تا حالا شده عسل بخرین و شکرک بزنه؟ به نظرتون عسل شکرک زده خراب یا تقلبیه؟ اصلاً چرا بعضی وقتا عسل شکرک میزنه؟ اگه شکرک زد چیکار کنیم؟ با کوپا همراه باشین تا به جواب همهی این سئوالا برسیم.
برخلاف تصور غلطی در بین اکثر مردم به وجود اومده، عسلی که شکرک میزنه؛ عسل اصل و طبیعیه و هیچ قند مصنوعی در اون وجود نداره. البته اینی هم که میگن عسل شکرک زده، تأثیر زیادی در این برداشت اشتباه داشته. چون اصلاً عسل طبیعی شکر نداره؛ بهتر اینه که بگیم عسل رُس بسته. حالا نه این که همهی عسلهای طبیعی رس میببندن و تقلبیها اینجوری نیستن. هر عسلی ممکنه رس ببنده یا شکرک بزنه. در کل نمیشه بگی عسلهای تقلبی اصلاً شکرک نمیزنن؛ هر عسلی ممکنه شکرک بزنه.اما این بستگی به نوع شکرک زدن و شرایط مورد نظر داره.
ساکاروز، گلوگز و فروکتوز از اسامی قندهای طبیعی موجود در عسله. حالا این گلوگز خوشمزه و شیرین خیلی دوست نداره مایع بمونه. بیشتر ترجیح میده به حالت جامد دربیاد. اینطوری میشه که اگه شرایط واسش آماده شه؛ سریع کریستالی یا بلوری میشه یا رس میبنده یا به قول خودمون اصلاً همون شکرک میزنه. این نشونهی بدی نیست. به گفتهی دکتر نعمت الله شهرستانی در کتاب عسل درمانی "این تغییر حالت فیزیکی بدون اینکه تأثیری در کیفیت عسل داشته باشد پدید می آید."
رس بستن یا شکرک زدن عسل به چند عامل بستگی داره که با هم بررسی میکنیم.
همون طور که گفتم، این گلوگزه که جامد و کریستالی میشه و باعث میشه که عسل شکرک بزنه. پس هرچی میزان این ماده در یک عسل بیشتر باشه؛ اون عسل زودتر رس میبنده. که این قضیه دیگه بستگی به نوع عسل، گلی که ازش به وجود اومده و البته منطقهای که اون عسل برداشت شده داره. مثلاً عسل یونجه که خیلی زود رس میبنده چون گلوگز زیادی داره.
هرچی رطوبت عسل بیشتر باشه، زودتر رُس میبنده. واسه همین هم در روشهای نگهداری عسل گفتم؛ عسل رو جای خشک بذارین و درشو خوب محکم کنین تا رطوبت هوا وارد شیشه نشه. بعضی عسلها هم کلاً در خودشون رطوبت دارن؛ واسه همین زود رس میبندن. مثل عسل مرکبات و بهارنارنج.
عسل باید در یک دمای مشخص باشه که نه خیلی سرد باشه و نه گرم. واسه همین عسل رو تو یخچال نذارین. چون سرما باعث میشه، گلوگزها زودتر به آرزوشون برسن و جامد شن. دمای بالا هم درسته که از شکرک زدن عسل جلوگیری میکنه؛ اما خاصیتها و ویتامینهای موجود در عسل رو هم از بین میبره. اینطوری دیگه خوردن عسل فایدهای نداره. تازه حرارت باعث روان شدن عسل و زود خراب شدن اون میشه.
وجود یه سری ناخالصی در عسل هم به گلوگزها کمک میکنه تا زودتر کریستالی بشن. مثل ذرات مومی که در عسل باقی مونده.
اگه عسل شکرک زد، نیازی نیست کاری انجام بدیم. چون درواقع اتفاق خاصی نیوفتاده. نه خراب شده و نه مضر (همون عسل خودمونه بابا فقط از مایع به جامد تبدیل شده) . اما خب از اونجایی که ظاهر آدما مهمه و همه عقلشون به چشمشونه، واسه این قضیه راه حل داریم:
یه قابلمه رو آب میکنیم و میذاریم روی شعلهی گاز. دمای آب که به 40 درجه سانتی گراد رسید؛ عسل رو خیلی آروم با شیشهاش میذاریم تو قابلمه. تا یه مقداری (تقریباً نصف) که شکرکش آب شد در میاریمش. اجازه میدیم که بقیهی شکرکها با گرمای خود شیشه آب شه.
گرما دادن بیش از حد و مستقیم به عسل همهی خواص و عطر و طعمشو از بین میبره. (از ما گفتن بوداا نگی نگفتی)
هیچ وقت عسل مستقیم روی گاز گرم نکنین. هیچ وقت هم تو مایکروویو نذارین.
چون حرارت دیدهان. عسلی که حرارت دیده همهی ذرات مخمرش از بین رفته و دیگه شکرک نمیزنه و تازه شفافِ شفاف میشه. البته همراه با این ذرات همهی ویتامینها و مواد معدنی و حتی آنتی اکسیدانها و گردهی گل موجود در عسل هم از بین میره.
هر عسلی ممکنه شکرک بزنه. البته شکرک زدن اتفاق بدی نیست، عسل شکرک زده هم مضر نیست. عسلهای طبیعی و خالص هم ممکنه شکرک بزنن. علت این قضیه میتونه شرایط نگهداری عسل یا حتی محتویات خود عسل باشه. برای رفع این قضیه هم راهکارش رو گفتیم؛ هرچند که شکرک زدن یا رُس بستن عسل اصلاً نشونهی بد یا نشونهی خرابی عسل نیست. راستی شما برای از بین بردن شکرک عسل چیکار میکنین؟؟
طبیعی مصرف کنیم، سالم زندگی کنیم.
منابع
کتاب عسل درمانی
daneshnameh.roshd.ir
ahoota.com
namnak.com
dorkam.com