حسابدار رسمی (Certified Public Accountant) عنوانی است که به حسابداران حرفه‌ای با صلاحیت اطلاق میشود. این دسته از حسابداران با دارا بودن مجوز قانونی و با تأسیس موسسه حسابرسی میتوانند خدماتی در زمینه‌ی انواع حسابرسی، بازرسی قانونی، نظارت بر تصفیه، ارزیابی سهام و سهم‌الشرکه، مشاوره‌ی مالی، خدمات حسابداری و مالیاتی و داوری مالی را طبق ضوابط جامعه‌ی حسابداران رسمی ایران ارائه دهند.
مقررات کسب عنوان "حسابدار رسمی" در کشورهای گوناگون متفاوت است. اما معمولا حسابداران رسمی، علاوه بر تحصیلات دانشگاهی در رشته‌های مالی و حسابداری و یا رشته‌های مرتبط نیازمند چند سال سابقه‌ی کاری و نیز قبولی در آزمون هستند.
نخستین بار در اواخر قرن نوزدهم میلادی حسابداران رسمی به عنوان یک نهاد در کشور بریتانیا که آن زمان دارای پیشرفته‌ترین نظام مالی و اقتصادی بود، پدید آمد. اوایل قرن بیستم نیز این نهاد در ایالت متحده امریکا شروع به کار کرد. به تدریج با توسعه‌ی اقتصاد مبتنی بر بازار و نیاز به استفاده از خدمات حسابداران و حسابرسان برای تأمین منافع عمومی، حسابداری رسمی کم‌وبیش به پهنه‌ی کل جهان گسترش پیدا کرد. امروز علاوه بر آن که نقش و اهمیت حسابرسی اهمیتی بیش از هر زمان دیگر در گذشته در جهان پیدا کرده است شاهد گسترش نظارت مالی در اقتصاد تمامی کشورهای پیشرفته و نوظهور هستیم.
مقاله مرتبط را بخوانید: گزارش حسابرسی و انواع آن
انتخاب حسابداران رسمی طبق "آیین‌نامه‌ی تعیین صلاحیت حسابداران رسمی و چگونگی انتخاب آنان مصوب 1374/05/22هیأت وزیران "صورت میگیرد. بر این اساس هیأتی به نام "هیأت تشخیص صلاحیت حسابداران رسمی" مرکب از هفت نفر حسابدار متخصص و متعهد به انتخاب وزیر امور اقتصادی و دارایی تشکیل شده که وظیفه‌ی انتخاب حسابداران رسمی را برعهده دارند.
از شرایط اصلی داوطلبان عنوان حسابدار رسمی، داشتن حداقل مدرک کارشناسی در رشته‌ی حسابداری، داشتن حداقل شش سال سابقه کار حسابرسی بعد از اخذ مدرک کارشناسی و قبولی در آزمون‌های تستی و تشریحی حسابداری، حسابرسی و قوانین (مالیات‌‌ها، تجارت، محاسبات و مرتبط) است که در آذرماه هر سال برگزار میشود.
آزمون CPA همه ساله در سه ماهه‌‌ی پایانی در کشور ایران توسط جامعه حسابداران رسمی برگزار میشود. این آزمون در چهار بخش مجزا و طی چهار روز برگزار میشود. زمان لازم برای اجرای هر بخش از این امتحان 4 ساعت می‌باشد و در مجموع 16 ساعت زمان برای این آزمون لازم است.
موسسه‌ای که این مدرک را اعطا می‌کند، در ایالات متحده آمریکا قرار دارد و حتی در کشورهای انگلیسی زبان دیگر نیز بسیار رایج است. الزامات دریافت گواهینامه CPA به شرح زیر است:
حسابداران رسمی با تشکیل مؤسسه‌ی حسابرسی و با رعایت قوانین و مقررات حاکم در این خصوص مجاز به ارائه‌ی خدمات تخصصی و حرفه‌ای زیر هستند:
جامعه‌ی حسابداران رسمی ایران، طبق تبصره‌ی 2 "قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذی‌صلاح به عنوان حسابدار رسمی" به صورت مؤسسه‌ای غیردولتی، غیرانتفاعی و دارای استقلال مالی و شخصیت حقوقی مستقل تشکیل شده و در تاریخ 1380/11/11 تحت شماره 13707 به عنوان مؤسسه‌ای غیرتجاری به ثبت رسیده است.
الف) مجمع عمومی،
ب) شورای‌عالی،
پ) هیأت مدیره و
ت) هیأت عالی نظارت.
هدف از تشکیل جامعه عبارت است از تنظیم امور و اعتالی حرفه‌ی حسابداری و حسابرسی در کشور و نظارت بر کار حسابداران رسمی از طریق:
1. تشکل حسابداران رسمی،
2. بهبود و گسـترش خدمات حرفه‌ای از طریق کمک در تهیه، تدوین، اشاعه و ارتقای اصول و استانداردهای حسابداری، خدمات مالی و آیین‌نامه‌ی رفتار حرفه‌ای،
3. بالابردن دانش تخصصی حسابداران رسمی از طریق گسترش و بهبود آموزش، انجام تحقیقات و انتشار نشریات تخصصی و حرفه‌ای،
4. حمایت از حقوق حرفه‌ای اعضا و
5. ارتباط با مؤسسات و تشکل‌های حرفه‌ای منطقه‌ای و بین‌المللی و عضویت در آنها به منظور ارتقای ارتباطات حرفه‌ای.
مقاله مرتبط را بخوانید: فهرست استانداردخای حسابداری
به منظور گسترش ارتباطات و آگاهی از آخرین دستاورد‌های علمی و آموزشی و حرفه‌ای، جامعه‌ی حسابداران رسمی ایران از سال 2004 میلادی به عضویت فدراسیون بین‌المللی حسابداران (IFAC) درآمده است. در حال حاضر فدراسیون بین‌المللی حسابدارن متشکل از 170 جامعه‌ی حرفه‌ای حسابداری از 130 کشور است که کم‌وبیش شامل سه میلیون حسابدار رسمی در سرتاسر جهان میشود.
خبر مرتبط را بخوانید: دکتر جو به عنوان رییس آیفک انتخاب شد
سامانه حسابداران رسمی (سحر)، سامانه‌ای است جهت تبادل اطلاعات و مکاتبات فی‌مابین جامعه حسابداران رسمی ایران و اعضاء حسابدار رسمی، مؤسسات حسابرسی و کارکنان حرفه‌ای مؤسسات حسابرسی با وظایف زیر:
منبع: مقاله حسابدار رسمی کیست از نرم‌افزار حسابداری آنلاین لاندا
