اکثر ما فکر میکنیم یک عادت رفتاری فقط دو حالت داره:
یا در حال انجامش هستیم [ Action ]
یا درحال انجامش نیستیم [ Inaction ]
اینجا از مثال ورزش کردن استفاده میکنم
درمورد ورزش کردن، ما یا ورزش میکنیم یا ورزش نمیکنیم
همیشه هم همه‌ی ما تمام تلاشمون رو میکنیم که از عدم عمل کردن و فعالیت به سمت عمل کردن و فعالیت پیش بریم .
اما رفتار بر خلاف تصور ما رفتار فقط دوحالت نداره و پیچیده‌تر از این حرفاست که همین عدم توجه به جزییات میتونه باعث بیهوده شدن تلاش و منجر به شکست بشه.
• پنج مرحله در اقدام و رهاکردن یک عادت رفتاری وجود داره که سه مرحله‌ی اول مربوط به عدم فعالیت [ Inaction ] میشه
۱) پیش تفکری [ pre contemplation ] : در این مرحله هیچ نارضایتی یا قصدی برای تعدیل عادت رفتاری فعلی وجود نداره
۲) تفکر [ contemplation ] : در این مرحاه نمایل و رغبت وجود داره اما قصد و برنامه ای برای تغییر و تعدیل رفتار وجود نداره . مثلا فرد با خودش فکر میکنه "فکنم باید بیشتر تحرک داشته باشم" یا "احساس میکنم بدنم متناسب یا و سالم نیست"
۳) آماده‌سازی [ preparation ] : در این مرحله قصد جدی تری برای تغییر رفتار وجود داذه و شخص آماده‌ی تغییر میشه مثل " تحقیق راجب رشته های ورزشی"، "خرید لباس ورزشی" و "ثبت نام باشگاه"
• دومرحله بعد مربوط به اقدام [ Action ] میشه
۴) عمل [ Behavior ] : این مرحله از لحظه‌ی اقدام هست که فعالیت انجام میشه و تا ۶ ماه بعد از شروع فعالیت ادامه داره که بالاترین ریسک ول کردن عادت رفتاری جدید و بارگشت به قبلی وجود داره
۵) تداوم [ Maintenance ] : این مرحله ۶ ماه بعد از شروع فعالیت شروع میشه که پایه‌های عادت جدید قوی شده و فرد از برگشت به عادت قبل امتناع میکنه، در این حالت فرد از تغییر لذت میبره.
در هر مرحله مخصوصا سه مرحله‌ی اول احتمال رها کردن و بازگشت به مراحل قبلی داره.
یکی از کارهایی که موجب لذت بردن از فعالیت جدیدی میشه که قصد داریم اونو به شکل عادت رفتاری دربیاریم و رهاش نکنیم این هست که به جای اینکه به دستاوردهای بلندمدت تر [ Distal positive outcomes ] توجه کنیم مثلا " اگر ورزش کنم وزنم کم میشه" ، " اندامم متناسب تر میشه " یا " ورزش باعث عمر طولانی‌تری میشه"
به اهداف و دستاوردهای کوتاه مدت‌تر [ Proximal positive outcomes ] که طی چند ساعت اولیه میتونن اتفاق بیفتن توجه بیشتری کنیم مثلا " وقتی ورزش میکنم بعدش حس خوبی دارم " ، "امروز موقع ورزش میتونم تمرینای جدیدتری انجام بدم "
تحقیقات ثابت کردن همین کار کوچیک حتی اگر به چشم نیاد میتونه باعث لذت بردن بیشتر و کاهش احتمال رها کردن اون عادت جدید بشه.
حالا توی سه مرحله‌ی اول تغییر رفتار که جزو مراحل آزمایشی هستن که آماد‌ه اقدام هستیم اما هنوز اقدام نکردیم دستاوردها و اهداف بلند مدت تر میتونن باعث پیشروی ما در این مراحل بشن
درحالیکه اگر مبتدی هستید در دو مرحله‌ی آخر تغییر رفتار، دستاوردها و اهداف بلندمدت تر برای لذت بردن و ادامه‌ی از فعالیت کافی نیستن و به جاش اهداف کوتاه مدت تر میتونن کمک کننده باشن.
کسایی هم که مدت زیادی هست که عادت رفتاری ای مثل ورزش کردن رو شروع کردن میتونن از ترکیب دستاوردهای کوتاه مدت و بلند مدت برای انگیزه گرفتن استفاده کنن.
