حمایت شدن به طور کلی به معنای تعلق داشتن، مورد توجه و پذیرش بودن و همچنین مورد نیاز بودن است.
وقتی از حمایت اجتماعی سخن به میان می آوریم در واقع از احساس آرامش و امنیتی سخن می گوییم که از طرف دیگران به ما القا شده و برای ما این معنا را دارد که جامعه، ما را بخشی از خود دانسته و برای ما ارزش قائل است.
با چنین پشتوانه روحی این اطمینان در ما به وجود می آید که در صورت بروز مشکل یا خطر تنها نیستیم و افرادی هستند که در این مواقع به یاری ما شتافته و در حل مشکل ما پیش قدم شوند.
با کمی تامل متوجه می شویم که ما در طول زندگی بارها و بارها از حمایت اجتماعی بهره مند شده ایم،
در غیر این صورت هرگز این توانمندی را نداشتیم که بتوانیم به تنهایی گره تمامی مشکلات را گشوده و از گذرگاه های سخت زندگی خود عبور کنیم.
وقتی نیاز مالی پیدا می کنیم با دوست خود تماس می گیریم،
وقتی با همسر خود اختلاف پیدا میکنیم با نزدیکان خود مشورت و درد دل میکنیم،
وقتی ایده کاری درخشانی به ذهن ما می رسد برای هم فکری و سرمایه گذاری به سازمانی خاص مراجعه می کنیم و یا وقتی برای انتخاب خانه مناسب با اطرافیان خود گفتگو می کنیم
در واقع از حمایت اجتماعی بهره میبریم.
همان طور که میبینیم انجام بسیاری از کارهای روزمره بدون استفاده از حمایت اجتماعی میسر نبوده و بدون آن در هزارتوی مشکلات و تهدیدها بی پناه و مستاصل خواهیم بود.
افراد بسیاری در جامعه وجود دارند که ما از حمایت اجتماعی آنان بهره مند می شویم.
به طور قطع مهمترین حامیان ما در درجه اول، اعضا خانواده به خصوص همسر و والدین می باشند.
ایشان به واسطه ارتباط نزدیک عاطفی و روحی، ما را از بالاترین درجه حمایت اجتماعی بهره مند می سازند.
در سطح بعدی دوستان و اقوام نزدیک ما قرار می گیرند.
البته لازم بذکر است این نوع سطح بندی نسبی بوده و چه بسا دربرخی مواقع میزان حمایت دوستانمان در مرتبه ای بالاتر از خانواده قرار می گیرد.
در سطح بعدی وابستگان دور، همسایه ها، همکاران، نهادها و سازمانها و… قرارمی گیرند.
البته در برخی مواقع امکان دارد افرادی که ما آنها را به خوبی نمی شناسیم نیز با ارائه کمک مالی یا فکری ما را تحت حمایت خویش قرار می دهند؛
مثل خیرین، اساتید و سخنرانان و ...
گاهی ممکن است ترتیب اثربخشی این سطوح در مقاطع مختلفی دسخوش تغییر گردد.
بر اساس مطالعه ای که بین افراد سالمند صورت گرفت، ارتباطات اجتماعی این رده سنی با سه گروه فرزندان، دوستان و سایر بستگان مورد بررسی قرار گرفت و مشخص گردید تعداد دوستان و میزان تعامل با ایشان مهمترین وموثرترین عامل در شبکه اجتماعی آنان می باشد.
جالب اینکه پس از سن ۷۵سالگی، روابط اجتماعی با دوستان در درجه اهمیت بالاتری از فوت همسران این گروه سنی قرار می گیرد.
حمایت اجتماعی با عوامل استرس زا و بیماری های مربوط به آن نسبتی معکوس دارد.
یعنی هر چه از میزان حمایت اجتماعی بالاتری بخوردار باشیم،
میزان ابتلا به این موارد به طرز چشمگیری کاهش خواهد یافت .
از این فرضیه با عنوان ((فرضیه اثر مستقیم)) نیزیاد می شود.
در این فرضیه، حمایت اجتماعی بطور مستقیم مانع بوجود آمدن این محرک ها می شود.
مثلا اگر با کمک مالی، مانع به زندان افتادن فردی بشویم و یا از ابتدای سال تحصیلی در خواندن دروس به برادر خود کمک کنیم تا با شکست تحصیلی مواجه نگردد،
در واقع موفق شده ایم محرکهای استرس زا را قبل از وقوع از بین ببریم.
در این فرضیه، حمایت اجتماعی از ابتدا جلوی وقوع عوامل استرس زا را نمی گیرد؛
بلکه پس از پیدایش، در کاستن اثرات آن نقشی اساسی ایفا می کند.
مثلا اگر با کمک مالی، باعث آزادی زود هنگام یک فرد زندانی بشویم و یا اینکه به برادر خود که در چند درس خود نمره خوبی نگرفته کمک کنیم تا نمره قبولی بگیرد
در واقع او را از حمایت اجتماعی نوع دوم بهره مند ساخته ایم.
اگر ابهام و سوالی درباره ی این مقاله دارید در دیدگاه بنویسید تا در اصرع وقت به آن پاسخ بدهیم.
