1. هدف این استاندارد، تجویز نحوه حسابداری داراییهای نگهداری شده برای فروش و نحوه ارائه و افشای عملیات متوقف شده است. به طور خاص، این استاندارد موارد زیر را الزامی نموده است:
الف. داراییهایی که معیارهای طبقهبندی به عنوان “ نگهداری شده برای فروش” را احراز میکنند، به اقل مبلغ دفتری و خالص ارزش فروش اندازهگیری و احتساب استهلاک چنین داراییهایی متوقف میشود.
ب . داراییهایی که معیارهای طبقهبندی به عنوان “ نگهداری شده برای فروش” را احراز میکنند در ترازنامه، و نتایج عملیات متوقف شده در صورت سود و زیان، به طور جداگانه ارائه میشوند.
2. الزامات “طبقهبندی” و “ ارائه” در این استاندارد، برای تمام داراییهای غیرجاری و تمام مجموعههای واحد بکار میرود، اما الزامات “ اندازهگیری” در این استاندارد برای تمام داراییهای غیرجاری و مجموعههای واحد (به شرح بند 4)، به استثنای داراییهای ذکر شده در بند 5 که طبق استاندارد مربوط اندازهگیری میشود، کاربرد دارد.
3. داراییهایی که طبق استاندارد حسابداری شماره 14 با عنوان نحوه ارائه داراییهای جاری و بدهیهای جا ری به عنوان غیرجاری طبقهبندی میشوند، نباید مجددا به عنوان داراییهای جاری طبقهبندی شوند مگر اینکه معیارهای طبقهبندی به عنوان نگهداری شده برای فروش طبق این استاندارد را احراز نمایند. داراییهایی از یک طبقه که واحد تجاری در روال عادی به عنوان غیرجاری تلقی میکند و صرفا به قصد فروش مجدد تحصیل شدهاند نباید به عنوان جاری طبقهبندی شوند مگر اینکه معیارهای طبقهبندی به عنوان نگهداری شده برای فروش طبق این استاندارد را احراز نمایند.
4. در برخی موارد واحد تجاری گروهی از داراییها و بدهیهای وابسته به آن را به عنوان یک مجموعه واحد واگذار یا برکنار میکند. چنین مجموعه واحدی، ممکن است یک گروه از واحدهای مولد وجه نقد، یک واحد مولد وجه نقد، یا قسمتی از واحد مولد وجه نقد باشد. این مجموعه میتواند در برگیرنده هر گونه دارایی و بدهی واحد تجاری باشد. اگر یک دارایی غیرجاری به عنوان قسمتی از یک مجموعه واحد، در دامنه الزامات اندازهگیری این استاندارد قرار گیرد، الزامات اندازهگیری این استاندارد برای کل مجموعه بکار میرود به گونهای که این مجموعه به اقل مبلغ دفتری وخالص ارزش فروش اندازهگیری میشود. الزامات اندازهگیری داراییها و بدهیهای منفرد در مجموعه واحد، دربندهای 19 ،20 و 24 بیان شده است.
5. الزامات اندازهگیری این استاندارد در مورد داراییها و بدهیهای زیر کاربرد ندارد:
الف. سرمایهگذاریهای بلند مدتی که به روش تجدید ارزیابی اندازهگیری میشود.
ب . داراییهای جاری و بدهیهایی که جزئی از یک مجموعه واحد نگهداری شده برای فروش است.
6. اصطلاحات ذیل در این استاندارد با معانی مشخص زیر بکار رفته است:
الف: انتظار رود طی چرخه عملیاتی معمول واحد تجاری یا ظرف یکسال از تاریخ ترازنامه، هر کدام طولانیتر است، مصرف یا فروخته شود، یا به وجه نقد یا دارایی دیگری که نقد شدن آن قریب به یقین است، تبدیل شود، یا
ب: وجه نقد یا معادل وجه نقدی باشد که استفاده از آن محدود نشده است.
مجموعه واحد: گروهی از داراییها و بدهیهای وابسته به آن که به عنوان یک مجموعه واحد واگذار یا برکنار خواهد شد.
عملیات متوقف شده: یک بخش از واحد تجاری است که واگذار یا برکنار شده یا به عنوان نگهداری شده برای فروش طبقهبندی شده است، و
الف: بیانگر یک فعالیت تجاری یا حوزه جغرافیایی عمده و جداگانه از عملیات است،
ب: قسمتی از یک برنامه هماهنگ برای واگذاری یا برکناری یک فعالیت تجاری یا حوزه جغرافیایی عمده و جداگانه از عملیات است، و یا
ج: یک واحد فرعی است که صرفاً با قصد فروش مجدد خریداری شده است.
الف: تمام شرایط بااهمیت، شامل قیمت و زمانبندی معامله را مشخص میکند، و
ب: شامل عامل بازدارندهای است که میتواند اجرای آن را بسیار محتمل کند
7. واحد تجاری باید دارایی غیرجاری (یا مجموعه ای واحد ) را که مبلغ دفتری آن، عمدتاً از طریق فروش و نه استفاده مستمر بازیافت می گردد، به عنوان “ نگهداری شده برای فروش ” طبقهبندی کند.
8. طبقهبندی دارایی غیرجاری (یا مجموعه واحد) به عنوان نگهداری شده برای فروش باید تنها پس از احراز شرایط زیر صورت گیرد:
الف: دارایی غیرجاری (یا مجموعه واحد) برای فروش فوری در وضعیت فعلی آن، فقط بر حسب شرایطی که برای فروش چنین داراییهایی (یا مجموعههای واحد) مرسوم و معمول است، آماده باشد، و
ب: فروش آن بسیار محتمل باشد.
9. برای آنکه فروش بسیار محتمل باشد، باید تمام شرایط زیر احراز شود:
الف: سطح مناسبی از مدیریت واحد تجاری متعهد به اجرای طرح فروش دارایی (یا مجموعه واحد) باشد
ب: برنامه فعالی برای یافتن خریدار و تکمیل طرح فروش، شروع شده باشد
ج: برای فروش دارایی (یا مجموعه واحد) به قیمتی منطقی نسبت به ارزش روز آن، بازاریابی مؤثری انجام شده باشد
د: انتظار رود که شرایط تکمیل فروش طی یکسال از تاریخ طبقهبندی، به استثنای آنچه در بند 10 مجاز شمرده شده است، احراز گردد، و
ه: اقدامات لازم برای تکمیل طرح فروش نشان دهد که انجام تغییرات بااهمیت یا توقف آن بعید است.
10. شرایط و رویدادها ممکن است دوره تکمیل فروش را از یک سال طولانیتر کند. اگر تأخیر از شرایط و رویدادهایی ناشی شود که از کنترل واحد تجاری خارج است و شواهد کافی وجود داشته باشد که واحد تجاری به تعهدات خود نسبت به طرح فروش داراییها پایبند است، طولانیتر شدن دوره فروش نمیتواند از طبقهبندی یک دارایی غیر جاری (یا مجموعهای واحد) به عنوان نگهداری شده برای فروش جلوگیری نماید. این مورد در صورتی روی خواهد داد که شرایط مندرج در پیوست شماره 1 احراز شود.
11. معاملات فروش شامل معاوضه داراییهای غیرجاری با یکدیگر نیز میشود به شرطی که این معاوضه طبق استاندارد حسابداری شماره 11 با عنوان داراییهای ثابت مشهود ، دارای محتوای تجاری باشد.
12. چنانچه واحد تجاری، یک دارایی غیرجاری (یا مجموعهای واحد) را صرفاً به قصد واگذاری تحصیل نماید، در تاریخ تحصیل، آن دارایی غیرجاری را فقط در صورتی باید بهعنوان نگهداری شده برای فروش طبقهبندی کند که الزام یکسال مندرج در بند 9 (به استثنای آنچه در بند 10 مجاز شمرده شده است) رعایت شود و احراز هر گونه معیار دیگر مندرج در بندهای 8 و 9 که در تاریخ تحصیل محقق نشده باشد، در یک دوره کوتاهمدت بعد از تحصیل (معمولاً طی مدت 3 ماه) بسیار محتمل باشد.
13. در صورتی که معیارهای بندهای 8 و 9 بعد از تاریخ ترازنامه احراز شود واحد تجاری نباید در صورتهای مالی، داراییهای غیرجاری (یا مجموعههای واحد) را به عنوان نگهداری شده برای فروش طبقهبندی کند. با این وجود، هنگامی که این معیارها بعد از تاریخ ترازنامه، اما قبل از تأیید صورتهای مالی احراز شود واحد تجاری باید اطلاعات تعیین شده در بند 40 را در یادداشتهای توضیحی افشا کند.
14. واحد تجاری نباید یک دارایی غیرجاری (یا مجموعهای واحد) که قصد برکناری آن وجود دارد را به عنوان نگهداری شده برای فروش طبقهبندی کند، زیرا مبلغ دفتری آن اساساً از طریق استفاده مستمر بازیافت خواهد شد. با این حال، چنانچه مجموعهای واحد که قصد برکناری آن وجود دارد، شرایط عملیات متوقف شده طبق بند 6 را احراز کند، واحد تجاری باید نتایج عملیات و جریانهای نقدی آن مجموعه را طبق بندهای 32 و 33 در تاریخی که استفاده از آنها متوقف میشود، به عنوان عملیات متوقف شده ارائه نماید. داراییهای غیرجاری (یا مجموعههای واحدی) که قصد برکناری آن وجود دارد، شامل مواردی است که از دارایی تا پایان عمر اقتصادی آن استفاده میشود و مواردی که به جای فروش، استفاده از دارایی متوقف میشود.
15. واحد تجاری نباید دارایی غیرجاری که به طور موقت استفاده نمیشود را به عنوان برکنار شده محسوب کند.
16. واحد تجاری باید دارایی غیرجاری (یا مجموعه واحد ) طبقهبندی شده به عنوان نگهداری شده برای فروش را به اقل مبلغ دفتری و خالص ارزش فروش اندازهگیری نماید.
17. چنانچه یک دارایی غیر جاری (یا مجموعهای واحد) که جدیداً تحصیل شده، معیارهای طبقهبندی به عنوان نگهداری شده برای فروش (به شرح بند 12 (را احراز نماید، در رعایت بند 16 ،آن دارایی (یا مجموعه واحد) در شناخت اولیه به اقل مبلغ دفتری (با فرض عدم طبقهبندی به عنوان نگهداری شده برای فروش؛ برای مثال، بهای تمام شده) و خالص ارزش فروش شناسایی میشود. اگر دارایی غیر جاری (یا مجموعه واحد) در قالب یک ترکیب تجاری تحصیل شده باشد، باید به خالص ارزش فروش اندازهگیری شود.
18. چنانچه انتظار رود فرایند فروش در بیش از یک سال تکمیل شود، واحد تجاری باید مخارج فروش را به ارزش فعلی اندازهگیری نماید. هر گونه افزایش در ارزش فعلی مخارج فروش ناشی از گذشت زمان، در صورت سود و زیان به عنوان هزینه تأمین مالی شناسایی میشود.
19. مبلغ دفتری یک دارایی غیرجاری (یا داراییها و بدهیهای مربوط به یک مجموعه واحد)، بلافاصله قبل از طبقهبندی اولیه آن به عنوان نگهداری شده برای فروش، باید طبق استاندارد حسابداری مربوط اندازهگیری شود.
20. در اندازهگیری مجدد بعدی یک مجموعه واحد، مبلغ دفتری داراییهای مستثنی شده از الزامات اندازهگیری طبق بند 5 این استاندارد که در یک مجموعه واحد به عنوان نگهداری شده برای فروش طبقهبندی شده است، باید قبل از اندازهگیری مجدد مجموعه واحد به خالص ارزش فروش آن، طبق استانداردهای حسابداری مربوط اندازهگیری مجدد شود.
21. واحد تجاری باید زیان کاهش ارزش برای هر گونه کاهش ارزش اولیه یا بعدی دارایی (یا مجموعه واحد) به خالص ارزش فروش را تا حدی که طبق بند 20 شناسایی نشده است، شناسایی کند.
22. واحد تجاری باید هر گونه افزایش بعدی در خالص ارزش فروش یک دارایی را به عنوان سود شناسایی کند، اما این سود نباید از زیان کاهش ارزش انباشتهای که قبلاً طبق این استاندارد و یا سایر استانداردهای حسابداری شناسایی شده است، بیشتر شود.
23. واحد تجاری باید برای هر گونه افزایش بعدی در خالص ارزش فروش مجموعه واحد، به شرح زیر سود شناسایی کند:
الف: تا حدی که طبق بند 20 شناسایی نشده است، اما
ب: تا حدی که از زیان کاهش ارزش انباشته شناسایی شده، طبق این استاندارد و یا سایر استانداردهای حسابداری (برای داراییهای غیرجاری که در دامنه الزامات اندازهگیری این استاندارد قرار میگیرند) بیشتر نباشد.
24. زیان کاهش ارزش (یا هر گونه سود بعدی) شناسایی شده برای مجموعهای واحد باید مبلغ دفتری داراییهای غیرجاری آن مجموعه را که در دامنه الزامات اندازهگیری این استاندارد قرار میگیرد به شرح مندرج در بندهای الف و ب زیر، کاهش (یا افزایش) دهد:
الف: زیان کاهش ارزش باید به ترتیب زیر جهت کاهش مبلغ دفتری داراییهای غیرجاری مجموعه واحد تخصیص یابد:
این کاهش در مبالغ دفتری باید به عنوان زیان کاهش ارزش هر یک از داراییهای منفرد درنظر گرفته شود و بلافاصله در صورت سود و زیان شناسایی گردد.
ب: برگشت زیان کاهش ارزش مجموعه واحد باید به منظور افزایش مبلغ دفتری داراییهای غیر جاری آن غیر از سرقفلی، تخصیص یابد.
این افزایش در مبالغ دفتری باید به عنوان برگشت زیان کاهش ارزش هر یک از داراییهای منفرد درنظر گرفته شود و بلافاصله در صورت سود و زیان شناسایی گردد.
25. سود یا زیانی که تا تاریخ فروش یک دارایی غیرجاری (یا مجموعهای واحد) شناسایی نشده، باید در تاریخ قطع شناخت شناسایی گردد. الزامات مربوط به قطع شناخت در بندهای 70 تا 75 استاندارد حسابداری شماره 11 با عنوان داراییهای ثابت مشهود (تجدیدنظر شده در 1386) و بندهای 89 تا 95 استاندارد حسابداری شماره 17 با عنوان داراییهای نامشهود (تجدیدنظر شده در 1386)، آمده است.
26. واحد تجاری نباید یک دارایی غیرجاری که منفرداً یا در قالب بخشی از یک مجموعه واحد به عنوان نگهداری شده برای فروش طبقهبندی شده است را مستهلک کند. شناسایی سود تضمین شده و سایر هزینههای قابل انتساب به بدهیهای مجموعه واحدی که به عنوان نگهداری شده برای فروش طبقهبندی شده است، ادامه مییابد.
27. در صورتی که واحد تجاری یک دارایی غیر جاری (یا مجموعهای واحد) را به عنوان نگهداری شده برای فروش طبقهبندی نموده باشد، اما معیارهای مندرج در بندهای 8 تا 10 دیگر برقرار نباشد، واحد تجاری باید طبقهبندی دارایی (یا مجموعه واحد) به عنوان نگهداری شده برای فروش را متوقف نماید
28. واحد تجاری باید یک دارایی غیرجاری را که طبقهبندی آن به عنوان نگهداری شده برای فروش متوقف شده است (یا اینکه از مجموعه واحد نگهداری شده برای فروش خارج میشود)، به اقل مبالغ زیر اندازهگیری کند:
الف: مبلغ دفتری آن قبل از این که دارایی غیر جاری (یا مجموعه واحد) به عنوان نگهداری شده برای فروش طبقهبندی شود پس از تعدیل بابت هر گونه استهلاک، یا تجدید ارزیابی که در صورت عدم طبقهبندی دارایی (یا مجموعه واحد) به عنوان نگهداری شده برای فروش شناسایی میشد، و
ب: مبلغ بازیافتنی آن در تاریخ انصراف از فروش.
29. واحد تجاری باید هر گونه تعدیل لازم در مبلغ دفتری یک دارایی غیرجاری که طبقهبندی آن به عنوان نگهداری شده برای فروش متوقف شده است را در دورهای که معیارهای مندرج در بندهای 8 تا 10 دیگر برقرار نباشد، در سود و زیان عملیات در حال تداوم منظور نماید. واحد تجاری باید هر گونه تعدیل از این بابت را در همان سرفصل مورد استفاده طبق بند 36 برای ارائه سود و زیان شناسایی شده، منظور کند.
30. اگر واحد تجاری از مجموعه واحدی که به عنوان نگهداری شده برای فروش طبقهبندی شده است، دارایی یا بدهی منفردی را خارج کند، اندازهگیری باقیمانده داراییها و بدهیها در صورتی به عنوان مجموعه واحد ادامه مییابد که این مجموعه حائز معیارهای مندرج در بندهای 8 تا 10 باشد. در غیر این صورت، باقیمانده داراییهای غیرجاری گروه که به طور منفرد شرایط طبقهبندی به عنوان نگهداری شده برای فروش را دارند باید به طور جداگانه بهاقل مبلغ دفتری و خالص ارزش فروش در آن تاریخ اندازهگیری شوند. هر دارایی غیرجاری که معیارهای ذکر شده را احراز نکند، طبق بند 27 طبقهبندی آن به عنوان نگهداری شده برای فروش متوقف میشود.
واحد تجاری باید اطلاعاتی را ارائه و افشا کند که استفاده کنندگان صورتهای مالی را در ارزیابی آثار مالی عملیات متوقف شده و واگذاری داراییهای غیرجاری (یا مجموعه های واحد ) کمک نماید.
31. واحد تجاری باید موارد زیر را افشا کند:
الف: یک مبلغ واحد در متن صورت سود و زیان که شامل مجموع ارقام زیر است:
ب: اجزای مبلغ ذکر شده در بند الف به تفکیک:
اجزای مذکور را میتوان در یادداشتهای توضیحی یا در متن صورت سود و زیان ارائه کرد. در صورتی که این اجزا در متن صورت سود و زیان ارائه شود، باید در بخش عملیات متوقف شده، یعنی جدا از عملیات در حال تداوم ارائه گردد. درخصوص واحدهای فرعی اخیراً تحصیل شده که شرایط طبقهبندی به عنوان نگهداری شده برای فروش را در زمان تحصیل احراز میکنند (به بند 12 مراجعه شود)، این افشا ضرورت ندارد.
ج: خالص جریانهای نقدی عملیات متوقف شده به تفکیک فعالیتهای عملیاتی، بازده سرمایهگذاریها و سود پرداختی بابت تأمین مالی، مالیات بر درآمد، فعالیتهای سرمایهگذاری و فعالیتهای تأمین مالی. این افشا را میتوان در یادداشتهای توضیحی یا در متن صورت جریان وجوه نقد ارائه کرد. در خصوص واحدهای فرعی اخیراً تحصیل شده که شرایط طبقهبندی به عنوان نگهداری شده برای فروش را در زمان تحصیل احراز میکنند (به بند 12 مراجعه شود)، این افشا ضرورت ندارد.
32. واحد تجاری باید موارد افشای بند 32 را برای دورههای قبلی ارائه شده در صورتهای مالی، ارائه مجدد کند به گونهای که موارد افشا، همه عملیات متوقف شده تا تاریخ ترازنامه آخرین دوره را دربرگیرد.
33. تعدیلات در دوره جاری نسبت به مبالغی که قبلاً در عملیات متوقف شده ارائه گردیده است و به طور مستقیم مربوط به واگذاری یا برکناری عملیات متوقف شده در دوره(های) قبل میباشد باید به طور جداگانه در عملیات متوقف شده طبقهبندی شود. ماهیت و مبلغ چنین تعدیلاتی باید افشا گردد. نمونه وضعیتهایی که ممکن است به این تعدیلات منجر شود به شرح زیر است:
الف: رفع ابهامات مربوط به شرایط واگذاری، مانند قطعی شدن بهای معامله و جبران خسارت وارده.
ب: رفع ابهاماتی که به طور مستقیم به عملیات یک بخش، قبل از واگذاری آن مربوط میشود، مانند تعهدات زیست محیطی و تضمین محصولات توسط فروشنده.
ج: تسویه تعهدات مرتبط با مزایای پایان خدمت و بازنشستگی کارکنان، مشروط بر اینکه تسویه به طور مستقیم مربوط به واگذاری باشد.
الزامات این استاندارد برای کلیه صورتهای مالی که دوره مالی آن از تاریخ 1389/01/01 و بعد از آن شروع میشود، لازمالاجراست.
با اجرای الزامات این استاندارد، مفاد استاندارد بینالمللی گزارشگری مالی شماره 5 با عنوان داراییهای غیرجاری نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده نیز رعایت میشود.
منبع: مقاله از استاندارد حسابداری شماره 31 نرمافزار حسابداری آنلاین لاندا