عسل یک ماده طبیعی است که توسط زنبورهای عسل تولید می شود. از ایام بسیار قدیم از عسل برای خوراکی و درمان بیماری ها استفاده شده است عسل حاوی مقادیر زیادی ویتامین، اسید آمینه و آنتی اکسیدان است. به همین جهت در درمان بسیاری از بیماری ها به تنهایی و یا در کنار و ترکیب کردن با مواد گیاهی دیگر مورد استفاده قرار می گیرد.
هر چند از عسل در قدیم بسیار بیشتر از حال حاضر از عسل برای درمان بیماری ها استفاده می شده است اما حتی امروزه نیز که پزشکی پیشرفت چشم گیری داشته و برای بسیاری از بیماری ها از طب نوین استفاده می شود اما عسل هنوز هم به عنوان یک درمان جایگزین و مکمل در کنار درمان های جدید مورد استفاده قرار می گیرد.
بر اساس مقاله خواص عسل سایت لافارر، یک قاشق غذاخوری عسل حاوی 64 کالری و 17.2 گرم قند بوده و فاقد فیبر، چربی یا پروتئین است. pH عسل کمی اسیدی است (بین 3.5 تا 5.5). تحقیقات نشان می‌دهند این اسیدیته در جلوگیری از رشد باکتری‌ها موثر است.
برخی از ویتامین‌های موجود در عسل عبارتند از: آسکوربیک اسید (ویتامین C)، پانتوتنیک اسید (ویتامین B5)، نیاسین (ویتامین B3) و ریبوفلاوین (ویتامین B2). مواد معدنی مانند کلسیم، مس، آهن، منیزیم، منگنز، فسفر، پتاسیم و روی نیز در عسل وجود دارد. البته باید به این نکته توجه داشت که خواص عسل به طور دقیق به گیاهانی بستگی دارد که زنبورها از آن‌ها برای ساخت عسل استفاده کرده‌اند.
همانطور که بیان شد امروزه نیز به صورت گسترده به عنوان مکمل در درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می شود. برخی از این بیماری ها و مشکلات عبارتند از:
تحقیقات در سال 2015 اثبات کرد که عسل می تواند برای بهبود زخم مخصوصا سوختگی ها مورد استفاده قرار بگیرد. اما تحقیق دیگری نیز نشان داد که این قضیه برای افراد دیابتی مضر بوده و سبب عفونت شده است. پس اگر به دیابت مبتلا هستید از این روش خودداری کرده یا پیش از آن با گپزشک خود مشورت نمایید.
رفلاکس معده مشکلی تقریبا شایع مخصوصا در بین بزرگسالان است. عسل می‌تواند به جلوگیری از بازگشت اسید معده کمک کند. یک بررسی درباره اثرات عسل بر سلامتی در سال 2017 نشان داد عسل می‌تواند دیواره مری و معده را بپوشاند و جریان رو به بالای اسید معده و مواد غذایی هضم‌نشده را کاهش دهد. با این حال، این موضوع را تحقیقات بالینی تأیید و اثبات نکرده‌اند.
شواهد همچنین نشان می‌دهند عسل ممکن است به تسکین بیماری‌های دستگاه گوارش مانند اسهال مرتبط با گاسترواِنتریت (عفونت و التهاب معده و روده) کمک کند. عسل همچنین می‌تواند بخشی از درمان رهیدراتاسیون خوراکی یا همان ORS (برطرف کردن کم‌آبی بدن از طریق خوراکی) باشد.
یکی از خواص عسل که کم و بیش افراد با آن آشنایی دارند و از آن استفاده کرده اند، تسکین سرفه و درمان سرماخوردگی با این ماده شگفت انگیز است. عسل به تنهایی و یا درکنار آب گرم و لیمو می تواند در درمان سرفه و سرماخوردگی مورد استفاده قرار گیرد.
همچنین محلول شیر و عسل کمک بسیار زیادی به درمان این مشکلات می کند.
محققان بر این باورند برخی از مزایای اصلی عسل از محتوای آنتی اکسیدانی آن ناشی می‌شوند. عسل طبیعی حاوی طیف وسیعی از ترکیبات ازجمله فیتوکِمیکال‌ها (مواد شیمیایی به دست آمده از منشأ گیاهی)، فلاونوئیدها (دسته‌ای از متابولیت‌های ثانویه که در گیاهان یافت می‌شوند) و اسید اسکوربیک (ویتامین C) است که به عنوان آنتی اکسیدان عمل می‌کنند.
آنتی اکسیدان‌ها با از بین بردن رادیکال‌های آزاد (اتم، مولکول یا یونی که الکترون تکی دارد و به همین علت بسیار واکنش‌پذیر و برای سلول‌ها مخرب است)، استرس اکسیداتیو را در بدن کاهش می‌دهند. دانشمندان استرس اکسیداتیو را با طیف وسیعی از بیماری‌های مزمن ازجمله بسیاری از سرطان‌ها مرتبط می‌دانند. افراد می‌توانند با داشتن یک رژیم غذایی غنی از آنتی اکسیدان، خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن را کاهش دهند.
