قراردادهای هوشمند ابزاري هستند که مي‌توانند موجب تغييرات شگرفي در چگونگي انعقاد مناسبات تبادل ارزش شوند. اين تغييرات ممکن است با ايجاد راهکارهاي کاملا نوين يا بهبود بسيار زياد در فرايندهاي فعلي صورت پذيرند. در ادامه در مورد قراردادهای هوشمند در سکوهای استلار، اتریوم و هایپرلجر خواهیم خواند.
قرارداد هوشمند نياز به يک شخص يا طرف بيروني براي اعمال و کنترل تراکنش‌ها ندارد و در عوض با تکيه بر شبکه‌اي از گره‌هاي توزيع‌شده پايگاه‌داده مربوط را پردازش و نگهداري مي‌کند.
شرکت‌ها و نهادها قادر به توسعه، برپاسازي و نگهداري شبکه اختصاصي خود نخواهند بود و در عمل ترجيح خواهند داد از شبکه‌هايي که براي اين منظور ايجاد شده و مقبوليت کافي را کسب کرده است استفاده کنند.
عاملين اين شبکه‌ها به تمامي افراد اجازه مي‌دهند بر بستر شبکه اقدام به ايجاد قرارداد هوشمند کنند. غالبا هزينه استفاده از اين شبکه‌ها به صورت پرداخت توکن همان شبکه اخذ ميشود. بديهي‌است که مقدار اين هزينه با ميزان پردازش موردنياز قرارداد رابطه مستقيم دارد. هر چه‌قدر قرارداد هوشمند داراي پيچيدگي بيشتري باشد نياز به هزينه بيشتري براي اجرا خواهد داشت.
در حال حاضر گزينه‌هاي زيادي پيش روي توسعه‌دهندگان قرارداد هوشمند وجود دارد؛ اما در ميانشان شبکه‌هايي با برتری چشم‌گیر وجود دارد. در ادامه اين نوشتار به بررسي 3 سکوي برتر جهت استقرار (Deploy) قرارداد هوشمند مي‌پردازيم.
غالباً علاقه‌مندان به فناوري بلاک‌چين، اتريوم را با توکن آن مي‌شناسند، از اين موضوع غافل‌اند که اتريوم يکي از مشهورترين بسترهاي استقرار قرارداد هوشمند به شمار مي‌آيد و انتخاب اول اغلب توسعه‌دهندگان قرارداد هوشمند است. تا آنجا که اکثر افراد تازه‌کار در اين زمينه، شبکه اتريوم و قرارداد هوشمند را هم‌رده و مترادف مي‌دانند.
اين پلتفرم در سال 2015 مطرح شد و پس از فراز و نشيب‌هاي بسيار به نقطه‌اي رسيه که قراردادهاي هوشمند مربوط به موارد کاربردي بسياري ازجمله بازي‌هاي آنلاين و ICOها را شامل ميشود. امروزه اغلب ICO هاي فعلي در قالب استاندارد توکن «ERC20» مطرح مي‌شوند.
مزيت اصلي پلتفرم قرارداد هوشمند اتريوم، سطح بالاي استاندارد و پشتيباني آن است. اتريوم مجموعه‌اي از قوانين مبين و شفاف جهت توسعه قراردادهاي هوشمند وضع کرده که باعث افزایش سادگي و کاهش ريسک براي ذي‌نفعان شده است.
از منظر پشتيباني نيز علاوه بر بزرگ‌ترين جامعه کاربري و بيشترين حجم استفاده قراردادهاي هوشمند در اين پلتفرم، اتريوم کاملا متعهد به بهبود شيوه ايجاد و کارکرد قراردادهاي هوشمند است. اتريوم حتي زبان برنامه‌نويسي قرارداد هوشمند مختص به خود به نام Solidity را توسعه داده است که نه تنها به استاندارسازي بلکه به ساده‌سازي ايجاد قراردادها نيز کمک مي‌کند؛ اما اين به معني خالي از ايراد بودن اتريوم نيست. در طي اين سال‌ها ايرادات امنيتي بسياري متوجه پلتفرم اتريوم بوده است. تحقيقات اخير نشان مي‌دهد 34 هزار قرارداد از مجموع قراردادهاي هوشمند مستقر بر اين پلتفرم دچار باگ‌هاي امنيتي هستند.
باوجوداين، اتريوم همچنان به عنوان يکي از بهترين پلتفرم‌هاي چندمنظوره جهت ايجاد قراردادهاي هوشمند به شمار مي‌آيد.
پروژه‌ي هايپرلجر در دسامبر 2015 توسط بنياد لينوکس شروع شد و با همکاري IBM ادامه پيدا کرد. هايپرلجر يک پروژه‌ي متن باز است که اکنون چارچوب‌هاي (Framework) مختلفي تحت لواي آن در حال توسعه هستند. هايپرلجر فبريک، پلتفرم قرارداد هوشمندي است که به عنوان يکي از بهترين جايگزين‌هاي اتريوم مطرح شده است.
همانند اتريوم، توسعه‌دهندگان هايپرلجر نيز ابزارهاي بسيار مفيدي ساخته‌اند که از جمله آن‌ها مي‌توان به «Hyperledger Composer» اشاره کرد که ابزاري مبتني بر جاوا اسکريپت است و توسعه‌دهندگان را قادر مي‌سازد با سادگي و اثرگذاري بيشتري قراردادهاي هوشمند خود را ايجاد کنند.
توسعه‌دهندگان قادر خواهند بود با استفاده از جاوا اسکريپت در Hyperledger Compose يا با نصب ماژول‌هاي لازم، با استفاده از زبان Go يا ديگر زبان‌هاي معمول، نسبت به ايجاد قراردادهاي هوشمند خود اقدام کنند. اين ويژگي هايپرلجر، باعث انعطاف‌پذيري بي‌نظيري براي توسعه‌دهندگان ميشود؛ چرا که نياز به استفاده از يک زبان به‌خصوص مانند Solidity را از ميان مي‌برد.
درنهايت، هايپرلجر يک شبکه مجوزدار است، به اين معني که مشارکتکنندگان در شبکه داراي هويت معلوم هستند. اين ويژگي هايپرلجر را به يکي از اصلي‌ترين انتخاب‌هاي شرکت‌هايي تبديل مي‌کند که جهت رعايت الزامات قانوني نياز به شناسايي مشارکتکنندگان در شبکه دارند.
اما هايپرلجر نيز خالي از اشکال نيست. هايپرلجر فاقد سيستم توکنيزه کردن است. اگر چه اين موضوع داراي فوايدي نيز هست، در عين حال باعث ايجاد محدوديت در قراردادهاي هوشمندي است که نياز به پياده‌سازي ساده در پلتفرم دارند. براي توسعه قراردادهاي هوشمندي که نياز به پرداخت يا انتقال توکن دارند، بهتر است از پلتفرم‌هاي ديگر استفاده شود.
استلار به‌عنوان از قديمي‌ترين و جذاب‌ترین پلتفرم‌هاي قرارداد هوشمند در سال 2014 بنيان‌گذاري شناخته شده است. موارد اخيرِ استفاده شرکت‌هاي بزرگ فناوري از شبکه استلار، حاکي از آينده درخشان اين پلتفرم است.
يکي از موارد استفاده کليدي که شرکت‌ها مجاب به استفاده از استلار شده‌اند، به وجود آوردن امکان پرداخت‌هاي بين‌المللي است. همچنين استلار به سهولت کارکرد مشهور است. استلار عملا به عنوان يکي از بهترين و ساده‌ترين راهکارها براي ICO ها شناخته ميشود.
سرعت و امنيت استلار، آن را به مناسب‌ترين بستر براي پياده‌سازي قراردادهاي هوشمند با پیچیدگی کم، تبديل کرده است. همچنين استلار يکي از کم‌هزينه‌ترين بسترها جهت پياده‌سازي قراردادهاي هوشمند و در مقايسه با ساير پلتفرم‌ها هزينه ارسال تراکنش در آن بسيار پايين است.
استلار امکان پياده‌سازي قراردادهاي هوشمند را با استفاده از انواع ويژگي‌ها و محدوديت‌ها در عمليات خود فراهم آورده است. ويژگي‌هايي مانند Multisignature، Batching، Sequence، TimeBound، Escrow Account و Claimable Balance که از طريق آن‌ها انواع مختلف عمليات موردنياز جهت پياده‌سازي قراردادهاي هوشمند ميسر ميشود.
انتخاب بهترين بستر جهت پياده‌سازي قراردادهاي هوشمند نيز نياز به شناسايي صحيح نیازمندی‌ها دارد. اگر قصد انتخاب پلتفرمی براي پياده‌سازي قراردادهاي هوشمند دارید، بايد گزينه‌هاي مختلف را بررسي و بهترين گزينه را انتخاب کنيد.
