بیشتر مواقع در چنین مدارسی بدون نیاز به دارو حل میشود. با بکار گیری معماری مناسب میتوان مشکل” کمبود حرکت در طبیعت”را تا حدود زیادی کاهش داد. معماری به نام لیوربن شیتریت، محیط کلاسی مخصوصی با نام”من میتوانم” برای کودکان طراحی کرده است. صندلیهای این کلاس، توپهای یوگا هستند. میزها چرخدارند و در کلاس محیط های اختصاصی برای هر کودک تعبیه شده است. دکور کلاس از هرگونه وسیله حواس پرت کن عاری شده است. دانشآموزان در این کلاس با تمرکز بیشتر و راحتتر درس خواندهاند. میتوانید چنین دکوری را در خانه امتحان کنید! اگر این کارها را انجام نمیدهید حداقل میتوانید گیاهی را در اتاق فرزند خود قرار دهید! “ بله، شما میتوانید!”
وقت گذرانی درطبیعت، برعکس تماشای تلویزیون، زمان را هدر نمیدهد که هیچ، به آن توسعه میبخشد. و درمانی برای کودکی است که در یک خانواده و یا محیط مخرب زندگی میکند. با تشویق به استفاده کامل از قدرت و حس تصاویر بصری، به خلاقیت کودک کمک میکند.
اگر به کودک امکان داده شود، پیچیدگیهای زندگی را با خود به دشت خواهد برد و در رود خواهد شست و پشت و رو کرده چیزی که شده است را خواهد دید.
ریچار لو