یک هفته تحمل کردم و دندون روی جیگر گذاشتم تا دوباره یک شنبه بشه و ببینم باید چی کار کنم!
آخه هفته ی پیش حاج آقا گفته بود: تشویق و تهدید در کنار هم مؤثّر است. احزاب/۳۱: تفسیر نور.
من هم هر وقت از دست پسرم ناراحت می شدم، با خودم می گفتم: الان تنبیه کنم یا نه؟
تشویق چه موقعی خوب هست؟
اصلا تشویق مهم تره یا تنبیه؟
اگر قراره تنبیه کنم، قبلش باید کاری انجام دهم یا نه؟
خلاصه این سئوال ها تو ذهن من می پیچید تا یک شنبه شد.
دیگه صبر نکردم تا همسرم بیاد.
گفتم: من دارم می رم مسجد.
اگر دوست داشتی خودت بیا.
نماز که تمام شد و حاج آقا پشت میکروفن رفت.
دیگه طاقت نداشتم؛ بنابراین بلند گفتم: حاج آقا من یک سئوال دارم، می تونم بپرسم؟
حاج آقا هم اجازه دادند.
گفتم: حاج آقا من هر وقت پسرم یک کار اشتباهی را انجام می ده، و می خوام تنبیهش کنم، با خودم می گم: قبل از تنبیه من باید نکته ای رو بگم؟
باید کاری رو انجام بدم؟
باید علت تنبیه رو بهش توضیح بدم؟
و این سئوال ها دائم در ذهنم جا به جا می شود.
امکانش هست که اگر نکته ای در این زمینه وجود دارد، بفرمایید؟
حاج آقا گفت: ببین دوست عزیز!
سئوالی را که پرسیدید، فقط سئوال شما نیست.
من با افراد زیادی سر و کار داشتم که این سئوال برایشان مطرح بوده.
فرزندشان را تنبیه می کردند و بعد به من می گفتند: کار درستی کردیم؟
من هم در جواب می گفتم: خدا قوت. خسته نباشید.
کار را انجام دادید و حالا از من می پرسید، کار درستی بوده!
می خواهم یک نکته ی بسیار مهم در مورد تنبیه عرض کنم.
با دقت گوش کنید و یاد بگیرید و لطفا به دیگران هم یاد بدهید.
وقتی کسی از من می پرسد که حاج آقا من فرزندم رو تنبیه کردم، قبل از این که بخواهد مطلب دیگری را بگوید، من از او می پرسم: قبل از تنبیه کردن، آیا به او تذکر داده بودی؟ آیا او می دانست که این کار زشت است؟ آیا چند بار مسئله را برایش روشن کرده بودی؟
و البته جواب ها جالب است.
یک شخصی می گفت: خودش باید شعور داشته باشه.
کس دیگری می گفت: اگر اشتباه نکنم، چند ماه پیش یک مرتبه بهش گفته بودم.
شخص دیگری می گفت: یعنی تو این سن و سال خودش نمی دونه، کدوم کار خوبه و کدوم کار بد؟
یعنی اکثر افراد، فرزندانشان را تنبیه کرده بودند، بدون این که بخواهند قبلش با فرزندشان صحبتی کرده باشند؛ و برای او توضیح بدهند که کار زیبا و نادرست کدام است!
تفسیر نور به زیبایی به این نکته اشاره کرده است.
تنبیه باید بعد از تذکّر باشد. شعرا/۲۰۸: تفسیر نور.
یعنی وقتی شما تذکر را دادید، رفتار اشتباه را یادآوری کردید، راه درست را نشان دادید، اگر باز هم رعایت نکرد، آن وقت حق دارید سراغ تنبیه بروید.
قرآن حتی تنبیه کردن قبل از تذکر دادن را ظلم می داند.
* تنبیه قبل از تذکّر، ظلم است. شعرا/۲۰۹: تفسیر نور.
پس باید اول تذکر بدهیم و بعد به سراغ تنبیه برویم.
* اوّل اتمام حجّت وهشدار وتذکّر، بعد قهر وغضب. یونس/۷۳: تفسیر نور.
تازه تذکر و هشدار نباید یک بار باشد.
یعنی بروید خانه و یک بار تذکر بدهید و اگر بعد از یک بار، دوباره یک رفتار اشتباه انجام شد، بگید خوب! مثل این که خودت بدت نمی آد تنبیه بشی!
اصلا این گونه نیست!
در تربیت، باید بارها و بارها رفتار درست و غلط را تکرار کرد.
* تکرار در مسائل تربیتى یک اصل است. حجر/۸۷: تفسیر نور.
* تکرار، یکى از اصول تربیت است. شعرا/۲: تفسیر نور.
* در تربیت، تکرار لازم است. شعرا/۱۷۴: تفسیر نور.
رفتاری را که خدا هم با ما بنده هایش دارد.
این همه پیغمبر و کتاب آسمانی فرستاده، تا تذکر و هشداری برای ما باشد.
تازه بعد از این همه هشدار، باز هم با اولین خطا ما را نمی زند.
باز هم مهلت می دهد.
اتفاقاتی سر راه ما قرار می دهد که راه درست را پیدا کنیم.
خلاصه به قول ما، همه ی تلاشش را می کند که ما را تنبیه نکند.
اما یک نکته را نباید فراموش کنیم.
بعضی ها این حرف را که می شنوند، کلا بی خیال تنبیه می شوند.
خیر!
تنبیه هم لازم است.
همان طور که جلسه ی پیش گفتم: تنبیه و تشویق در کنار هم باید باشد.
خدا هم همین گونه است.
خدایی که بارها خودش را رحمن و رحیم معرفی می کند، مغضوب علیهم هم معرفی می کند.
یعنی در عین مهربانی، سخت گیر هم هست.
اگر بتوانیم به عنوان پدر و مادر، این دو صفت را کنار هم داشته باشیم، بسیار در بحث تربیت فرزندمان جلو می افتیم.
