در این نشست رضا زمردی پژوهشگر حوزه فضای مجازی و فارغ التحصیل رشته معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق به بررسی زیستبومهای ایجاد شده در حوزه کودکان و نوجوانان پرداخت. وی به این موضوع اشاره کرد که اهمیت زیست‌بوم مناسب برای کودکان به دلیل شرایط خاص حال حاضر مثل لایو اخیر پسر ۱۴ ساله و مسئله آموزش در بحران کرونا بیشتر شده است اما این به این معنا نیست که نهادهای بالا دستی تا به الان به این موضوع توجهی نداشته‌اند زمردی در این خصوص به نهاد رهبری اشاره میکند و از سیاست‌های شبکه اطلاع رسانی، به خصوص بحث فضای صیانت شده، نام می‌برد که از سال ۷۷ مورد بحث بوده است. البته این مباحث فقط مربوط به کودک و نوجوانان نمی‌شود و همه رنج‌های سنی را در بر می‌گیرد.
وی در ادامه به مسئله کودکان و فضای مجازی در جهان می‌پردازد و اشاره میکند که مطالعات تطبیقی فراوانی در این باره صورت گرفته است و سوال اصلی این است که آیا کودکان و نوجوانان هم باید در فضایی که بزرگسالان قرار دارند ورود پیدا کنند؟
?
زمردی اشاره میکند که اکثر کشورهایی که در بحث فضای مجازی مطالعه جدی داشته‌اند در لایه‌های زیرساخت، دسترسی و محتوا کار کرده‌اند به طور مثال: اتحادیه اروپا روز ۸ فوریه را روز جهانی اینترنت ایمن یا امن معرفی کرده است و در حال سیاستگذاری برای این موضوع است وی اضافه کرد: در کشورهای منطقه نیز ترکیه موفق ترین نمونه است این کشور در لایه دسترسی، حوزه دسترسی خانواده در ADSL خانگی را جدا کرده است.
وی در ارتباط با این مسئله در ایران افزود: همانطور که گفته شد در سال ۷۷ نهاد رهبری به موضوع فضای صیانت شده اشاره کردند همچنین در سال ۸۹ سند شبکه ملی اطلاعات شکل گرفت در این سند نیز علاوه بر بحث فضای صیانت شده به مسائلی چون توجه به ویژگی‌های سنی و جنسیتی، سالم سازی این فضا و… پرداخته است که البته توجه لازم به این سند صورت نگرفت. سال ۹۰ طرح اینترنت پاک به وجود آمد این طرح در لایه دسترسی لیست سیاه و سفید ایجاد کرد البته طرح اینترنت پاک نیز به دلیل نداشتن نگاه جامع و زیست بومی، کارایی مد نظر را نداشت.
زمردی افزود: در این سالها حاکمیت با بحث سواد رسانه‌ای سعی کرد که مردم را نسبت به سیاست‌های خود همراه کند البته نباید از انتقادات وارد به طرح ایجاد سواد رسانه‌ای نیز غافل شد اما چون بحث ما چیز دیگری است فعلا از آن عبور می‌کنیم. همچنین شورای عالی فضای مجازی یکسری سیاست‌های کلی در باب فضای مجازی در نظر گرفته بود، اما این سیاستها محدود به حوزه کودکان و نوجوانان نبود.
وی ادامه داد: شاید مهمترین اقدامی که برای ایجاد زیست‌بوم کودکان و نوجوانان صورت گرفت مصوبه‌ای بود که کمیسیون تنظیم مقررات آن را در سال ۹۳ تدوین کرد و بعد به تصویب رسید در این طرح به ضوابط صیانت از کودکان و نوجوانان اشاره می‌شود که یک نمونه آن ایجاد سیم کارت مخصوص برای کودکان و نوجوانان است.در این باره زمردی اشاره کرد: در ابتدا بعضی از اپراتورها وارد شدند و سیم کارت مخصوص این رده را ایجاد کردند و بحث فضای شخصی سازی تا حدی صورت گرفت.
طرح ایجاد سواد رسانه‌ای نیز که از سالهای قبل شکل گرفته بود و در مدارس نیز تدریس می‌شد، به پیشبرد این طرح کمک کرد. از نظر محتوایی نیز تقریبا کارهای خوبی شکل گرفته بود اما جای کار بسیاری داشت. با این حال این طرح نیز به خوبی پیش نرفت زیرا چنین مسئله‌ای یعنی زیست بوم مناسب کودکان و نوجوانان هنوز برای والدین و مردم دغدغه نشده بود به عبارتی تبدیل به مطالبه عمومی نشده بود.
زمردی به فرصت کرونا و لایو نوجوان ۱۴ ساله اشاره میکند و میگوید: کرونا بحث را صرفا در حد تامین زیرساخت یا سطح دسترسی به گوشی و رایانه نگه داشت اما لایو اخیر آن پسر و مسائلی که گفته شد جامعه را با یک تلنگر مواجه شد و بحث بیشتر به سمت محتوا رفت.
در ادامه این نشست به اقدامات صورت گرفته اشاره شد و زمردی از سه زیست‌بوم انارستان، درسا و نبات نام برد. وی معتقد بود که انارستان طرح جامع‌تر و کاملتری را نسبت به زیستبومهای دیگر دارد وی افزود: انارستان ابتدا در لایه زیرساخت ورود پیدا کرد و بعد از آن Appstore تخصصی ایجاد کرد و در حوزه دسترسی سرویس نیز جستوجوگر مخصوص ایجاد کرد که دارای لیست سیاه و سفید بود همچنین لیگ بازی مختص به خود را نیز عرضه کرد. سایر زیست‌بوم‌ها نیز تقریبا به همین شکل بودند به این معنا که سیم کارت ایجاد کردند، قسمتی برای مشاهده انیمیشن در نظر گرفتند، نشریه ایجاد کردند و… اما عمده این اقدامات ادامه پیدا نکرد تا ثمره نهایی دهد.
اقدام دیگری که صورت گرفته بود زیست‌بوم سینا روبیک بود که قبل از شاد ایجاد شده بود. زمردی در ارتباط با این زیست‌بوم اضافه کرد: آموزش و پرورش متولی به ثمر رساندن این زیست‌بوم و ایجاد هماهنگی با سایر نهادها شد. علاوه بر آن از طریق تبلیغ در رسانه ملی سعی شد که آشنایی با سینا روبیک صورت بگیرد و والدین و کودکان وارد آن شوند. همچنین آموزش و پرورش سرمایه‌گذاری این زیست‌بوم را بر عهده گرفت اما این زیست‌بوم نیز خیلی نتوانست عملی شود. سینا روبیک کارهایی که اپلیکیشن شاد انجام میدهد را انجام میداد و در برخی موارد امکانات بیشتری را نیز داشت اگر این زیست‌بوم قبل از کرونا به خوبی پیش می‌رفت ما در زمان بحران کرونا در مسئله آموزش مجازی و زیست‌بوم به مشکل بر نمی‌خوردیم.
در آخر زمردی به مشکلاتی که بر سر راه ایجاد یک زیست‌بوم قرار دارد اشاره میکند؛ وی معتقد است: مشکل اصلی که موجب شد این زیست‌بوم‌ها ادامه پیدا نکنند و در یک سطحی بمانند این است که ما در حوزه اجرایی مشکل داریم، زیرا سندهای خوب و بومی شده‌ای تدوین شده است و مشکلی در بحث سند و چشم انداز وجود ندارد اما اجرای این سندها مشکل این حوزه است. همچنین در این بحث ما نباید نگاهی صرفا اقتصادی داشته باشیم بلکه باید کلان‌تر به مسئله نگاه کنیم. به علاوه آنکه باید به بخش خصوصی در این طرح توجه داشته باشیم. این فضا با توجه به آمار منتشر شده جمعیت مناسبی را تشکیل میدهد که به دلیل کرونا افزایش نیز داشته است و قطعا جذابیت‌هایی برای بخش خصوصی خواهد داشت. نبود انحصار نیز عامل دیگری است که می‌تواند به رشد زیست‌بوم‌ها کمک کند از طرفی خود زیست‌بوم‌ها نیز باید در لایه‌های مختلف بهترین عملکرد را داشته باشند. به ویژه در لایه محتوا که نیازمند محتوای متنوع و خلاق هستیم. وی در ادامه افزود: ایجاد پلتفرم مناسب کودک و نوجوان در حال حاضر به یک مطالبه جمعی تبدیل شده است باید از این فرصت استفاده کرد و زیست‌بومی را تولید کرد که کودک بتواند در آن تنفس کند و فعالیت داشته باشد.
