فک کنم خیلی‌هامون شنیدیم که می‌گن حواستون باشه دونه‌های برنج زیر دستو پاتون له نشه چون اگر این اتفاق بیافته برکت خونه از بین می‌ره. دوس دارین بدونین این باور و اعتقاد از کجا اومده؟ متعلق به کدوم منطقه‌ی ایران؟ چرا نماد برکته؟ می‌دونستین جشنی وجود داره به نام آیین شکرگزاری یا جشن خرمن که هرساله به شکرانه برداشت برنج انجام می‌گیره؟ بامن همراه باشین تا جواب این سوالات مهیج رو بدونیم.
برکت در معنای لغوی به معنای فزونی و کثرت نعمته. یعنی هرچیزی که دارای فزونی و رشد ثابت و دائمی باشه، نماد برکت به حساب میاد. از اونجا که یک خوشه برنج به چندین خوشه تبدیل می‌شه و محصول، دائماً در حال رشد و افزایشه و کشاورزها برای فزونی و به ثمر نشستن محصول، دائماً دست به دعا دارن، از این رو، برنج و نماد خیر و برکت قرار دادن و می‌گن باعث خوش یمنی و شگون می‌شه.
برخی بر این باورن که این جشن از دوره‌ی قاجار تاکنون به منظور فارق شدن از سختی‌های شالیکاری پس از فصل برداشت صورت می‌گیره. خیلی ها هم باور دارن که این جشن بیشنه و ریشه‌ای در تاریخچه‌ی کهن استان گیلان داره و از قدیم به یادگار مونده، که به نوعی بیانگر هویت فرهنگیه این منطقه باشه.
جشن خرمن سالانه به پاس شکرگزاری از نعمت های بیکران خداوند در پایان فصل برداشت، معمولاً در روزهای پنج شنبه و جمعه‌ی اواخر شهریور ماه که مصادف با برداشت برنجه انجام می‌گیره.
این آیین و رسم، مربوط به استان گیلانه چراکه نزدیک به 238 هزار هکتار از زمین های این استان زیر کشت برنجه. این جشن نماد دوستی، شکر نعمت، قدرشناسی و همکاری مردمان استان گیلانه.
شالی و شالیکاری از نظر مردم این سرزمین از منزلت و جایگاه ویژه ای برخورداره. به اعتقاد مردم گیلان از زمان دور تا بحال، برنج نماد خیر و برکته برای همین رسمه که هرسال کشاورزان در پایان فصل برداشت آخرین خوشه برنج رو بِبُرن و با خودشون به منزل ببرن. باید جایی آویزونش کنن که تو دید همه قرار بگیره.
کشاورزهای گیلانی بر این باورن که این خوشه باعث افزایش روزی و برکت خونه، در کل سال می‌شه. بنابراین پس از نگه‌داری و گذشت یک سال، دونه‌های برنج رو از خوشه‌ی اون جدا می‌کنن. بخشی از دونه‌های برنج اون خوشه رو به گاو نری که به ورزا معروفه می‌دن. چراکه این گاو، زمین رو برای کشت آماده می‌کنه و باعث افزایش خیر و برکت و محصول در کشت سال جدید می‌شه. بخش باقی‌مونده‌ی دونه‌های برنج رو هم به همین منظور در خزانه‌ی سال جدید می‌ریزن.
این جشن جهت احیای فرهنگ بومی این منطقه صورت می‌گیره. به این صورت که در ابتدای این مراسم مراحل برداشت برنج و خرمن کوبی به صورت نمادین توسط ابزار و ادوات سنتی کشاورزی به همه نشون داده می‌شه. شالیکارای زحمتکش گیلکی با لباس های قشنگ و سنتی گیلان در صحنه حاضر می‌شن و به خوندن آوازهای دلنشین محلی و نواختن ساز خوش آهنگ سُرنا می پردازن.
توی این جشن، کشاورز با تجربه و کهنسال گیلکی با لباس محلی، سه بار مجمعه ای رو به سوی آسمون بلند می‌کنه و از خدا، باران و آفتاب رو که از حیاتی‌ترین عناصر مورد نیاز کشت برنجن برای رشد خوشه ها طلب می‌کنه.
بعد از این مرحله کشاورزها مراحل کاشت، داشت، برداشت رو به صورت نمادین به همراه حرکات موزون برای همه اجرا می‌کنن. در لحظات پایانی جشن هم کشاورزها، مجمعه‌ای پر از دونه‌های برنج و روی سرشون می‌ذارن و دستهاشون رو، رو به آسمون بلند می‌کنن و شکر خدا رو به جا میارن.
به این شکله که خانوم‌های گیلکی با لباس های رنگی رنگیه محلی و دلبرشون در غرفههای متفاوت به فروش، شیرینی‌های سنتی، صنایع دستی و غذاهای لذیذ و خوش عطر و طعم محلی استان گیلان مشغولن.
بخش جذاب دیگه این بخش به یکی از اعتقادات دیگه‌ی مردمان این سرزمین برمی‌گرده. جشن عروس بران از دوران قدیم تابحال، همزمان با جشن خرمن اجرا می‌شده و به اعتقاد مردم گیلان باعث شگون و خوش یمنی زندگی عروس دوماد می‌شه.
برای اجرای این مراسم سنتی و نمادین، عروس دوماد رو از بین صدای ساز ودهل و شور و نشاط مدعوین عبور می‌دن. دخترهای جوون گیلکی درحالیکه سینی هایی پر از خوشه‌های برنج و شیرینی رو روی سرشون نگه داشتن و لباس محلی پوشیدن، پشت سر اونا با شادی و پایکوبی فراوان، این زوج خوشبخت رو تا خونه‌ی بخت همراهی می‌کنن.
بخش دیگه‌ی جشن خرمن به اجرای بازی‌های سنتی و سنت‌های قدیمی گیلان اختصاص پیدا می‌کنه. این بازی‌ها و سنت‌ها شامل طناب بازی، گیله مردی، مسابقه‌های شاد و نمایش ادوات سنتی کشاورزی می‌شه.
این جشن تا شب ادامه پیدا می‌کنه..
در دوران قدیم، این جشن در همه جای استان گیلان، با شادی و جشن و سرور همراه بوده. امروزه شهرهای فومن، صومعه سرا، رضوانشهر، چابکسر و ... شهرهایی هستن که هنوز که هنوزه این مراسم رو هرساله با جدیت به پا می‌دارن.
در زمان‌های خیلی دور، شالیکارهای گیلانی، بعد از برداشت و سفید کردن برنج، اولین روزی که برنج تازه رو پخت می‌کردن، نزدیکان، آشنایان و خوشنام های آبادی‌شون و به صرف شام به خونشون دعوت می‌کردن. همه کنار هم می‌نشستن و بعد از طلب خیر و برکت، شام و سرو می‌کردن. میزبان، مقداری از برنج پخته شده رو برای پرنده های خونه هم می‌ریخت تا اون ها هم در خیر و برکت شالیزار سهمی داشته باشن.
ما را در اینستاگرام دنبال کنین kooppacom@
seeiran.ir
iranhotelonline.com
