دوگانه‌ی آزادی و امنیت از جمله چارچوب‌هایی‌ست که می‌توان بخش‌هایی از تغییر و تحولات جامعه و فرهنگ ایران را در تاریخ معاصر در زیرمجموعه‌ی آن شرح داد و تحلیل کرد.
کتاب «پنجاه سال، از زادروز تا تاج‌گذاری رضاشاه کبیر» نوشته‌ی ابراهیم صفایی، نگاهی دارد به رویدادها و اوضاع جامعه و حکومت ایران در اواخر قاجار، مشروطه و شکل‌گیری پهلوی.
بر پایه‌ی برداشت از دیدگاه نویسنده و متن کتاب، می‌توان برخی زمینه‌های روی کار آمدن رضاشاه و حکومت پهلوی را چنین فهرست کرد:
یک) ناتوانی حکومت قاجار در تأمین نیازهای اولیه و ضروری جامعه
دو) ناامنی گسترده در سطح جامعه
سه) انفعال یا همراهی قاجار در برابر دخالت بیگانه
چهار) توانمندی‌های شخصی رضاشاه
