گاهی یک تصویر گویاتر از هزاران کلمه است و گاهی یک عکس خبری، واقعهای را برای همیشه در ذهنمان ماندگار میکند. شاید آثار منتخب مسابقهی جهانی عکس خبری سال ۲۰۱۹ نیز، از این دست عکسها باشند.
عکس خبری جهان (World Press Photo) مؤسسهای غیرانتفاعی است که سال ۱۹۵۵ در آمستردام هلند تأسیس شد. این مؤسسه که هماکنون برگزارکنندهی معتبرترین مسابقهی سالانهی عکس خبری در جهان بهشمار میرود، به آثار برگزیده در حوزههای مختلف جوایزی اهدا میکند.
رقابتهای این دوره از مسابقات در هشت شاخهی اخبار عمومی، گزارش ویژه، محیطزیست، طبیعت، امور معاصر، پرتره، ورزش و پروژههای بلندمدت برگزار شد.
قورباغههایی که پاهایشان جدا شده است و در میان پوشش ژلهای اطراف تخمهای خود غوطهورند، برای آمدن به سطح تقلا میکنند. جمعیت اندکی از ساکنان منطقهی کوهستانی کارپاتیا در بخش کواسنای رومانی، تنها ازطریق فروش پای قورباغه امرارمعاش میکنند. معمولا در فصل بهار که زمان تخمریزی قورباغهها است، پاها جدا میشوند و گاهی اوقات، این کار در حالی انجام میشود که حیوان زنده است. درآمد سالانهی حاصل از فروش این محصول، حدود ۴۰ میلیون دلار است.
مورین آجامبو ۳۰ ساله و مادر هفت فرزند است که در کلوپ بوکس Rhino در کاتانگا، منطقهای فقیرنشین در کامپالا، پایتخت اوگاندا، مشغول تمرین است. کاتانگا جمعیتی درحدود ۲۰ هزار نفر را در خود جای داده است که اکثر آنها در فقر مطلق زندگی میکنند. آجامبو عضو تیم ملی بوکس زنان اوگاندا است.
مهاجران آمریکایمرکزی از حصار واقع در مرز الچاپارال، بین مکزیک و آمریکا، بالا میروند. کاروانی از پناهجویان که اکتبر از هندوراس حرکت کرده بودند، اواسط نوامبر به مرز رسیدند. ازدحام ۳۰ هزار نفره مهاجران در نقطهی مرزی، باعث افزایش تنشها شده و افرادی که تحمل ماهها انتظار در صف پناهجویان را ندارند، از کاروان خارج میشوند و برای عبور از مرز، از حصارها بالا میروند.
پترونلا چیگومبورا، عضوی از گروه Akashinga، در زبان محلی بهمعنای دلاوران، در پارک حیاتوحش پوندوندو زیمبابوه در تمرینهای آموزش استتار شرکت میکند. این گروه که اعضای آن را زنان تفنگدار تشکیل میدهند، در ابتدا با هدف جلوگیری از شکار بیرویهی فیلهای آفریقایی تأسیس شد؛ اما امروزه اهداف دیگری همچون حفاظت از منابع طبیعی و حیاتوحش منطقه، توانمندسازی زنان محروم آفریقایی و اشتغالزایی برای آنها و کمک به کودکان و زنان بیسرپرست را نیز دنبال میکند.
جان مور، عکاس Getty Images، با عکس «دختر گریان در مرز» جایزهی مسابقهی جهانی عکس خبری سال ۲۰۱۹ را ازآنِ خود کرد. این عکس که از میان حدود ۷۸ هزار اثر برگزیده شد، علاوهبر دریافت جایزهی «بهترین عکس خبری سال»، در بخش «تکعکس خبری» نیز جایزهی اول را بهخود اختصاص داد. ۱۲ ژوئن ۲۰۱۸، مأموران مرزبانی آمریکا در مکآلن تگزاس، یانلا سانچز، دختربچهی دوسالهی هندوراسی را بههمراه مادرش، ساندرا سانچز دستگیر و روانهی بازداشتگاه کردند.
در توضیحات مربوط به این عکس آمده است:
خانوادههای مهاجر با قایق از رودخانهی ریوگرانده (رودی که بخشی از مرز بین آمریکا و مکزیک را تشکیل میدهد) عبور کرده بودند که نیروهای مرزبانی آمریکا آنها را بازداشت کردند. ساندرا سانچز میگفت وی و دخترش پس از سفری یکماهه، با عبور از آمریکایمرکزی و مکزیک، برای درخواست پناهندگی به آمریکا آمدهاند. ترامپ در مرزها سیاست «آستانهی تحمل صفر» را اعلام کرده بود و بهموجب آن، مهاجرانی که غیرقانونی از مرزها عبور میکردند، ممکن بود بهعنوان مجرم تحتپیگرد قرار گیرند. اجرای این سیاست باعث جدایی پدرومادرها از فرزندان خود و حتی انتقال آنها به بازداشتگاههای مجزا میشد.
پس از انتشار جهانی این عکس، ادارهی گمرک و حفاظت مرزی ایالات متحده آمریکا، اعلام کرد یانلا، جزو هزاران کودکی نیست که نیروهای آمریکایی از والدینشان جدا کردهاند. بااینحال، اعتراضهای عمومی به عملکرد بحثبرانگیز نیروهای مرزبانی آمریکا باعث شد ترامپ در بیستم ژوئن، اجرای بخشهایی از سیاست «آستانهی تحمل صفر»، ازجمله جداسازی والدین از کودکانشان را به حالت تعلیق درآورد.
یک هفته از ثبت این عکس نگذشته بود که جان مور در مصاحبهای، از سیاستهای مهاجرتی دولت آمریکا انتقاد کرد:
همهی ما خبر جداکردن کودکان از والدینشان را شنیدهایم؛ اما خیلی از ما از آنچه شنیدهایم، کمترین تصوری نداریم. گرفتن این عکس برایم بسیار سخت بود؛ چون میدانستم بعدازآن چه اتفاقی خواهد افتاد. بهعنوان یک پدر که خودم هم فرزند خردسال دارم، مشاهدهی آنچه درمقابل لنز دوربینم اتفاق میافتاد و فکرکردن به اینکه اگر روزی بچههایم را از من جدا کنند، چه حسی خواهم داشت، بیاندازه آزاردهنده بود.
بعد از آنکه مشخص شد این مادر و کودک از یکدیگر جدا نشده بودند، عکاسان بسیاری از عملکرد (بهزعم خود) غیرحرفهای مور انتقاد کردند. در نظرسنجی وبسایت پتاپیکسل دربارهی عکس مور، نیمی از شرکتکنندگان عملکرد مور را حرفهای دانسته و نیمی دیگر معتقدند وی بهعنوان عکاس خبری، پا را از حد خود فراتر گذاشته و غیرحرفهای عمل کرده است.
چندی بعد، مور در مصاحبهای با CBS، به انتقادات مطرحشده اینگونه واکنش نشان داد:
اغلب اوقات، به مهاجرت صرفا از جنبهی آمار و ارقام نگاه میکنیم و تنها وقتی رنج انسان مهاجر را بهتصویر بکشیم و موضوع جنبهی انسانی بهخود بگیرد، مردم آن را درک میکنند. وقتی هم درک کنند، دلسوزی و همدردی میکنند و همینکه توانسته باشم ذرهای از این رنج را بهتصویر بکشم، برای من کافی است.
عکس تاریخی مور بعدها حتی بخشی از طرح روی جلد مجلهی تایم شد. این نشریه در اعتراض به سیاستهای ضدمهاجرتی ترامپ، تصویر روی جلد خود را به خوشآمدگویی وی به یانلا سانچز اختصاص داد.
به آمریکا خوش آمدی!