یک) در دورهی فتحعلیشاه قاجار، سفیر انگلیس تلاش کرد با استفاده از اخبار جعلی یا آمیخته با اغراق، احساسات مذهبی صدراعظم وقت ایران را علیه اهلسنت شهرهای هرات و کابل و مانند آن تحریک کند.
صدراعظم پاسخی بر پایهی درایت به نمایندهی امپراتوری انگلیس داد و او را ناکام گذاشت.
دو) بارها پیش آمده که جوانان و دانشجویانی با گرایشهای ملی یا مذهبی، در بحث و گفتگو به منابعی همچون تاریخ طبری یا بحارالانوار و مانند آن استناد میکنند و هر چه فریاد میکشیم که تویی که نمیدانی حدیث را با کدام ح مینویسند و تویی که نمیدانی طبری را با کدام ت مینویسند، از نظر علمی صلاحیت و اجازه نداری مستقیم به امثال این کتابها مراجعه و استناد کنی، پاسخی از سر غرور به تو میدهند که:
هیچکس حق ندارد مانع آگاهی ما شود !
از ترکیب سطحینگری، توهّم دانایی، خودبرترپنداری و دسترسی به رسانه در کنار پیشینهی دیرین طراحی و بهرهبرداری امپراتوریهای زر و زور تزویر، معجونی ویرانگر پدید آمده و هر بار داغی گران بر دل جامعهی انسانی میگذارد.
فاجعهی اخیر کابل و جملهی دردناک «جان پدر کجاستی» هشداری جدی به همهی ماست که در متون دینی و تاریخی در پی یافتن توجیهی برای کینهتوزی و نادانی و نفرتپراکنی جاهلانهی خویش نباشیم.