رنگ آمیزی کپسول در باکتری

رنگ آمیزی کپسول در باکتری از جایی نشات میگیرد که برخی از باکتری های گرم مثبت و گرم منفی ماده ژله مانندی ترشح می کنند که در خارج آن متمرکز شده و دیواره باکتری را می پوشانند و تحت عنوان کپسول شناخته می شود. کپسول مانع از خشک شدن باکتری می شود. ( به دلیل این که پلی ساکارید های خارجی میزان بالایی از آب جذب می کند.)

همچنین در بیماری زایی آن نقش دارد برای مثال نقش کپسول در بیماری زایی ، می توان به بیماری زایی استرپتوکوکوس پونومونیه اشاره کرد به طوری که اگر توانایی تولید کپسول از بین برود ، این باکتری غیر بیماری زا می شود.

کپسول باکتری

برخی از باکتری ها ماده لزجی ترشح می کنند که در خارج آن متمرکز شده و دیواره باکتری را می پوشاند که کپسول نامیده می شود .کپسول ساختمان متراکم و مشخصی دارد که با رنگ آمیزی مخصوص می توان آن را در اطراف باکتری مشاهده نمود.

هنگامی که پلیمر خارج سلولی به صورت متراکم و دارای حدود واضح و مشخص باشد آن را کپسول می نامند و در مواقعی که ماده مذکور متراکم نبود و به صورت الیاف در هم و تا حدودی گسسته از فیبریل های خارج سلولی تشکیل شده باشد، گلیکوکالیکس ) Glycocalix ) نامیده می شود

در برخی باکتری ها مقادیر زیادی از ماده مذکور ساخته می شود که ظاهرا از سلول جدا می شود و به نظر می رسد که باکتری در این مواد فرو رفته که در این حالتچنین موادی را قشر لعابیSlime Layer) ) می نامند. کپسول در قدرت تهاجمی باکتری موثر است و عملکرد خود را از طریق ممانعت از فاگوسیتوز انجام می دهند.

کلنی باکتری های دارای کپسول به شکل موکوئیدی یا مخاطی (M شکل) مهم ترین عملکرد کپسول خاصیت ضد فاگوسیتوزی آن می باشد. همچنین کپسول می تواند به عنوان مخزن ذخیره مواد غذایی یا دفع مواد زائد هم عمل کند.

پلیمر های کپسول خاصیت آنتی ژنتی دارند و در برخی از باکتری ها تحت عنوان آنتی ژن k برای تعیین سروتیپ ها استفاده می شود. کپسول ها نقش حافظتی در باکتری دارد و همچنین به عنوان یک سد اسمزی بین باکتری و محیط اطراف آن عمل می کند.

جنس کپسول عمدتا از پلیمر های پلی ساکاریدی است اما استثنا هایی هم دارند:

1 . باسیلوس آنتراسیس و باسیلوس لیکنی فورمیس که از جنس گلوتامات _ D ( پروتئین ) است.

2 . یرسینیا پستیس ( عامل طاعون ) دارای کپسول گلیکو لیپو پروتئینی است و پروتئین هایی شاخص وجود دارد.

3 . کپسول استرپتوکوک گروه A از جنس اسید هیالورونیک است.

4 . استنوباکتر گزیلینوم از جنس سولز است.

کپسول به یکی از سه شکل زیر دیده می شود :

1.کپسول

2 .لایه لعابی (گلیکوکالیکس یاSlime layer یا بیوفیلم)

3 . میکرو کپسول

تفاوت این سه شکل در ضخامت و تراکم آن ها می باشد.

عملکرد کپسول :

1 . ضد فاگوسیتوز ( مهم ترین عملکرد)

2 . ضد کمپلمان

3 . اتصال باکتری

4 . ممانعت از دهیدراتاسیون باکتری یا خشک شدن باکتری

رنگ آمیزی کپسول در باکتری

به طور کلی رنگ آمیزی کپسول مشکل می باشد و مواد کپسول محلول در آب بوده و ممکن است به وسیله ی شست وشو از بین برود و همچنین حرارت نیز باعث تخریب ساختار کپسول و در نهایت از بین رفتن ساختار کپسول می شود .

در نتیجه فیکس کردن گسترش در رنگ آمیزی کپسول صورت نمی گیرد . همچنین دقت شود در هنگام پخش کردن باکتری روی لام باید از هم زدن زیاد آن توسط لوپ اجتناب نموده زیرا که باعث متلاشی شدن کپسول می گردد.

کپسول متراکم است و دارای ضخامت بوده و حدود مشخصی داشته و با رنگ آمیزی های مثبت و منفی قابل مشاهده می شود. رنگ آمیزی هایی که کپسول در آن ها رنگ می گیرند رنگ آمیزی مثبت و رنگ آمیزی هایی که کپسول در آن بی رنگ بوده و باکتری رنگ می گیرد رنگ آمیزی منفی هستند. رنگ آمیزی منفی یعنی به کمک مرکب چین یا نگروزین قابل مشاهده است.

رنگ آمیزی منفی دو نوع است:

1 . Burri ( روش خشک )

2 . Fleming (روش مرطوب )

رنگ آمیزی های مثبت شامل: Hiss ، Anton ، Muire ، Gine ، Macneal می باشد

رنگ آمیزی به روش نیگروزین یا منفی:

در این رنگ آمیزی زمینه گسترش رنگ منفی را می گیرد و رنگ وارد باکتری نمی شود و کپسول باکتری بدون رنگ می ماند و به صورت هاله ای شفاف در اطراف باکتری و در یک زمینه تاریک مشاهده می شود.

روش کار :

1 . یک یا دو لوپ از باکتری را روی لبه کناری لام قرار دهید.

2 . یک قطره معرف نیگروزین یا جوهر هندی یا ائوزین را به آن اضافه کرده و

با یک لام تمیز دیگر با زاویه 30 درجه روی رنگ قرار داده و تا انتهای دیگر لام کشیده تا گسترش تهیه گردد.

رنگ آمیزی به روش ولش :

رنگ آمیزی ولش نوعی رنگ آمیزی منفی است که شامل قرار دادن محلول کریستال ویوله داغ سپس آب کشی با محلول سولفات مس است. ماده دوم برای برطرف کردن رنگ اضافی به کار می رود زیرا شستشوی نمونه با آب کپسول را حل می کند.

نمک مس به پس زمینه نیز رنگ می دهد نتیجه آن که باکتری و پس زمینه اش آبی تیره و کپسول آبی ، کم رنگ دیده می شود. برای بهتر تولید شدن کپسول از محیط مغذی تریپتوز فسفات جهت باکتری استفاده می کنیم.

برای اطلاع از سایر محیط کشت های میکروبی و همچنین قیمت محیط کشتها, لطفا مطلب محیط کشت کیولب را مطالعه نمایید. برای بدست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد قیمت محیط کشت به سایت شرکت کیمیا طب گستر مراجعه فرمایید.

اگر به دنبال بهترین کیفیت محیط کشت‌ها‌ی میکروبی و سلولی با نازل‌ترین قیمت‌ها از معتبرترین کمپانی‌ها هستید با کارشناسان شرکت کیمیا طب گستر تماس حاصل فرمایید.

شماره‌های تماس عبارتند از:

44276021 – 021

44276022 – 021

44276023 – 021

44276024 – 021

44276025 – 021

0912-1223103

0902-4809888 (بخش بازرگانی - پیام در واتساپ)

منبع: هلدینگ KTG

مقاله: رنگ آمیزی کپسول در باکتری