برخی تحلیل‌ها و دیدگاه‌هایی که این روزها مطرح می‌شود، به‌روشنی خبر از ناآگاهی تاریخی یا فریب آگاهانه‌ی جامعه می‌دهد.
یک روز می‌گویند ایران شبیه شوروی سابق است.
روز دیگر می‌گویند ایران شبیه یوگسلاوی سابق است.
روز سوم می‌گویند ایران شبیه امپراتوری روم در دوران قرون وسطاست.
انسان با شنیدن امثال این دیدگاه‌ها یاد حکایت مردی می‌افتد که قاضی او را به هزار سیلی محکوم کرد. مرد محکوم گفت جناب قاضی! شما یا عدد هزار را نمی‌شناسید یا در عمرتان سیلی نخورده‌اید!
مطرح‌کنندگان این دیدگاه‌ها و مشابه آنها یا تاریخ ایران را نخوانده‌اند و یا تاریخ شوروی و یوگسلاوی و قرون وسطا و یا هیچ‌یک را.
به‌نظر می‌رسد برای رد این تحلیل‌ها ساده‌ترین و بهترین دلیل، همان است که بدون شناخت و تحقیق در تاریخ مطرح شده و مستند به پشتوانه‌ی تاریخی نیستند.
این تحلیل‌ها ارزش علمی و تحقیقی ندارند اما به لطف رسانه‌های نوین، در عرصه‌ی جنگ روانی، تشدید ناامیدی، تصویرسازی‌های غیرواقعی و گسترش تنش و تفرقه در جامعه کاربرد فراوان دارند.
این روزها دنیا به کام شایعه‌سازان و دروغ‌پردازان و عوام‌فریبان است.
