نکات هفتگانهای که در ادامه دربارهی نوروز میآید، برداشتیست از پژوهشها و آثار برخی محققان و منابع تاریخی
یک) چنانکه از واژهی فروردین برمیآید، نوروز در ابتدا و در کهنترین دورانهای خود جشن مردگان بوده است.
باور به اینکه در نوروز ارواح درگذشتگان برای درخواست دعا و هدیه و خیرات نزد بازماندگان میآیند، پایهی چنین برداشتیست.
دو) به مرور زمان، نوروز تبدیل به جشن حاکمان شده است و مردم هر شهر و دیار در نوروز هدایای خود را حضوراً به شاه و حاکم خویش تقدیم میکردند. این رسم، از جمله، در دورهی هخامنشیان و در تخت جمشید نیز برگزار میشده است.
سه) در مرحلهی سوم، نوروز به جشنی عمومی و همگانی تبدیل شده است.
چهار) چنین برداشت میشود که نوروز از فرهنگ ساکنان بومی سرزمین ایران و شاید بینالنهرین به فرهنگ اقوام آریایی وارد شده است.
پنج) در اوستا اشارهی چندانی به نوروز نشده است.
شش) هفتسین در برخی مناطق هفتشین است. برخی گفتهاند ممکن است هفتسینی بوده و به مرور به هفتسین تبدیل شده باشد.
هفت) در برخی افسانهها و اسطورهها نوروز نمادی از انتقام سیاوش و یا دادخواهی و فریادرسی ستمدیدگان است. چنانکه بلعمی نوشته است:
«نخستین روز که (جمشید) به مظالم بنشست روز هرمزد بود از ماه فروردین. پس آن روز را نوروز نام کرد تا اکنون سنت گشت.»
