برخی از اعمال و تصمیماتی که از ما سر می‌زند، بار حقوقی دارد و از نظر قانون درست یا نادرست تلقی می‌شود. گاهی این قوانین، سردرگمی و سناریوهایی بحث‌برانگیز ایجاد می‌کنند که برایمان مشکل‌ساز است. مشکلاتی که می‌توانستیم با مراجعه به یک وکیل کاربلد از بروزشان جلوگیری کنیم یا تبعات منفی آنها را کاهش دهیم.
هنگام انتخاب وکلای حقوقی با انواع مختلفی مواجه خواهید شد. اما به طور کلی وکلا در ایران، تقسیم‌بندی قانونی خاصی ندارند و آنچه مشخص می‌کند یک وکیل پایه یک دادگستری در چه حوزه‌ای فعالیت کند، به انتخاب خود او بستگی دارد.
وکیل انتخابی: انتخاب این نوع وکیل حقوقی توسط موکل و بر حسب مصلحت و شرایط وی صورت می‌گیرد. پس از انتخاب این وکیل، وکالت نامه‌ای میان موکل و وکیل تنظیم می‌شود که طرفین از مفاد آن کاملا آگاهند.
وکیل تسخیری: این وکیل معمولا به پرونده های کیفری رسیدگی می‌کند. وکیل تسخیری همان وکیلی است که دادگاه به افرادی که توانایی مالی لازم برای وکیل گرفتن ندارند، پیشنهاد می‌کند.
وکیل معاضدتی: وکیل حقوقی معاضدتی یکی دیگر از انواع وکیل حقوقی می‌باشد که همانند وکیل تسخیری، دادگاه آن را انتخاب می‌کند.
آنچه وکیل تسخیری و معاضدتی را از یکدیگر متمایز می‌سازد این است که وکیل تسخیری در امور کیفری تخصص دارد. اما وکیل معاضدتی به پرونده‌های مدنی می‌پردازد.
اگر نگاهی به پرونده‌های موجود در دادگاه‌ها بیندازید، متوجه خواهید شد که در برخی مواقع، افراد به دلیل عدم استفاده از وکیل به نتیجه مطلوب نرسیده‌اند و متاسفانه راه بازگشتی هم ندارند و تحت هیچ شرایطی نمی‌توانند ضررهای وارده را جبران کنند. مثلا یکی از رایج‌ترین مشکلات حقوقی که افراد با آن رو به رو می‌شوند، رد دعوا در محاکم است. در این شرایط حضور و مشورت با وکیل می‌تواند کمک‌کننده باشد. چرا که او با توجه به سوابق کاری خود با این موضوع آشنایی مناسبی دارد و می‌داند دعوا را چگونه مطرح کند تا رد نشود و رسیدگی به آن در دستور کار قرار بگیرد. لازم به ذکر است که در برخی پرونده‌های قضایی مثل پرونده‌های قتل، پررونده های ملکی، جرائم مربوط به موادمخدر، چک‌های ملغ بالا، دعاوی پیچیده خانوادگی و مواردی از این دست، شما باید حتماً وکیل داشته باشید تا رسیدگی به پرونده‌تان آغاز شود.
وکلا وظایف و نقش‌‌های مختلفی بر عهده دارند. ۴ نمونه از مهم‌ترین وظایف آنها به این شرح است:
مشاوره حقوقی: وقتی با مشکل حقوقی مواجه می‌شوید ناچارید برای حل آن به دادگاه مراجعه کنید. در این شرایط اگر از وکیل استفاده کنید، می‌توانید تا پایان روند پرونده از همراهی او استفاده کنید و با مشاوره‌های حقوقی به موقع، پرونده را سریع‌تر پیش ببرید.
تنطیم دادخواست: بر اساس ماده ۴۸ قانون آیین دادرسی مدنی، برای طرح کردن هرگونه دعوای حقوقی در دادگستری، اولین قدم تنظیم دادخواست است. دادخواست به کاغذ پرینت‌شده‌ای گفته می‌شود که قسمت‌های از پیش تعیین شده و اختصاصی دارد و شاکی باید آن را تکمیل و سپس تقدیم دادگاه کند. دقت کنید که اگر در تنظیم دادخواست اشتباه کنید، دادخواستتان رد می‌شود. بنابراین وکیل می‌تواند نقش مهمی در نگارش و مطرح کردن شکایت شما در دادگاه داشته باشد.
تنظیم متن دفاعیه: اگر به تنهایی در دادگاه حضور پیدا کنید و متن دفاعیه خود را بخوانید، حتی اگر حق هم با شما باشد ممکن است نتوانید به درستی از حقوق خود دفاع کنید و دفاعیه‌تان رد شود. برای همین برای صحبت در دادگاه و نوشتن دفاعیه بهتر است از یک وکیل کمک بگیرید تا احتمال موفقیت در پرونده موردنظر افزایش یابد.
پیش از حضور در دادگاه این نکته را در نظر داشته باشید که تمام افراد شبیه شما نیستند. یعنی ممکن است طرف دعوای شما یک آدم ناجور و فریبکار باشد و کارش را با دروغ و پرونده‌سازی پیش ببرد و شما به تنهایی نتوانید با او مقابله کنید.
تنظیم قرارداد: اگر برای نوشتن یک قرارداد به جای کمک گرفتن از وکیل، از افراد ناآشنا با ماده و قانون کمک بگیرید، احتمالش زیاد است که به جای سود، ضرر کنید. اما زمانی که نوشتن قرارداد را به وکیل بسپارید، احتمال ضرر کمتر می‌شود. چرا که او بارها و بارها این قراردادها را تدوین کرده است و با جزئیات آنها آشناست.
از مهم‌ترین و اصلی‌ترین مزایای حضور وکیل در پرونده‌های حقوقی می‌توان به افزایش احتمال موفقیت، مدیریت زمان، افزایش سرعت مراحل دادرسی و کاهش هزینه‌ها اشاره کرد.
افزایش احتمال موفقیت: یکی‌دیگر از محاسن داشتن وکیل در پرونده‌های حقوقی، افزایش درصد موفقیت است. وکلا با توجه به سابقه کاری، تخصص و اشرافی که در مسائل حقوقی دارند، به برقراری عدالت کمک می‌کنند.
صرفه جویی در وقت: شما می‌توانید با اعطای وکالت خود به وکیل حقوقی دیگر در جلسات دادگاه حضور نداشته باشید و به دیگر امور خود بپردازید. در این شرایط وکیل به پرونده رسیدگی می‌کند و شما را در جریان نتیجه امور می‌گذارد.
افزایش سرعت دادرسی: اگر وکیل حقوقی از ابتدای اقامه دعوا عهده دار انجام امور حقوقی از جمله تنظیم دادخواست باشد، به احتمال زیاد پرونده‌تان سریع‌تر به نتیجه می‌رسد.
کاهش هزینه‌ها: دانش و تجربه یک وکیل باعث می‌شود، هزینه‌های دادرسی و دیگر هزینه‌های نتیجه دعوا تا حد زیادی کاهش یابد.
حدود اختیارات و وظایف وکیل در هر پرونده، توسط موکلین مشخص می‌شود. به این معنا که گاهی موکل تمام امور خود را به وکیل واگذار می‌کند و گاهی هم از وکیلش صرفا برای امور خاصی کمک می‌گیرد. موکل هر زمان که بخواهد می‌تواند وکیل خود را عزل نماید. البته اگر در قانون این موضوع قید گردد، دیگر نمی‌توان وکیل را عزل کرد. جالب است بدانید که موکل می‌تواند در پرونده خود از چندین وکیل به صورت همزمان استفاده کند.
