وکیل کسی است که از طرف شخص دیگری، اعم از حقوقی یا حقیقی به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مأمور میشود. وکالت یک عقد جایز است که در چارچوب مقررات قانون مدنی منعقد میشود و طرفین آن وکیل و موکل نامیده میشوند.
نایب السلطنه را در دوره صفویه وکیل میگفتند و عنوان وکیل الرعایا هم از همینجا برخاسته است. میتوان به منظور اطمینان شخص در برخی موارد و پروندههای حساس، برای وکیل انتخابی حد و مرز مشخص کرد که در چه زمینهای اجازه وکالت از طرف دارد و در چه زمینهای خود شخص باید برای آن کار حضور داشته باشد.
در اصل 35 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمدهاست که در همه دادگاهها، طرفین دعوا حق دارند برای خود وکیل انتخاب کنند و اگر توانایی انتخاب وکیل را نداشته باشند باید برای آنها امکانات تعیین وکیل فراهم شود.
البته در ایران و عموم کشورها تصدی شغل وکالت دادگستری علاوه بر لزوم دارا بودن تحصیلات مرتبط دانشگاهی، مستلزم اخذ مجوزهای لازم و گذرانیدن دورههای کارآموزی در کانونهای وکلا است. وکالت یک نوع عقد از عقود است که بین موکل و وکیل، بسته میشود و به جای موکل، کار مورد وکالت را انجام میدهد مثلاً زید به عمر وکالت میدهد به این که زمینی برای او بخرد، زید موکل است و عمر وکیل. این عمر به نیابت از زید کار را انجام میدهد؛ و موکل محدودهای را که برای عمر مشخص کرده، وکیل حق تجاوز و تعدی از آن را ندارد. مثلاً موکل گفته این خانه مرا بفروش به دویست تومان عمر حق ندارد به کمتر از دویست تومان بفروشد.
در مورد وکیل بیشتر بدانید
به چه کسی وکیل پایه یک دادگستری گفته میشود؟
وکیل پایه یک دادگستری شخصی است که پس از طی دوره تحصیلات دانشگاهی در مقطع لیسانس و یا بالاتر در رشته حقوق یا فقه و مبانی حقوق اسلامی یا همتراز آن در حوزه علمیه، در آزمون کانون وکلای دادگستری که هر سال یک بار برگزار میشود، در رقابتی سنگین و نفسگیر موفق به کسب معدل و ترازی شده باشد که بتواند در بین رقبای پر شماری که دارد به عنوان کارآموز وکالت پذیرفته شود.
مدت زمان دوره کارآموزی 18 ماه است و پس از آن آزمونی تحت عنوان اختبار بهصورت کتبی و مصاحبه علمی شفاهی برگزار میشود و شخصی که موفق به قبولی در مجموع 2 آزمون کتبی و شفاهی فوق شود، مجاز به حضور در مراسم تحلیف میشود که در مراسم مذکور پس از طی تشریفات و اتیان سوگند توسط ایشان، وی به عنوان وکیل دادگستری یا وکیل پایه یک دادگستری نائل میشود.
موسسه حقوقی اوستا عدالت توسط وکلای پایه یک دادگستری میتواند به مشکلات حقوقی کمک کند. چنانچه نیاز به مشاوره حقوقی با وکلای قانونی و مورد تایید دادگستری وجود دارد، میتوان با موسسه حقوقی اوستا عدالت تماس گرفت.
وکیل پایه یک دادگستری تماس بگیرید
انواع وکالت
وکالت به اقسام دیگر نیز تقسیم میشود.
1- وکیل انتخابی
در مواردی به کار میرود که شخصی، وکیل خود را انتخاب و با انعقاد قرارداد وکالت از او میخواهد وکالت او را برای دفاع از حقش در مراجع قضایی بر عهده بگیرد.
2- وکیل تسخیری
در مواردی که دعوایی کیفری جریان داشته و علیرغم ضروری بودن حضور وکیل، در دادرسی و محاکمات، به دلیل امتناع متهم از اخذ وکیل و یا نداشتن بضاعت مالی برای این کار، وکیلی برای دفاع از متهم وارد پرونده نشدهاست که در این صورت به تشخیص دادگاه، از بین وکیل پایه یک دادگستری وکیل رایگان برای او گرفته میشود. عنوان وکیلی که به این ترتیب وارد پرونده میشود، وکیل تسخیری است.
3- وکیل معاضدتی
در مواردی که اشخاص برای دفاع از حقوق خود در دعاوی حقوقی نیاز به وکالت داشته باشند ولی به دلایلی امکان گرفتن وکیل نداشته باشند، با تشخیص عسرو حرج موکل از سوی دادگاه یا تشخیص کمسیون معاضدت کانون وکلا، در این موارد وکیلی به صورت رایگان دفاع از حقوق شخص معسر را بر عهده میگیرد. عنوان وکیل یاد شده در این موارد، وکیل معاضدتی است.
4- وکیل اتفاقی
اگر شخصی تحصیل کرده رشته حقوق باشد ولی شغل او وکالت نباشد، بخواهد به صورت اتفاقی برای حل مشکلاتی که بستگان نزدیک او در مراجع قضایی دارند، خارج از چرخه و آزمونهای سخت کانون وکلای دادگستری، از این کانون برای همان مورد خاص پروانه وکالت موردی بگیرد، با طی مراحل قانونی و پرداخت هزینه مربوطه میتواند به این امر اقدام کند. شخصی که با این روش وکالت موردی برای دفاع از حقوق بستگانش گرفتهاست را وکیل اتفاقی گویند.
مشاوره با وکیل حقوقی