حافظه با دسترسی تصادفی یا Random Access Memory که به اختصار به آن RAM گفته میشود ، یکی از مهمترین مؤلفه های موجود در کلیه دستگاه ها ، رایانه های شخصی ، تلفن های هوشمند و کنسول های بازی میباشد.
بدون رم ، انجام عملیات پردازشی در این سیستم ها بسیار آهسته خواهد بود.اگر دستگاه مربوطه ما به اندازه کافی حافظه رم نداشته باشد در هنگام اجرای برنامه ها و بازی ها قطعا به مشکل برخواهیم خورد.
به طور خلاصه ، یک قطعه بسیار سریع است که تمام اطلاعاتی را که رایانه شما در حال حاضر و در آینده نزدیک(یکی از قابلیت های رم داشتن الگوریتم هایی هست که میتواند اطلاعات مورد نیاز پردازنده را پیشبینی و آماده کند تا در سریع ترین زمان آنها را انتقال دهد.) نیازدارد را به طور موقت ذخیره کند.
دسترسی پردازنده به این اطلاعات از طریق RAM برخلاف هارد دیسک(که امکان ذخیره سازی اطلاعات را در مدت طولانی تری دارند) بسیار سریع تر است.
اگر میخواهید بدانید که چگونه رم کامپیوتر خود را ارتقاء دهید و یا اینکه چقدر رم برای کار خود لازم دارید ، ما آنها را در مقاله هایی جداگانه توضیح داده ایم.
رم در اصل حافظه کوتاه مدت دستگاه شما است.به طور کلی همه چیزهایی که روی رایانه شخصی شما اجرا می شود مانند تمامی سرویس های موجود در Windows ، مرورگر وب ، ابزار ویرایش تصویر و یا بازی هایی که شما بازی می کنید به طور موقت در حافظه رم ذخیره می شود.
با وجود رم دیگر نیازی نیست که برای هر پردازشی مثل بازکردن یک تب جدید در مرورگر شما و یا بارگذاری یک شخصیت در بازی های کامپیوتری، CPU شما مجبور به گشت وگذار داخل هارد درایو شما که بسیار کندتر از RAM هست بشود.با وجود اینکه از هارد درایوها (HDD) سالیانه سال است که برای ذخیره اطلاعات استفاده میشود با این حال از لحاظ سرعت انتقال داده با رم ها قابل مقایسه نبوده و بسیار کندتر هستند حتی هاردهای حالت جامد (SSD) .
با این حال ، حافظه رم یک حافظه موقت است که اطلاعات بر روی آن باقی نمی ماند که به این نوع فناوری "فناوری فرار" گفته میشود ، به این معنی که وقتی سیستم خود را خاموش یا ریست کنید ، همه چیز را فراموش می کند.
این امر می تواند برای انجام بسیاری از کارهای پر سرعت که سیستم شما به طور روزانه به آن می پردازد ، مفید باشد. اما به همین دلیل ما به سیستمهای ذخیره سازی مانند هارد دیسک ها و SSD ها نیز احتیاج داریم که هنگام خاموش کردن سیستم ، اطلاعات ما را نگه دارند.
سرعت بالای رم ها به دلیل وجود ساختار کش ها در آن است که در CPU ها نیز از آنها استفاده میشود. بیشتر اوقات وقتی افراد در مورد RAM یا حافظه با دسترسی تصادفی بحث می کنند ، از لحاظ فنی به DRAM یاDynamic Random Access Memory (حافظه با دسترسی تصادفی پویا) یا دقیق تر برای سیستم های مدرن ، SDRAM یا Synchronous Dynamic Random Access Memory (حافظه با دسترسی تصادفی پویا همزمان) اشاره دارند.
رایج ترین نوع رم که امروزه فروخته می شود DDR4 است ، اگرچه سیستم های قدیمی تر ممکن است از DDR3 یا حتی DDR2 استفاده کنند. این اعداد به سادگی نسل رم ها را نشان می دهند و هر نسل نسبت به نسل قبلی سرعت بیشتری را به دلیل وجود پهنای باند بیشتر و مگا هرتز بالاتر (MHz) ارائه می دهد.
هر نسل نیز تغییرات فیزیکی و سخت افزاری متفاوتی دارد ، بنابراین باید ببینید که مادربورد شما کدام نسل را ساپورت میکند و با توجه به آن نسل مورد نظر خود را تهیه کنید.
اصطلاح رایج دیگر ، به ویژه در فضای بازی های ویدئویی ، VRAM یا رم ویدیویی است. VRAM در حال حاضر برای مشخص کردن حافظه در کارت گرافیک استفاده می شود. در کنسول های بازی نیز می تواند این رم را به حافظه سیستم ارجاع داد ، اما در هر صورت ، این رم داخل کارت گرافیک آنها تعبیه شده است به صورت جداگانه نیست. به اینگونه کارت گرافیک ها،کارت گرافیک DDR یا GDDR گفته میشود.
بیشتر کارتهای گرافیکی مدرن از GDDR6 استفاده می کنند. با این حال ، برخی از کارتهای گرافیکی ممکن است از شکل دیگری از VRAM به نام حافظه با پهنای باند بالا (HBM ، HBM2 و HBM2e) استفاده کنند. اما به دلیل گران بودن و مسائل و سختی های مربوط به عرضه آنها مانع گسترش این مدل از VRAM ها شده است.
مهمترین مورد در هنگام خرید رم میزان نیاز شما است. برای اجرای یک سیستم عامل حداقل مقدار لازم است ( ۱ گیگابایت برای ویندوز ۱۰) علاوه بر آن بسیاری از بازی ها و برنامه ها نیز برای اجرا به حداقل رم که در دستورالعمل آنها آمده نیاز دارند که اغلب بین ۱ گیگابایت تا ۸ گیگابایت هستند.
داشتن بیش از حداقل رم مورد نیاز مهم است ، زیرا دستگاه شما نه تنها برنامه فعلی بلکه سایر خدمات و وظایف را در پس زمینه باید اجرا کند. البته داشتن رم بالا برای سیستم لزوماً دستگاه شما را سریعتر نمی کند.
هرچه مقدار رم بیشتر باشد می تواند به پردازش چند وظیفه ای (multitasking) کمک کند.همچنین می توانید در عملکرد سیستم خود سرعت بیشتری در بازی های خاص و برنامه های کاربردی مشاهده کنید.
رم مانند CPU ، سرعت clock مخصوص به خود را دارد ، که به طور مؤثر کنترل می کند که چه مقدار داده را می تواند در هر ثانیه در هنگام ترکیب با چند عامل دیگر کنترل کند. سرعت کلی حافظه به صورت پهنای باند ، مگابایت در ثانیه میباشد ، اما به طور سنتی می بینید که حافظه با سرعت مگاهرتز در بازار عرضه می شود.
حافظه معمولی DDR4 بین ۲،۱۳۳ مگاهرتز و ۳،۰۰۰ مگاهرتز کار میکند اما مدلهایی وجود دارد که از یکسری کیت های سریع در آنها استفاده شده و باعث میشود سرعت آن بالاتر از ۴،۸۶۶ مگاهرتز برود. این موارد را با نام DDR4-2133 و گاهی با برچسب "PC" که کمی گیج کننده است مشاهده خواهید کرد.
عددی که دنبال "PC" می آید سرعت MHz است که در هشت ضرب شده و سپس گرد می شود. به عنوان مثال ، شما ممکن است آن را به عنوان DDR4-2133 PC4-17000 مشاهده کنید.
زمان بندی ها یکی دیگر از جنبه هایی است که می تواند در عملکرد RAM تأثیر داشته باشد ، اگرچه دیگر از اهمیت زیادی برخوردار نیستند. این زمان بین سیکل حرکت clock است و با افزایش سرعت حافظه ،این زمان نیز افزایش می یابد و باعث کاهش زمان تاخیر می شود.
به طور کلی ، زمان بندی به شکل چندین عدد که توسط خط تیره ها جدا شده اند مانند ۳۵-۱۵-۱۵-۱۵ یا مشابه آن نمایش داده میشوند.
این زمان بندی زمانی اهمیت پیدا میکند که شما برای منظوری خاص مثلا برای پردازش های خاص و یا بازی های حرفه ای به آن نیاز پیدا کنید.برای کابران عادی این زمان بندی اهمیتی ندارد.
در آخر اینکه باید از channel ها اطلاع داشته باشید. امروزه بیشتر حافظه های فروخته شده حداقل از کانال دوگانه پشتیبانی می کنند ، به این معنی که بین هر حافظه رم و کنترلر حافظه CPU در مادربرد دو خط (bus) وجود دارد. اما این طراحی نیازمند دو قطعه رم از یک نوع و با سرعت یکسان میباشد که از کانالهای دوگانه پشتیبانی می کند.
طرح های چند کاناله تفاوت زیادی در عملکرد روزمره ایجاد نمی کنند. اما اگر می خواهید از حافظه کانال دوگانه یا بیشتر استفاده کنید ، حتما رم ها را در شکاف های رنگی مناسب روی مادربرد خود نصب کنید. می توان از کتابچه راهنمای مادربورد خود برای انجام دادن این کار استفاده کنید.
در هر دستگاه محاسباتی ، کندترین مؤلفه معمولاً عملکرد کل سیستم را محدود می کند ، بنابراین اگر سیستم شما از رم خوبی بهره مند نباشد می تواند در کار کل سیستم شما اختلال ایجاد کند. درصورتی که استفاده پیچیده ای از کامپیوتر خود نمیکنید، سعی کنید کمی بیشتر از مقداری که به رم نیاز پیدا میکنید داشته باشید،در اینصورت هیچ وقت با کندی پردازش مواجه نخواهید شد.
