بررسی رابطه بهزیستی روانشناختی و هوش هیجانی در افراد داوطلب خیریه

به نام خدا

عنوان : بررسی رابطه بهزیستی روانشناختی و هوش هیجانی در افراد داوطلب خیریه

مولف: پرستو صناعتی

چکیده

هدف این پژوهش بررسی همبستگی بهزیستی روانشناختی و هوش هیجانی و خرده مقیاس های پرسشنامه بهزیستی روانشناختی و هوش هیجانی در داوطلبان خیریه کودکان فرشته ایرانیان بود . نمونه شامل ۵۰ نفر از داوطلبان خیریه کودکان فرشته ایرانیان بود و نمونه گیری به صورت در دسترس انجام شد. به تمامی آزمودنی ها پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف فرم ۱۸ سوالی و مقیاس هوش هیجانی تجدید نظر شده شاته و همکاران فرم ۴۱ سوالی ارائه شد . نتایج حاصل از طریق محاسبه ضریب همبستگی پیرسون میان بهزیستی روانشناختی و هوش هیجانی ، رشد فردی و زندگی هدفمند ، تسلط بر محیط و هوش هیجانی و بهزیستی روانشناختی و تنظیم هیجانات همبستگی مثبت و معناداری بین متغیر های ذکر شده به دست آمد .

کلیدواژه : بهزیستی، هوش هیجانی،داوطلب،خیریه.

اکثر شاخه های روانشناسی به ویژگی های منفی و مشکلات روانی تمرکز دارند اما روانشناسی مثبت شاخه ای جوان از این رشته است که بر موفقیت ، ویژگی ها ی مثبت ، توانایی ها و موفقیت های انسان تمرکز دارد .هدف اصلی روانشناسی مثبت نگر فهم و درک عواملی که باعث رشد افراد در زندگی میشود است . این شاخه به بهباشی ، شادکامی ، توانمندی های فردی در زندگی ، غرقگی خلاقیت ، تخیل و در کل ویژگی های مثبت تمرکز میکند که البته این تنها بر بخش فردی که به نوعی رویکردی خود محورانه است تمرکز ندارد بلکه هدف آن متوجه شکوفایی و شادکامی گروهی نیز است (هفرن و بونیول ،۲۰۱۴).اغلب رویکرد های روانشناسی خصوصا در گذشته دیدگاهی آسیب شناسانه داشته است و کمتر به ابعاد مثبت توجه شده بود و بیشتر سعی روانشناسی کاهش آسیب های روانی و درمان اختلالات ایجاد شده بوده است اما در دو دهه گذشته با گسترش روانشناسی مثبت رویکردهای روانشناسی و درمانی با ایجاد توامندی ها و هیجانات مثبت همراه بوده است (بدایت و عسکری ، ۱۳۹۸).

در سالهای اخیر پژوهشگرانی که در حوزه سلامت روان تحقیق و پژوهش انجام میدهند سلامت روانی را در غالب بهزیستی روانشناختی تعریف کرده اند و به عقیده پژوهشگران تنها نداشتن مشکلات روانی برای بهزیستی روانشناختی کافی نیست و برقراری روابط موثر و کارامد با جهان و روابط مطلوب با جامعه و افراد برای بهزیستی روانشناختی لازم است(احدی و همکاران ،۱۳۹۵)

روانشناسی مثبت نگر بهباشی را به سه سطح تفکیک میکنم: سطح درونی که شامل اموری مانند تجربه ها و حالت های مثبت در گذشته حال و آینده مثل شادکامی و خوش بینی ، سطح فردی که بر ویژگی های شخص خوب تمرکز میکند مثل استعداد ، خردمندی ، عشق و شجاعت و خلاقیت و سطح گروهی که نهاد ها ، شهروندی و جوامع مثبت را مطالعه میکند مثل نوع دوستی و مدارا(هفرن و بونیول ،۲۰۱۴) . این سطوح بهباشی نشان میدهد که انسان برای دستیابی به بهباشی و بهزیستی و دستیابی به سلامت روان نیازمند وجود حس نوع دوستی در خود است .

در سطح نظری بهزیستی روانشناختی دو رویکرد دارد : رویکرد اول که تایید میکند که بهزیستی روانشناختی یا به عبارتی خوشبختی وجود خوی و عاطفه مثبت و عدم حضور خوی یا عاطفه منفی است و رویکرد دوم که که نشان میدهد بهزیستی روانشناختی نتیجه عملکردی روانشناختی است که از طریق آن فرد پتانسیل های وجودی خود را افزایش میدهد.( جوآن گورا-بوستامانته و همکاران ۲۰۱۹ )

مقیاس ریف (۱۹۸۹) شش سازه ارتباط مثبت با دیگران، تسلط بر محیط، پذیرش خود، خودمختاری، رشد فردی و زندگی هدفمند را به عنوان عملکرد روان‌شناختی مثبت تعریف کرده است. ساختار بهزیستی روان‌شناختی، نه‌تنها از سلامت روان حمایت می‌کند، بلکه یک طرح از بهزیستی ارائه می‌کند(یعقوبی ونسایی مقدم۱۳۹۸).

در مطالعه انجام شده ای در مالزی رابطه معناداری میان بهزیستی روانشناختی و میزان هوش هیجانی یافت شد که نشان میدهد بالاتر بودن سطح هوش هیجانی در افراد میتواند منجر به بالا رفتن سطح بهزیستی روانشناختی شود زیرا افراد با هوش هیجانی بالاتر الگوهای زندگی انعطاف پذیرتری اتخاذ میکنند که فرد را در مقابل احساسات منفی ماندد احساس شکست و افسردگی محافظت میکند.(نجیب احمد مارزوکی و همکاران،۲۰۱۸ )

نوعدوستی به عنوان ویژگی در نظر گرفته میشود که درکنار تمامی مراحل و ابعاد زندگی وجود دارد(ییلدیریم ۲۰۱۶) . نوع دوستی یکی از ارزش های والای انسانی است که در پژوهش ها کمتر به تاثیر آن در زندگی انسان و بهزیستی روانشناختی فرد و جامعه پرداخته شده است . تضعیف این ارزش میتواند منجر به ایجاد مشکل در جامعه شود (نگارنده ) . با توجه به اهمیت این موضوع ضرورت بررسی فرایند های روانشناختی افراد با ویژگی نوع دوستی و فعالیت های داوطلبانه مشخص میشود . به عقیده برخی اندیشمندان بقای انسان و رفاه او مدیون همکاری و تعامل با همنوعانش است پس انسان برای زندگی کردن به زندگی با دیگران و حتی کمک به ارتقای کیفیت زندگی دیگران نیازمند است .نوعدوستی دارای اهمیت زیادی خصوصا در جامعه فردگرای امروزی است ،از نظر سی رایت میلز از مسائل اجتماعی مهم جوامع پیشرفته امروزی کاهش حس نوعدوستی است(افراسیبابی و محمدی ۲۰۱۹).

فعالیت های داوطلبانه در خیریه :در این پژوهش منظور از نوع دوستی و فعالیت های داوطلبانه در خیریه شامل کمک کردن داوطلبانه به دیگران یا کمک به جلوگیری از ایجاد مشکلات است (کریمی و همکاران ۱۳۹۱ )

بهزیستی روانشناختی : در تعریف بهزیستی روانشناختی توافق اندکی میان محققان و اندیشمندان این زمینه وجود دارد اما مورد قبول ترین این تعاریف بهزیستی روانشناختی را به عنوان تجربه کردن عملکرد بهینه تعریف میکند به این معنا که فردی خوب زندگی میکند و در زندگی احساس رضایت را تجربه میکند ، ارتباطی هدفمند ، مثبت و کارامد با محیط و دیگران دارد و به دنبال به شکوفایی رساندن توانایی ها و بالفعل کردن قابلیت های خود است (ساداتی فیروزآبادی و ملتفت ، ۱۳۹۶)

هوش هیجانی :هوش هیجانی با شناخت فرد از خود و دیگران ، توانایی ارتباط و سازگاری با دیگران و محیط پیرامون برای موفق شدن در براورده کردن خواست های اجتماعی لازم و یک فرایند مهم در عملکرد فردی محسوب میشود . هوش هیجانی مجموعه ای از مهارتهای بهم پیوسته برای ادراک دقیق و ارزیابی و ابراز هیجانات است که در این پژوهش دارای چهار مولفه ی ابراز هیجانات خود ، ارزیابی و شناسایی هیجانات خود و دیگران ، تنظیم یا نظم دهی هیجانات خود و استفاده از هیجانات برای تسهیل عملکرد یا حل مسایل تعریف شده است ( محمد امینی و همکاران ، ۱۳۸۷)

این پژوهش به دلیل مشاهده کمبود حس نوعدوستی در افراد و عدم تمایل افراد به شرکت در فعالیت های داوطلبانه خیریه ها و بررسی افراد با ویژگی نوعدوستی در زمینه های بهزیستی روانشناختی و هوش هیجانی انجام شد . مروری بر پژوهش های انجام شده در بهزیستی روانشناختی ، هوش هیجانی و فعالیت داوطلبانه خیریه نشان داد که این پژوهش بسیار بدیع بوده و پیشینه پژوهش زیادی برای این موضوع وجود ندارد .در این پژوهش علاوه بر بررسی همبستگی میان بهزیستی روانشناختی و هوش هیجانی در داوطلبین خیریه به بررسی همبستگی برخی خرده مقیاس های این دو پرسشنامه با هم و برخی خرده مقیاس ها با نمرات کلی شامل همبستگی تسلط بر محیط و هوش هیجانی ، همبستگی رشد فردی و زندگی هدفمند و همبستگی تنظیم هیجانات و بهزیستی روانشناختی پرداخته شده است.

روش

این پژوهش از نوع آزمایشی است . جامعه ی آماری پژوهش کلیه ی داوطلبین خیریه کودکان فرشته ایرانیان است که به روش نمونه گیری در دسترس ۵۰ نفر بوئ که در پاییز ۱۳۹۸ انتخاب شدند .

تمامی آزمودنی ها با استفاده از پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف ( فرم کوتاه شده ) و همچنین مقیاس تجدید نظر شده هوش هیجانی شاته مورد بررسی قرار گرفتند و تمامی تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس ورژن ۱۶ انجام شد.

پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف ( فرم کوتاه شده ۱۸ سوالی ) که در سال ۱۹۸۹ توسط ریف طراحی شد . پرسشنامه اصلی دارای ۱۲۰ ماده است اما در بررسی های بعدی فرم های کوتاه شده ۸۴ ماده ای ، ۵۴ ماده ای و ۱۸ ماده ای نیز پیشنهاد شد . نمره گذاری این پرسشنامه براساس یک طیف لیکرت ۶ درجه ای از یک (کاملا مخالف )تا شش (کاملا موافق) است که ۱۰ سوال به صورت مستقیم و ۸ سوال به صورت معکوس نمره گذاری میشود ؛حداقل نمره کسب شده بهزیستی روانشناختی ۱۸ و حداکثر ۱۰۸ است (سفیدی و فرزاد ،۱۳۹۱) .

این پرسشنامه شامل ۶ خرده مقیاس ( پذیرش خود ، روابط مثبت با دیگران ، خود مختاری یا استقلال ، تسلط بر محیط ، زندگی هدفمند و رشد فردی) است که کمترین نمره ممکن در هر خرده مقیاس ۳ و بیشترین نمره ممکن ۱۸ است .

همبستگی نسخه کوتاه بهزیستی روانشناختی ریف با مقیاس اصلی از ۷/۰ تا ۸۹/۰ در نوسان بوده است ؛ خانجانی و همکاران در پژوهشی روی ۹۷۶ دانشجو این پرسشنامه را مورد بررسی قرار دادند و آلفای کرونباخ برای پذیرش خود ۵۱/۰ ،تسلط برمحیط ۷۶/۰ ،رابطه مثبت با دیگران ۷۵/۰ ،داشتن هدف در زندگی ۵۲/۰ ، رشد شخصی ۷۳/۰ ، و استقلال ۷۲/۰ و برای مقیاس کل ۷۱/۰ به دست آمده است(پسندیده و زارع ،۱۳۹۵).به طور کلی پژوهش ها پایایی و روایی مطلوبی از این مقیاس گزارش نموده بودند(ساداتی فیروزآبادی و ملتفت ،۱۳۹۶).

در پژوهش ضیائی نژاد جهت سنجش ضریب پایایی پرسشنامه بهزیستی روانشناختی و مؤلفه­های آن از دو روش آلفای کرونباخ و تنصیف استفاده گردید که به ترتیب برای مؤلفه­های پذیرش خود ۸۰/۰ و۷۶/۰، روابط مثبت با دیگران ۷۱/۰ و ۷۴/۰ ، خودمختاری ۷۴/۰و ۷۷/۰، تسلط بر محیط ۷۵/۰ و ۶۵/۰، زندگی هدفمند ۸۰/۰ و ۷۹/۰ و رشد‌ فردی ۷۶/۰ و ۶۵/۰ به دست آمد. همچنین ضریب پایایی کل پرسشنامه از طریق دو روش آلفای کرونباخ و تنصیف به ترتیب ضرایب ۹۲/۰ و۸۸/۰ به دست آمد. (۱۳۹۵).

عسگری، احتشام‌زاده و پیرزمان در پژوهش خود برای تعیین اعتبار پرسشنامه یاد شده نمره آن را با نمره پرسشنامه سلامت عمومی همبسته نمودند و مشخص گردید که رابطه مثبت و معناداری بین آن‌ها وجود دارد که بیانگر برخورداری پرسشنامه از اعتبار لازم است(۱۳۸۸)

پرسشنامه دیگر مقیاس هوش هیجانی تجدید نظر شده شاته است . این پرسشنامه توسط شاته و همکاران در سال ۱۹۹۸ طراحی شده است. این پرسشنامه دارای ۴ خرده مقیاس (ارزیابی هیجانات در خود و دیگران ، تنظیم هیجانات ، بهره جویی از هیجانات در حل مسایل و ادراک و فهم هیجانات ) است .آزمودنی ها به سوالات بر اساس یک رتبه بندی ۵ لیکرت از ۱- کاملا مخالف تا ۵- کاملا موافق پاسخ داده اند .این پرسشنامه دارای ۳۳ گویه بود که در تجدید نظر به دلیل نداشتن سوالات با پاسخ معکوس به ۴۱ گویه افزایش یافت . دامنه نمرات این پرسشنامه ۴۱-۲۰۵ است که هرچه این نمره بالاتر باشد نشان دهنده ی هوش هیجانی بالاتر در داوطلبان خیریه است .

در تحقیقی که در انگلستان انجام شد پایایی این مقیاس هوش هیجانی ۸۵/۰ براورد شد و اعتبار علمی پرسشنامه تجدید نظر شده در ایران توسط بشارت در سال ۱۳۸۶ از طریق روش آزمون با آزمون، آلفای کرونباخ ۸۹/۰ مورد تایید قرار گرفت(اشقلی فراهانی و همکاران ۱۳۹۷ )

نتایج

در این پژوهش ۵۰ آزمودنی از داوطلبان خیریه کودکان فرشته ایرانیان مورد بررسی قرار گرفتند. در بررسی های آماری نتایج به دست آمده از آزمودنی ها ، فراوانی و درصد جنسیت ، سن ، سطح تحصیلات و وضعیت تاهل بررسی شد . نتایج نشان داد که ۶۲ درصد از آزمودنیها زن و ۳۸ درصد مرد بودند همچنین بررسی سن آزمودنی ها نشان داد که سن آزمودنی های مورد بررسی بین ۲۰ تا ۲۹ سال بود .در بررسی میزان تحصیلات داوطلبان به این نتیجه دست یافتیم که ۱۸ درصد دارای مدرک دیپلم، ۲۴ درصد مدرک کاردانی (فوق دیپلم) ، ۴۰ درصد مدرک کارشناسی (لیسانس) و ۱۸ درصد دارای مدرک کارشناسی ارشد ( فوق لیسانس ) هستند . همچنین ۶۰ درصد داوطلبان مجرد ،۲۲ درصد در رابطه و ۱۸ درصد متاهل بودند .

میزان بهزیستی روانشناختی در آزمودنی ها براساس پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف ، فرم کوتاه ۱۸ سوالی سنجیده شد که این پرسشنامه یک نمره کلی و ۶ نمره از خرده مقیاس ها شامل نمرات پذیرش خود ، روابط مثبت با دیگران ، استقلال و خود مختاری ، تسلط بر محیط ، زندگی هدفمند و رشد فردی ارایه داد. میانگین نمره بهزیستی روانشناختی ریف در داوطلبان خیریه ۰۰/۸۸ محاسبه شد

میزان هوش هیجانی آزمودنی ها به واسطه مقیاس هوش هیجانی تجدید نظر شده شاته و همکاران ۴۱ گویه ای مورد بررسی گرفت . در این آزمون نیز یک نمره کلی و ۴ نمره از خرده مقیاس ها شامل : ارزیابی هیجانات در خود و دیگران ، تنظیم هیجانات ، بهره جویی از هیجانات در حل مسایل و ادراک و فهم هیجانات است. میانگین نمرات کسب شده آزمودنی ها در این مقیاس ۲۴/۱۴۵بود.

همبستگی میان تسلط بر زندگی و هوش هیجانی نیز بر اساس ضریب همبستگی پیرسون بررسی شد و میزان ضریب این همبستگی ۷۳۶/۰ با میزان خطای نوع اول صفر به دست آمد ، همبستگی بین رشد فردی و زندگی هدفمند مورد بررسی قرار گرفت و ضریب همبستگی به دست آمده از طریق نرم افزار ۶۲۱/۰ با میزان خطای نوع اول صفر بود ، همبستگی میان بهزیستی روانشناختی و هوش هیجانی .بضریب همبستگی مقدار ۶۵۰/۰ را نشان داد میزان خطای نوع اول یا سطح معناداری این همبستگی برابر صفر است و همچنین در نهایت همبستگی بهزیستی روانشناختی و تنظیم هیجانات با استفاده از داده های به دست آمده مورد بررسی قرار گرفته شد که نتیجه ضریب همبستگی پیرسون ب ۴۹۹/۰ شد .

جدول میانگین ، انحراف استاندارد و واریانس متغیر های پژوهش

پذیرش خود

روابط مثبت با دیگران

استقلال یا خود مختاری

تسلط بر زندگی

زندگی هدفمند

رشد فردی

بهزیستی روانشناختی

ارزیابی هیجانات خود ودیگران

تنظیم هیجانات

بهره جویی از هیجانات در حل مسایل

ادراک و فهم هیجانات

هوش هیجانی

میانگین

14.1600

15.4400

12.2400

15.2000

14.9000

16.3800

88.1000

22.8800

38.4600

24.3600

29.1600

145.2400

انحراف استاندارد

2.54238

2.32256

2.36091

2.14761

2.19694

2.01919

9.83797

3.17927

3.93420

2.84110

3.65536

9.19530

واریانس

6.464

5.394

5.574

4.612

4.827

4.077

96.786

10.108

15.478

8.072

13.362

84.553

بحث و نتیجه گیری

حداقل نمره ی ممکن در پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف ۱۸ و حداکثر نمره ممکن ۱۰۸ است که با توجه به جدول اشاره شده در قسمت نتایج میانگین نمره بهزیستی روانشناختی ریف در داوطلبان خیریه ۰۰/۸۸ محاسبه شد که نمره بالایی در این مقیاس را نشان میدهد. با توجه به نمرات کسب شده در این پرسشنامه می توان نتیجه گرفت که داوطلبان خیریه از سطح بهزیستی روانشناختی مطلوب و بالایی برخوردار هستند .

کمترین نمره ی ممکن در مقیاس هوش هیجانی شاته ۴۱ و بیشترین نمره ممکن در این مقیاس ۲۰۵ براورد شده است.میانگین نمرات کسب شده آزمودنی ها در این مقیاس ۲۴/۱۴۵بود . نتایج به دست آمده نشان میدهد که داوطلبان خیریه دارای هوش هیجانی بالا و بهینه ای هستند .

با استفاده از داده های به دست آمده از انجام آزمون های ذکر شده و استفاده از نرم افزار اس پی اس اس ورژن ۱۶ همبستگی میان چندین متغییر با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون بررسی شد :

۱-همبستگی میان بهزیستی روانشناختی و هوش هیجانی . هم بستگی این دو متغیر در افراد داوطلب خیریه رابطه ی معناداری را نشان داد به صورتی که ضریب همبسگی مقدار ۶۵۰/۰ را نشان داد میزان خطای نوع اول یا سطح معناداری این همبستگی برابر صفر است .بنابراین مقدار هوش هیجانی و بهزیستی روانشناختی دارای همبستگی مثبت هستند که این یافته ها با پژوهش های پیشین مانند حاجی زاده و نادری (۱۳۸۷) و رجبی و ولدبیگی (۱۳۹۴) همخوانی دارد.

۲-همبستگی میان تسلط بر زندگی و هوش هیجانی نیز بر اساس ضریب همبستگی پیرسون بررسی شد و میزان ضریب این همبستگی ۷۳۶/۰ با میزان خطای نوع اول صفر محاسبه شد که نشان دهنده ی همبستگی مثبت و تقریبا قوی میان این دو متغیر است .

۳- همبستگی بین رشد فردی و زندگی هدفمند مورد بررسی قرار گرفت و ضریب همبستگی پیرسون به دست آمده از طریق نرم افزار ۶۲۱/۰ با میزان خطای نوع اول صفر محاسبه شد که نشان میدهد رابطه ی معنا دار و مثبتی میان رشد فردی و زندگی هدفمند وجود دارد

۴ – و در نهایت همبستگی بهزیستی روانشناختی و تنظیم هیجانات با استفاده از داده های به دست آمده مورد بررسی قرار گرفته شد که نتیجه ضریب همبستگی پیرسون با مقدار ۴۹۹/۰ شد . در این بررسی همبستگی نیز مقدار خطای نوع اول صفر محاسبه شد . مقدار ضریب همبستگی رابطه ای معنادار و مثبت نه چندان قوی ای را نشان میدهد

به جز منابعی که در خصوص همبستگی بهزیستی روانشناختی و هوش هیجانی وجود داشت و تعدادی از آن ها ذکر شد منابع دیگری در خصوص اندازه گیری ضرایب همبستگی پیرسون خرده مقیاس های دو آزمون بهزیستی روانشناختی ریف و مقیاس هوش هیجانی شاته و همکاران یافت نشد و امکان مقایسه ی داده های به دست آمده با پژوهش های پیشین وجود نداشت .

میزان ضرایب همبستگی های پیرسون به دست آمده با وجود اینکه روابط معنادار و مثبتی را نشان میداد اما همبستگی قوی ای میان متغیر ها نشان نداد که این مسئله ممکن است با افزایش حجم نمونه بهبود یابد ، اما به دلیل عدم تمایل افراد به شرکت در آزمون های معرفی شده امکان بررسی افراد بیشتر نیاز به صرف زمان زیادی داشت . پیشنهاد میشود برای بهبود نتایج حاصله و همچنین افزایش تعمیم پذیری و اطمینان بیشتر از صحت پژوهش های آتی حجم نمونه بزرگ تر انتخاب شود .

منابع

یعقوبی ،ابولقاسم و نسایی مقدم ، بیان ،(۱۳۹۸) ،اثربخشی روش مداخله‌ای روان‌شناسی مثبت‌گرا بر بهزیستی روان‌شناختی نوجوانان، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران ، جلد ۲۵ ، شماره ۱ ،صفحات ۱۴ـ۲۵

پسندیده،محمدمهدی ، زارع،لیلا ،(۱۳۹۵) . بررسی ابعاد بهزیستی روانشناختی ،تاب آوری و شوخ طبعی در بیماران عروق عروق کرونر قلب و افراد سالم . فصلنامه علمی-پژوهشی روانشناسی سلامت ، شماره ۲۰ ، دوره ۵ ، صفحه ۸۸-۱۰۸

ساداتی فیروزآبادی،سمیه و ملتفت،قوام .( ۱۳۹۶ )، بررسی شاخص های روانسنجی مقیاس بهزیستی روانشناختی ریف در دانش آموزان دبیرستانی مدارس تیزهوشان : پایایی ، روایی و ساختار عاملی ، فصلنامه اندازه گیری تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی ، سال هفتم ، شماره ۲۷ ، صفحات ۱۰۳ الی ۱۱۹

رجبی،سوران ، ولدبیگی،پیمان ، (۱۳۹۵) ،پیش بینی بهزیستی روانشناختی بر اساس هوش های معنوی، هیجانی و اجتماعی در دانشجویان،نشریه رویش روان شناسی، سال پنجم ، شماره ۱

ضیائی نژاد، مریم ،(۱۳۹۵). رابطه بین سبک‌های دل‌بستگی و سندرم پیش از قاعدگی با بهزیستی روان‌شناختی زنان با میانجی‌گری تنظیم شناختی هیجان، خودکارآمدی و حمایت اجتماعی ادراک شده در سه ماهه اول بارداری. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه آزاد اهواز

عسگری، پرویز، احتشام‌زاده، پروین و پیر‌زمان، سهیلا. (۱۳۸۸). رابطه سازگاری معنوی و آندورژنی با بهزیستی روان‌شناختی در دانشجویان. یافته‌های نو در روان‌شناسی، دوره۴، شماره ۱۱، صفحات۲۲-۳۳.

محمد امینی،زرار،نریمانی،محمد ، برهمند،تراوشا ، صبحی قراملکی،ناصر ،(۱۳۸۷)، رابطه هوش هیجانی با خودکارآمدی و سلامت روان و مقایسه آنها در دانش‌آموزان ممتاز و عادی ،نشریه دانش و پژوهش در روانشناسی ، شماره ۳۵ و ۳۶ ، صفحه ۱۰۷ تا ۱۲۲

سفیدی، فاطمه و فزراد، ولی اله، (۱۳۹۱). رواسازی آزمون بهزیستی روانشناختی ریف در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی قزوین. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین، شماره، ۱، صفحات۶۵-۷۱

هفرن، کیت، بونیول، ایلونا ،(۱۳۹۴)،.روانشناسی مثبت نگر نظریه ها،پژوهش ها و کاربست ها .مترجمان:تبیک، محمدتقی و زندی،محسن .چاپ دوم ، قم:انتشارات موسسه علمی-فرهنگی دارالحدیث پژوهشگاه قرآن و حدیث

بدایت, احسان و مرضیه عسکری، (۱۳۹۸)، شیوه های مقابله با افسردگی از دیدگاه روانشناسی مثبت نگر، پنجمین همایش ملی تازه های روانشناسی مثبت نگر، بندرعباس، دانشگاه فرهنگیان

افراسیابی،حسین و محمدی، ابراهیم ، (۲۰۱۹)،عوامل اجتماعی مرتبط با نوعدوستی در میان معلمان شهرهای یزد و نورآباد ، فصلنامه علمی-پژوهشی رفاه اجتماعی ، سال چهاردهم ، شماره ۵۲

احدی،حسین،حق رنجبر، فرخ ،شیرزاد، محبوبه، تقدیسی، محمدحسین و صرامی فروشان،غلامرضا،(۱۳۹۵) ، نقش میانجی‌گری بهزیستی ذهنی در رابطه با استرس ادراک‌شده و پرفشاری خون ،فصلنامه آموزش بهداشت و ارتقا سلامت ایران ، جلد ۴،شماره ۱ ،صفحات ۵۰ـ۵۷

اشقلی فراهانی،منصوره ، غفرانی کلیشمی،فاطمه ، جمشیدی اورک،روح انگیز ، عرب عامری،زهرا ، بنی هاشمی،سارا و سید فاطمی، نعیمه. (۱۳۹۵) ،هوش هیجانی در پرستاران،الگوها و روش های اندازه گیری آن . نشریه علمی-پژوهشی دانشکده پرستاری و مامایی.دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی،دوره ۲۶ ،شماره ۹۳ ، صفحات ۲۱تا ۲۹

Nail yildirim , (2016), a qualitive analysis of altruism (selflessness):views of headmasters in turker , journal of education and training studies, volume4 ,No 7

Najib Ahmad Marzuki, Azlizamani Zubir, Ummi Habibah Abd Rani ,( 2018), Emotional Intelligence and Psychological Well-Being among Hearing-Impaired: Does it Relates? , Malaysia Technical Universities Conference on Engineering and Technology , Article Number :05084,volume15

Joan Guerra-Bustamante, Benito León-del-Barco, Rocío Yuste-Tosina, Víctor M. López-Ramos and Santiago Mendo-Lázaro1 , (2019) , Emotional Intelligence and Psychological Well-Being in Adolescents , international journal of environmental research and public health , Volume 16

�+[WN &#Zcg.