آنچه می‌گویم دست‌کم از یک زاویه ربطی به این حکومت و آن حکومت و این گروه و آن جناح و این مدیر و آن مسئول و این سیاست و آن تحریم و این رسانه و آن شخصیت و این برنامه و آن روش ندارد.
من از فرهنگ عمومی سخن می‌گویم که تا اصلاح نشود و وجه غالب و پررنگ آن جنبه‌ی عقلانی نیابد، هیچ مشکلی از مشکلات فراوان ما و شما حل نخواهد شد.
و البته پیش‌نیاز اصلاح فرهنگ عمومی، اصلاح فرهنگ فردی‌ست. چرا که فرهنگ عمومی از جهاتی برآمده و شکل‌گرفته از فرهنگ فردی‌ست.
و در اصلاح فرهنگ فردی، نخستین و مهم‌ترین گام، شاید طرح این پرسش از خود باشد که:
من در برابر آنچه در دوروبرم می‌گذرد، از خوب و بد و زشت و زیبا و تلخ و شیرین، چه وظیفه‌ای دارم؟
احساس مسئولیت فردی، مقدمه‌ی ضروری و اصل و اساس هر اصلاح و اقدام فردی و جمعی‌ست و تا این احساس در تک‌تک افراد شکل نگیرد و تقویت نشود، چاره‌ای اساسی برای هیچ چیز نخواهیم یافت.
