واقعیتهای امروز جامعهی ایران نشاندهندهی حضورِ همزمانِ عناصری از سه فرهنگ و تمدن است:
یک) فرهنگ و تمدن ایران باستان
دو) فرهنگ و تمدن ایران دورهی اسلامی
سه) فرهنگ و تمدن مغربزمین
عناصر این بخشهای سهگانه را در سطوحی آشکار از زندگی روزمره تا لایههایی پیچیده در عمق جامعه و فرهنگ ایران میتوان دید و دریافت.
یک پیشنهاد این است که برای فهم دقیقتر و عمیقتر رویدادها و تحولات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی، رابطه و نسبت عناصر و جایگاه این سه فرهنگ و تمدن، مطالعه و ارزیابی شود.
این مسئله که این سه فرهنگ و تمدن با چه نسبت و اولویت و بر پایهی کدام فرمول در جامعهی ایران تعریف شده و استقرار مییابند، بحثیست مفصل، عمیق، چندبعدی و تعیینکننده.
تلاش برای حذف و نادیدهانگاری هر یک از این بخشهای سهگانه و یا به هم خوردن توازن و تعادل میان این سه فرهنگ و تمدن، میتواند زمینهی رویارویی سیاسی و اجتماعی و شکلگیری و گسترش بحرانهای گوناگون را فراهم آورد.