منظور از سرویس و نگهداری آسانسور، بررسی قطعات آسانسور و نظارت کلی بر عملکرد آن است. هر سیستمی بعد از نصب شدن نیاز به نگهداری و سرویس دارد و این کار سبب عملکرد بهتر دستگاه و ایمنی آن در حین کار خواهد شد.
اهمیت سرویس و نگهداری آسانسور و پله برقی کمتر از اهمیت نصب آنها نبوده و یک دستگاه آسانسور و پله برقی صرف‌نظر از نوع آن و شرکت سازنده آن، می‌بایست به‌طور منظم و حداقل ماهانه یک بار توسط شخص یا اشخاص متخصص تحت بازرسی منظم قرار گیرد. سرویس و نگهداری آسانسور و پله برقی را از لحاظ توجیه‌پذیری اقتصادی نیز می‌توان بررسی نمود. بطور کلی بدیهی است اگر قطعه یا قطعاتی در شرف خرابی یا در آستانه فرسودگی قرار بگیرند، در صورتی که به موقع تعویض یا تعمیر نگردند، احتمالا باعث اختلال در عملکرد قطعات دیگر نیز خواهند بود و یا ممکن است خرابی آنها صدمات جبران‌ناپذیری به کل سیستم وارد نماید. حتی وقوع خطرات جانی، در بدترین حالت ممکن است.
فرض کنید طنابهای فولادی (wire ropes) آسانسور یا همان سیم بکسل آسانسور، در آستانه فرسودگی قرار گرفته است. این فرسودگی و یا خوردگی سیم بکسلها باعث خوردگی فلکه‌های کششی موتور و هرزگرد می‌شود بنابراین فلکه‌های کششی نیز در معرض فرسودگی قرار می‌گیرند و در حالتی که ترمز ایمنی آسانسور (پاراشوت) فعال و تنظیم نباشد، پارگی سیم بکسل باعث سقوط آسانسور شده و منجر به آسیب‌های جبران‌ناپذیر جانی و مالی خواهد بود.
چند نمونه از خرابی قطعات ناشی از عدم سرویس دوره‌ای:
– خرابی در «رزیستور»های تابلو فرمان باعث خرابی «درایو» تابلو فرمان می‌شود؛ «درایو» یکی از گران‌قیمت‌ترین قطعات آسانسور است؛
این در حالی است که چنانچه در سرویس دوره‌ای خرابی رزیستور تشخیص داده شود، هزینه تعویض «رزیستور» به مراتب کمتر می‌باشد.
– کم شدن روغن «موتور گیریبکس» که تنها با اضافه کردن روغن در سرویس دوره‌ای می‌توان آن را برطرف کرد، باعث خرد شدن کل «موتور گیریبکس» و از از بین رفتن آن می‌شود. هزینه روغن موتور گیربکس کجا هزینه موتور گیربکس کجا!
– تنظیم نبودن «فنر گاورنر» که تنها با یک بازرسی و تنظیم مجدد قابل‌حل است، باعث «پاراشوت» کردن آسانسور و از بین رفتن «ریل»های آسانسور می‌شود.
– کثیف بودن و یا وجود گرد و غبار بر روی «لقمه‌های پاراشوت» که تنها با تمیز کردن لقمه‌ها به صورت منظم در هر بازدید سرویس و نگهداری انجام می‌شود باعث «پاراشوت» کردن آسانسور و از بین رفتن ریل‌های آسانسور می‌شود.
– بازیینی نکردن «سیم بکسل» موجب می‌شود که افراد متوجه خوردگی «سیم بکسل» نشوند؛ خوردگی «سیم بکسل» باعث لیز خوردن «سیم بکسل» و در نهایت سقوط آسانسور می‌شود.
