در هشتم اگوست 2014، صندوق ذخیره ملی کشور مالزی پیشنهاد خرید 30% سهام ایرلاین Malaysia را که در دست افراد خصوصی بود داد تا بتواند دست به اصلاحات ساختاری در آن زده و از وضع وخیمش نجات دهد. اما مشکلات این ایرلاین نباید مایه تاسف باشد، چون مانند بسیاری از ایرلاین های ملی ضررده بود. این فقط دولت مالزی نیست که بر حفظ ایرلاین های زهوار در رفته اصرار دارد. ایتالیا هم در سال 2013 برای حفظ Alitalia از صندوق ذخیره ملی خرج کرد. این حاتم بخشی بیت المال البته سابقه ای طولانی دارد.
قبلا به ایرلاین ها به چشم بخشی از زیرساخت های حیاتی نگاه میشد مانند جاده ها و پل ها. در اواسط دهه 1980 دولت ها مالک بیشتر ایرلاین ها بودند، مسیرهای پرواز و قیمت بلیط را تعیین می کردند، و با محدود کردن ورود رقبای جدید به بازار از ایرلاین های ملی حمایت می کردند. اما خصوصی سازی باعث رقابتی شدن مسافرت هوایی شد و آزادسازی پای ایرلاین های کم هزینه را به میدان باز کرد. البته که بیشتر ایرلاین های ملی توان سازگاری با شرایط جدید را نداشتند.
در میان این ایرلاین های دولتی اما استثناهایی هم وجود دارند مانند Singapore، Ethiopian و ایرلاین های خلیج (Etihad، Emirates و Qatar) که هرچند از منابع دولتی سود میبرند، مجاز بوده اند بصورت کاملا تجاری و با کمترین میزان دخالت دولت عمل کند. البته این موارد کمیاب هستند.
در سایر موارد کارمندان دولتی بطور متناوب از سفرهای رایگان بهره مند می شوند، و بسیاری ایرلاین ها برای خشنودی سیاستمداران مجبور به حفظ مسیرهای ضررده هستند. با وجود مدیریت ضعیف، تعداد بیش از حد کارمند، عدم امکان کاهش هزینه، و نداشتن روابط همکاری با سایر ایرلاین ها، شانس چندانی برای ایرلاین های دولتی وجود ندارد. اما چرا با این همه دولت ها به حفظ آنها اصرار می ورزند؟
بخشی به این دلیل که در این چرخه معیوب گزینه های چندانی وجود ندارد. طرح های خصوصی سازی برای این ایرلاین ها وجود دارند اما ضررهای سنگین، بدهی های تجمیع شده، و هزینه ها سرمایه گذاران را فراری می دهند. در واقع تاسیس یک ایرلاین از صفر گاها کم هزینه تر خواهد بود.
از طرف دیگر هزینه سیاسی اخراج هزاران کارمند دولتی، فرایند فروش اموال و نقدسازی (liquidation) را مشکل می کند. همچنین این ترس وجود دارد که ارتباط هوایی با جهان قطع شود. هرچند این موارد در واقع بی اساس هستند. سوئیس و بلژیک سال هاست ایرلاین ملی (به اصطلاح ایرلاین حامل پرچم) ندارند. در واقع باز کردن فضا برای رقابت باعث ایجاد پروازهای بیشتر و هزینه کمتر در این کشورها خواهد شد.
منبع: اکونومیست
https://goo.gl/u2c6br
