با فرا رسیدن فصل زمستان و کاهش دما، کشور با چالش هایی همچون کمبود منابع انرژی، از جمله برق و گاز، و بحران ناترازی انرژی مواجه میشود. در چنین شرایطی، اتخاذ تصمیماتی مانند اعمال قطعی برق یا گاز در برخی ساعات و مناطق به منظور مدیریت منابع، اجتناب ناپذیر است. با این حال، این تصمیمات تأثیرات مستقیمی بر زندگی روزمره مردم داشته و مشکلاتی را برای آنان به همراه دارد. این وضعیت واکنش های گسترده ای را از سوی شهروندان در فضای مجازی بر می انگیزد. برای درک بهتر این واکنش ها، به بررسی محتواهای منتشر شده در این خصوص در شبکه های اجتماعی پرداختیم.
نزدیک به ۲.۶ میلیون محتوا در بسترهای توییتر، کانال ها و گروه های عمومی تلگرام، اینستاگرام و کانال های ایتا مرتبط با بحران ناتزاری انرژی از جمله کمبود گاز و برق، مدیریت انرژی و تعطیلات پیش آمده منتشر شده است. ۳۷۰ هزار کاربر یا منبع نیز در انتشار این محتواها سهیم بودند.
بیشترین میزان محتوا در کانال ها و گروه های عمومی تلگرام منتشر شده است. علت آن اطلاع رسانی ها در خصوص قطعی برق و تعطیلات پیش آمده به منظور مدیریت مصرف انرژی و همچنین اخبار اظهارات مسئولین در این حوزه است. واکنش کاربران در گروه های عمومی تلگرام نیز در فراوانی محتوا در این بستر نقش داشته است. کمترین میزان محتوا متعلق به بستر اینستاگرام آن هم به دلیل تجاری محور و سرگرمی محور بودن این بستر است.
این موضوع در انتهای هر ماه با یک موج واکنشی و خبری همراه بوده است. موج اولیه از ۱۹ آبان ماه در واکنش به شروع قطعی های برق و اشاره رییس جمهور به مازوت سوزی در نیروگاه ها پدید آمد. موج دوم در آذرماه با پویش صرفه جویی و درخواست برای مدیریت مصرف در پی کمبود گاز شکل گرفت. فراگیری موج سرما در اواخر دی ماه نیز اغلب ادارات و مراکز آموزشی کشور را به منظور مدیریت مصرف انرژی به تعطیلی کشاند.
۶۵۲ هزار محتوا در توییتر توسط ۸۳ هزار کاربر منتشر شده که ۷۰ درصد این محتوا ریتوییت است. پرتکرارترین هشتگ ها، برجسته بودن پویش صرفه جویی در توییتر را نشان میدهد. در این تصویر، تنها هشتگ های مرتبط با موضوع آورده شده و هشتگ های سیاسی جریان های توییتری حذف شده اند.
پرتکرارترین هشتگ، #صرفه_جویی با ۲۱۱ هزار بار استفاده و پس از آن #قطعی_برق با ۵۰ هزار بار استفاده است. هشتگ دو_درجه_کمتر در رتبه ۱۷ این لیست با ۹ هزار بار تکرار جای گرفته است.
علت فعالیت زیاد سیاسی نویسان، شکل گیری دو موج مهم در این موضوع است. موج اول تخریب جمهوری اسلامی توسط براندازان و همچنین انتقادات به دولت توسط کاربران اصولگرا به دلیل ناتوانی دولت در مدیریت بحران انرژی و قطعی برق است. موج دوم شکل گیری پویش صرفه جویی و فعالیت فراوان کاربران سیاسی نویس در گسترده کردن این موج است.
۳۷ درصد محتوای توییتری مرتبط با پویش صرفه جویی است و ۱۴.۵ هزار کاربر در این پویش مشارکت کرده اند. هر کاربر در این پویش به طور میانگین ۱۶ محتوا منتشر کرده است.
این پویش در ابتدا از سوی دولت و رییس جمهور با هشتگ #دو_درجه_کمتر آغاز شد و وزرا و اشخاص مسئول در نهادهای دولتی نیز به این پویش پیوستند. نمایه کاربران مؤثر، گویای نقش اثرگذار این افراد بوده و حجم دایره ها بر اساس میزان لایک دریافتی کاربر است.
نکته قابل توجه ادامه دادن پویش از سوی کاربران اصولگرا با هشتگ های #صرفه_جویی و #درست_مصرف_کنیم و ترند شدن این هشتگ ها توسط آنهاست. نمودار فعالیت جریان های سیاسی نشان دهنده این است که کاربران اصولگرا، نقش فعالی در حوزه تولید و انتشار محتوا داشته اند.
وزارت نیرو و شرکت توزیع برق به علت قطعی های برق در صدر اسامی پرتکرارترین سازمان ها قرار دارند. پس از وزارت نفت و شرکت های مرتبط با گازرسانی، نهادهایی که وظیفه اطلاع رسانی در خصوص خاموشی ها و قطعی گاز و تعطیلات را داشته اند همچون صدا و سیما و شورای اطلاع رسانی دولت مورد توجه کاربران و رسانه ها بوده اند.
لازم به ذکر است سازمان هایی مثل شرکت توانیر، شرکت توزیع نیروی برق و اداره برق با توجه به وظایفشان در سطوح کلان، استانی و محلی سازمان هایی متفاوت از یکدیگر هستند.
در مجموع میتوان گفت میزان توجه به سازمان های مرتبط با مدیریت و توزیع برق در رتبه اول میزان توجه، سازمان های مرتبط با توزیع و مدیریت گاز در رتبه دوم و سازمان های روابط عمومی و رسانه ای در رتبه سوم میزان توجهات جای گرفته اند. درصد نمایش داده شده برای هر سازمان نشان دهنده سهم محتوا از بین مجموع محتوای همین لیست است.
منبع: لایف وب
