مالیات بر ارزش افزوده و کالاهای مشمول و غیر مشمول مالیات

تعریف مالیات بر ارزش افزوده

مالیات بر ارزش افزوده را از دو جنبه میتوان تعریف کرد:

تعریف نظری مالیات بر ارزش افزوده

نوعی مالیات چند مرحله‌ای است که در مراحل مختلف زنجیره واردات، تولید و توزیع، براساس درصدی از ارزش افزوده کالای فروخته شده یا خدمات ارائه شده درهر مرحله اخذ میگردد، ولی مالیات پرداختی در هر مرحله از زنجیره واردات، تولید و توزیع، به عنصر مرحله بعدی زنجیره، انتقال می‌یابد، تا نهایتا توسط مصرف‌کننده نهایی پرداخت گردد.

تعریف عملیاتی مالیات بر ارزش افزوده

مالیاتی است که کلیه عرضه‌کنندگان کالاها و خدمات (مؤدیان این نظام مالیاتی) باید علاوه بر بهای کالا یا خدمت عرضه شده به صورت درصدی از بهای فروش کالاها یا خدمات، در زمان فروش، از خریداران اخذ کند و به صورت دوره‌ای (فصلی) به سازمان امور مالیاتی کشور واریز نمایند.

مؤدی مالیاتی

در سازمان امور مالیاتی به ارباب رجوع یا شخص حقیقی (فرد) یا شخص حقوقی (شرکت) که مالیات از آن مطالبه میشود، مؤدی مالیاتی گفته میشود.

جایگاه مالیات بر ارزش افزوده در نظام مالیاتی

نکته: در خرداد ماه 1387 لایحه مالیات بر ارزش افزوده به تأیید نهایی شورای نگهبان رسید و به عنوان قانون به دولت ابلاغ گردید و در تاریخ 1387/04/01 قانون مزبور توسط ریاست محترم جمهوری اسلامی جهت اجرا ابلاغ گردید.

گواهینامه مالیات بر ارزش افزوده

براساس ماده (18) قانون مالیات بر ارزش افزوده، تمامی مؤدیان مشمول ابتدا باید در سامانه عملیات الکترونیکی مالیاتی به نشانی www.tax.gov.ir ثبت‌نام نمایند تا گواهینامه مالیات بر ارزش افزوده آنان صادر شود. همچنین در قسمت مدیریتی سامانه مالیات بر ارزش افزوده به نشانی www.evat.ir/admin در منوی "گواهینامه ثبت‌نام" زیر منوی "صدور گواهینامه ثبت‌نام" توسط کاربران خدمات مؤدیان اقدام لازم صورت پذیرد.

نکته 1: مدت اعتبار گواهینامه ثبت‌نام در نظام مالیات بر ارزش افزوده برای مؤدیان حائز شرایط برای بار اول شش ماه خواهد بود.

نکته 2: مدت اعتبار گواهینامه ثبت‌نام در نظام مالیات بر ارزش افزوده برای مؤدیانی که بدهی مالیاتی خودرا درنظام مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کردهاند یا شرایط پرداخت آن را مشخص نموده‌اند، یکسال خواهد بود.

نکته 3: مدت مزبور در بند (2) برای مؤدیان خوش حساب (مؤدیانی خوش حساب هستند که سه سال مؤدی نظام مالیات بر ارزش افزوده بوده و بدهی مالیات بر ارزش افزوده ندارند) 24 ماهه خواهد بود.

گواهی ارزش افزوده

این گواهی مجوزی است که از طرف سازمان امور مالیاتی صادر میشود. محتوای اصلی این مجوز، اخذ درصد مالیات و عوارض ارزش افزوده از مشتریان، توسط فروشنده است که به نام شرکت و یا شخص فروشنده صادر میگردد. این گواهینامه دارای تاریخ اعتبار است و اگر تاریخ اعتبار تمام شود، فروشنده باید برای تمدید آن اقدام کند.

کد اقتصادی چیست؟

کد اقتصادی یک شماره منحصر به فرد و دارای 12 رقم است که برای دارنده آن، حکم یک شناسنامه را دارد و کد مختص آن شرکت یا واحد اقتصادی است. کلیه افراد حقوقی که به امر تولید، توزیع، واردات و صادرات هر نوع کالا و امور خدماتی مشغول هستند و همچنین کلیه افراد حقیقی که به همین امور مشغول‌اند و دارای پروانه کسب و کار از مراجع مربوط هستند، باید نسبت به اخذ شماره یا کد اقتصادی دوازده رقمی اقدام نمایند.

شناسه ملی چیست؟

عددی است 11 رقمی که توسط سامانه شناسه ملی اشخاص حقوقی کشور تنها به یک شخص حقوقی اختصاص داده میشود.

نکته: در مشاغل انفرادی که مختص افراد حقیقی هستند و معمولا پروانه کسب برای فعالیتهای خدماتی، تجاری، یا تولیدی دارند، به جای شناسه ملی از کد ملی صاحب شغل استفاده میشود.

خرید کالا و خدمات

واحدهای اقتصادی اجناسی که به قصد فروش و یا استفاده در بخشهای داخلی و یا تولید محصول، خریداری میکنند، اگر به قصد استفاده در خود واحد اقتصادی باشد، به عنوان یک دارایی، در سر فصل حساب مربوط به خودش به ثبت میرسد ولی اگر جنس خریداری شده در یک واحد بازرگانی به عنوان کالایی که به قصد فروش خریداری شده است، باشد، در این صورت در حساب خرید کالا (موجودی کالا) ثبت خواهد شد؛ و اگر همان جنس دریک واحد تولیدی به قصد استفاده در یک فرایند تولید محصول، خریداری شده باشد، به عنوان مواد اولیه و (موجودی مواد) در حسابهای مربوط به ثبت خواهند رسید.

در نتیجه

اجناسی که به قصد فروش یا استفاده در فرایند تولید، خریداری میشوند، در صورت مشمول بودن (نداشتن معافیت‌های مالیات بر ارزش افزوده)، در ثبت‌های مربوط به آنها، مالیات بر ارزش افزوده لحاظ میگردد.

نکته: منظور از خدمات، انجام کارهایی را شامل میشود که برای انجام‌دهنده آن درآمد ایجاد میکند. به شرطی که مطابق با نوع فعالیت وی باشد. در نتیجه خرید خدمات از دیگران، اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی، برای دریافت‌کننده خدمات هزینه ایجاد میکند.

فروش کالا و خدمات

فروش کالا، اجناسی را شامل میشود که هدف از خرید آنها، فروش و کسب درآمد است؛ بنابراین، کالاهای خریداری شده‌ای را که به قصد ایجاد سود به فروش رسیده‌اند، فروش کالا می‌نامند.

فروش خدمات

افراد یا مؤسساتی هستند که از طریق انجام کارهای خدماتی به سایر افراد یا مؤسسات، اعم از حقیقی و حقوقی، به کسب درآمد میپردازند. اصطلاحا به این نوع از درآمد، فروش خدمات گفته میشود.

کالاهای مشمول مالیات بر ارزش افزوده

عرضه و فروش کلیه کالاها و ارائه خدمات در ایران، همچنین صادرات و واردات آنها، به جز کالاها و خدمات معاف، مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده است.

کالاهای غیرمشمول مالیات برارزش افزوده (معاف)

مطابق ماده 12 قانون مالیات بر ارزش افزوده 17 قسم از کالاها به شرح هر بند آن مشمول معافیت مالیات بر ارزش افزوده هستند که به برخی از آنها اشاره میشود:

1. محصولات کشاورزی فرآوری نشده

2. دام و طیور زنده، آبزیان، زنبور عسل و نوغان

3. انواع کود، سم، بذر و نهال

4. آرد خبازی، نان، گوشت، قند، شکر، برنج، حبوبات و سویا، شیر، پنیر، روغن نباتی و شیر خشک مخصوص تغذیه کودکان.

5. کتاب، مطبوعات، دفاترتحریر، انواع کاغذ چاپ، تحریر و مطبوعات

اطلاع سازمان امور مالیاتی به برخی مودیان جهت اصلاح اظهارنامه مالیاتی عملکرد سال 1399

خبر فوق را می‌توانید در زیر مشاهده نمایید:

پیامک سازمان امور مالیاتی برای برخی مودیان

صفر تا صد نرم‌افزار Salary (ارسال فهرست مالیات حقوق الکترونیک)

همچنین می‌توانید برای ارسال فهرست مالیات حقوق الکترونیک کارکنان و پرسنل خود، مقاله زیر را دنبال کنید:

صفر تا صد نرم‌افزار Salary (ارسال فهرست مالیات حقوق الکترونیک)

منبع: مقاله مالیات بر ارزش افزوده و کالاهای مشمول و غیر مشمول مالیات از نرم‌افزار حسابداری آنلاین لاندا