روز جهانی رادیولوژی یک رویداد سالانه است که نقش تصویربرداری پزشکی را در مراقبت های بهداشتی مدرن ارتقا می دهد . این رویداد در 8 نوامبر هر سال و همزمان با سالروز کشف اشعه ایکس جشن گرفته می شود.
پرتوشناسی یا رادیولوژی و گاهی تصویربرداری تشخیصی نام یک رشته از تخصص‌های پزشکی است که از پرتو ایکس و دیگر امواج و پرتوها برای تشخیص و درمان بیماری و حالات غیرطبیعی کمک می‌گیرد.
رادیولوژی از کلمه لاتین Radius به معنای پرتو مشتق شده‌است. رادیولوژی دربرگیرنده رشته‌های بسیاری است که بر مبنای کاربرد پرتوهای یون ساز برای تشخیص بیماری‌ها یا درمان آنها می‌باشد.
از این روش برای تشخیص یا درمان بیماران با ضبط تصاویر ساختار داخلی بدن برای ارزیابی وجود یا عدم وجود بیماری، اجسام خارجی و آسیب یا ناهنجاری ساختاری استفاده می شود. در طی یک روش رادیوگرافی، اشعه ایکس از بدن عبور می کند
ویلیام کنراد رونتگن را پدر رادیولوژی تشخیصی می دانند. رونتگن فیزیکدان آلمانی بود که اولین بار اشعه ایکس را در سال 1895 کشف کرد.
ویلهلم رونتگن ، فیزیکدان هلندی/آلمانی و مهندس مکانیک مسئول اختراع بنیادی رادیولوژی هستند. در سال 1895 رونتگن تشعشع اشعه ایکس و توانایی آن در تولید تصاویر استخوان را کشف کرد رونتگن در سال 1901 جایزه نوبل فیزیک را دریافت کرد.
یان دونالد، متخصص زنان و زایمان اسکاتلندی و اولین فردی بود که از تصویربرداری سونوگرافی در پزشکی استفاده کرد.
هونسفیلد و کورمک دو مهندس برق بودند که در سال 1971 اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) را اختراع کردند. آنها در سال 1979 جایزه نوبل پزشکی را به خاطر این اختراع مهم دریافت کردند. سی تی اسکن ترکیبی از اشعه ایکس و نرم افزار رایانه ای برای ایجاد تصاویر مقطعی از قسمت های خاصی از بدن استفاده می کند. این اختراع رادیولوژی را بعنوان یک زمینه پیشرفته در زمینه علم پایه گذاری کرد. سی تی اسکن می تواند تصاویر بسیار مفصلی از مغز، ریه ها ، قلب و سایر اندام های داخلی ایجاد کند. اسکن های CT به تشخیص و درمان طیف وسیعی از بیماری ها از سرطان تا آسیب مغزی کمک می کند.
دامادیان اولین دستگاه تصویربرداری رزونانس مغناطیسی تجاری (MRI) را در سال 1979 اختراع کرد. اسکن MRI با سی تی اسکن و سایر روش های رادیولوژیکی متفاوت است زیرا در آن اصلاً از اشعه ایکس استفاده نمی شود. MRI از میدان های مغناطیسی، امواج رادیویی و شیب میدان برای تولید تصاویر اندام های داخلی استفاده می کند. امروزه MRIs در پزشکی رواج بیشتری یافته است. آنها یکی از آزمایشات تصویربرداری هستند که برای تشخیص تومورها ، آسیب مغزی ، آنوریسم ، انسداد عروق خونی ، آسیب های ستون فقرات ، مشکلات تاندون و ماهیچه ها و موارد دیگر استفاده می شود.
تاونسند و نات مخترعان اسکنر PET-CT در نظر گرفته می شوند.
رادیولوژی راه زیادی را از آزمایشگاه دکتر رونتگن طی کرده است. تاریخ رادیولوژی به ما نشان می دهد که در طول یک صد سال این زمینه نه تنها تغییر و پیشرفت چشمگیری داشته است ، بلکه انقلابی در پزشکی تشخیصی ایجاد کرده است.
منبع:خسرو مدیساطب
