: *کوه به کوه نمی رسدآدم به آدم می رسد*
به قلم کارگاه پلیس جنائی منوچهر قربانی
قسمت اول:
من مادرم را در سال 1391 در شیراز از دست دادم.خیلی ناراحت بودم، عزیزترین کسم در زندگیام مرا تنها گذاشته بود.او قبل از فوت به خواهرم گفته بود اگر در شیراز مردم،جنازهام را به صفاشهر (دولتآباد) انتقال بده ونزدیک پدربه خاک بسپار.من به وصیت مادرم عمل کرده واو را به دولتآباد منتقل کرده و با تشریفات و مراسم خاص با حضورهمۀ صفاشهری ها(دولتآبادیها که مادرم را مادر خودشان میدانستند واو را خیلی دوست داشتند به خاک سپردم)
پدرم حسینیۀ دولتآباد(صفاشهر) و زمین و باغ آن را به امام حسین(ع) تقدیم کرده بود و طبق وصیت مادرم، مراسم سوم و هفتم او را در حسینیه برگزارکردیم. به برادرم،مهندس محمدحسین قربانی،که از آمریکا مدرک معماری گرفته و در ایران کار میکند،گفتم داداش،خیلی دلم میخواهد در این مراسم خاطرۀ "کوه به کوه نمیرسد" مربوط به مادرم را برای مردم در حسینیه بیان کنم.او گفت الان حالت خوب نیست، بگذار برای چهلم که حال مناسبی داشتی.
متأسفانه چهلم باران شدید و سرمای دولتآباد و خیس شدن فرشهای حسینیه اجازه نداد که مراسم در حسینیه باشد. ناچارمراسم چهلم در مسجد برگزار شدکه در این مسجد 3 ختم دیگرهم برگزار میشدوچون اختصاصی نبود موقعیت جورنشدکه این خاطرۀ «کوه به کوه نمیرسد» مربوط به زندگی مادرم را شرح بدهم؛اما حالا،حکایت *کوه به کوه نمیرسد ولی آدم به آدم میرسد* را بیان میکنم:
مهر ماه هر سال دختران اول تا سوم دبیرستان 13-15 ساله را در استادیومهای ورزشی مرکز استانها و شهرهای بزرگ تمرین رقص میدادندوآنها را برای جشن چهارم آبان ماه آماده میساختند.4 آبان ماه 1345من مسئول برقراری نظم این جشن در میدان ورزشی حافظیه بودم.درجهام ستوان دوم و فرماندۀ کلانتری 4 دروازه سعدی بودم.استادیوم ورزشی حافظیه درحوزۀ کلانتری 4 بود.ساعت 9 شب وارد کلانتری شدم، هوا سرد بود.یک زن ژندهپوش با دختر 13 سالهای که هنوز لباس جشن حافظیه را به تن داشت در گوشۀ دیوار جنوبی کلانتری کز کرده و از سرما میلرزیدند. ناراحت شدم به آقای ستوان پیشهور افسرنگهبانی (حالا این افسر سردار و سرتیپ شده) گفتم مگر اتاق نیست؟مگر بخاری دراتاق نیست؟چرا سواره از پیاده خبر ندارد؟ چرا این بدبختها را داخل حیاط نگه داشتهاید.دستوردادم زن با دختر را به اتاق افسرنگهبان ببرند.گفتم چیه خواهرم؟ چرا آمدید کلانتری؟زن ژندهپوش گوشۀ روسریاش را روی میز گذاشت و با گریه گفت آقای رئیس بهدادم برسید.
- چی شده؟
- مراسم جشن که تمام شد،دخترم جلوی استادیوم سوارتاکسی شده وراننده بازرنگی وفریب،دخترم را به باغی کشانده و به زور به او تجاوزکرده وبعد او را سر کوچۀ دقاقیها که خانۀ ما آنجاست پیاده کرده،کرایه هم نگرفته و رفته.حالا دخترم خونریزی دارد.ابتدا دستور دادم دختر را به پزشکی قانونی اعزام،از وی معاینه و سپس او را به بیمارستان برده،بعد ازپانسمان و بهبودی به همراه مادرش به کلانتری برگردانند. ساعت 11 شب افسر زن کلانتری،این زن ودختررا به کلانتری آورد، پزشک قانونی نظریه داده بود که تجاوز یکباره همراه با خونریزی به این دختر انجام گرفته است.
در برگ بازجویی خودم،با حضورافسرنگهبانم ابتدا مشخصات کامل این دختر که یتیم بود و پدر نداشت با حضورمادرش ثبت وسپس مشخصات کامل رانندۀ تاکسی ومشخصات باغی که او را برده سؤال کردم.او گفت تاکسی رنگش سبز بود (تمام تاکسیهای شیراز قبلاً رنگ سبزداشته وخیلی هم زیبابودوحالا رنگ نارنجی که چشم را آزارمیدهد)
دختر اظهارداشت رانندۀ تاکسی گفت جشن است و خیابانها شلوغ،ازجای خلوت به کوچۀ دقاقیها برویم.جلوی باغ بزرگی نگه داشت وگفت شما در تاکسی باش تامن برگردم. واردباغ شد،بعداز5 دقیقه برگشت،درباغ را کاملاً باز گذاشت و آمد سوار تاکسی شد و گفت ببخش یخچال کوچک اتاقم سوخته باید آن را ببرم تعمیرگاه، طول نمیکشد.تاکسی را داخل باغ برد و به من گفت اگر زحمت نیست شما هم به کمکم بیا در عوض کرایه لازم نیست بپردازی. من سادۀ بدبخت گول خوردم و پیاده شدم و به دنبالش رفتم، وارد اتاق اولی در کریدور ویلا شد. یکباره مرا بغل کرد و به زور روی تخت اتاق انداخت و به من تجاوز کرد، او جوانی قدبلند، هیکلی و چهارشانه بود.
من مشخصات باغ و ویلا را از او خواستم،گفت باغ را نمیشناسم اگر افسری با ما بیاید،بگردیم شاید باغ را شناسایی کنم.گفت داخل باغ که شدیم روبهرویش ویلا قرار دارد و چند پله سنگی قشنگ دارد و بعد وارد ایوان میشوی، سپس هال.اتاقی که مرا برد اولین اتاق سمت راست این هال بود.مشخصات اتاق را از او خواستیم که گفت اتاق بزرگ بود ویک ساعت دیواری زنگدار مشکی بالایش بود.تلفن نارنجی، پنکۀ پایهدار سفید، رادیوگرام سبز،چوب لباسی پایهدار بزرگ در گوشۀ تخت، ملافه و وسایل روی تختخواب همه لیمویی بودند،فقط از اتاق همین چیزها یادمه.
به ستوان گلستانی افسر زن تجسس دستور دادم و گفتم خانم شما با دو پلیس زن این مادر ودختر را با پیکان شماره شخصی کلانتری به باغهای قصردشت و باغ ارم ببرید و دقیق بگردید و باغ مدنظر را شناسایی کرده و هیچ اقدامی انجام ندهید و برگردید مشخصات و آدرس باغ را گزارش دهید.
ساعت 18روز پنجم آبان ماه خانم گلستانی به کلانتری بازگشت و گزارش داد.باغ مورد نظر، باغ عفیفآباد جنوب خیابان عفیفآباد،منشعب از خیابان قصردشت شیراز است.این باغ و ویلای داخل آن متعلق به ارتش سوم ایران و در حال حاضر منزل مسکونی تیمسار «ب.و.ی» فرماندۀ مرکز پیادۀ شیراز است.عجیب است منزل فرماندۀ پیاده و راننده تاکسی؟!
به استواراحمدعلی صابری دستور دادم با موتورسیکلت و لباس شخصی از این باغ و ویلا پوششی و محرمانه بررسی و تحقیق کرده و مشخص کند تاکسی و راننده تاکسی چه ارتباطی با این ویلا و ساکنینش دارد؟بعد از 12ساعت به کلانتری بازگشت و گزارش داد:
اتومبیلی که دختر آن را تاکسی معرفی کرده. تاکسی نیست بلکه دقیقاً رنگ تاکسیهای شیراز است.این خودروی نو متعلق به خانم تیمسار است.اتومبیل خود تیمسار کادیلاک 8 سیلندرآخرین سیستم است. تیمسار و همسرشان به مهمانی به کاخ رامسر رفتهاند.تنها فرزندشان پرهام سال آخر دبیرستان نمازی شیراز است و درخانه،گماشتهای به نام اصغراسکندری اهل ارسنجان که در روز حادثه یعنی چهارم آبان ماه به مرخصی صادر شده از طرف پرهام به ولایتش رفته و اتومبیل خانم در اختیارپسرش پرهام بوده که درخیابانها پرسه میزند و ولگردی میکند. مشخصات پسر همان است که دختر 13 ساله در تحقیقات اظهار داشته است.
مراتب را طی گزارش به عرض دادستانی رسانده، مادرودختر را اعزام داشتم. آقای دادستان پرونده را برگرداند و ذیل گزارش نهایی پرونده اظهار نظرکرده بود که فوراً در معیت فرماندۀ دژبان ارتش به باغ و ویلا وارد شده و متهم را دستگیر کنند. مشخصات داخل باغ و ویلا، اتاق و تخت و... را با گفتههای دختر 13 ساله مطابقت داده و مراتب را در صورتجلسه به امضای فرماندۀ دژبان رسانده و متهم را با شاکی و با پروندۀ کامل به دادسرای شیراز تحویل دهد.
به آقای سرگرد بختیار زنگ زدم و ایشان را در جریان پرونده قراردادم و از او خواستم درجلوی باغ و ویلای عفیفآباد به ما بپیوندد.با حضوردخترو مادرش و افسر زن و مأموران ضربت کلانتری و فرماندۀ دژبان ارتش سوم با رعایت تشریفات قانونی وارد باغ و ویلا شده و پرهام را دستگیر کردیم؛ اما پیش از آن،برای اطمینان خاطر و اینکه پرهام پیش از ورود به باغ عفیفآباد بهوسیلۀ دختر شناسایی و مُسجل شود که او هم دختر را سوار ماشین سبز کرده و با نیرنگ او را به ویلاکشانده،بهصورت محرمانه،تلفن منزل تیمساررا به دست آوردم و از خانم پری گلستانی خواستم تلفنی با پرهام قرارملاقات گذاشته و به او بگوید عاشقت شدهام و آرزوی دیدارت را دارم، این افسر با پرهام تلفنی قرار ملاقات گذاشت.
ادامه دارد.. : *کوه به کوه نمی رسد*
به قلم کارآگاه پلیس جنائی منوچهر قربانی
قسمت دوم قرار جلوی سینما پارامونت ساعت 5.:9 صبح بود، سپس دادم که زن ژندهپوش و دخترش داخل ماشین نزدیکیهای سینما توقف و از بین اشخاصی که جلوی سینما پارمونت رفت و آمد میکنند یا انتظار کسی را میکشند،از دور پرهام را شناسایی کند.این افسر میبایست روشن کند آیا دختر، پرهام را میشناسد یا نه؟که بهمحض نزدیکشدن جوان به پیادهرو جلوی سینما مورد شناسایی از سوی دختر 13 ساله قرار گرفت.این مهم در صورتجلسه و گزارش ثبت و پیوست پرونده شد.
بعد از دستگیری پرهام مشخصات اعلام شدۀ دختر در کلانتری در برگ بازجویی با مشخصات باغ و ویلا و اتاقخواب تطابق داده شدکه دقیق مطابقت داشت.از پرهام خواسته شد لباسهای خود را تعویض کند که رنگ لباس زیر،شورت و زیرپیراهن با اظهارات دختر یکی بود و مطابقت میکرد. لباسها در پاکتی جداگانه ضبط و در صورتجلسه قید و متهم در معیت فرماندۀ دژبان به کلانتری اعزام و در کلانتری از پرهام در حضور دژبان ارتش،تحقیق و او در بازجویی به تجاوز به دختر اعتراف کرد. پروندۀ کامل با طرفین به دادستانی فرستاده شد.
مجدداً دادستان،پرونده را با طرفین بازپس فرستاد و در برگ گزارش نهایی پرونده اظهار نظر کرده بود،سرکارستوان قربانی کلانترمحترم شیراز به نمایندگی اینجانب دادستان شیراز،در مورد این پرونده به شرح زیر دستور اقدام صادر فرمایید:
الف- با دعوت مسئولان یکی از محضرهای عقد و ازدواج شیراز،به کلانتری ترتیب ازدواج پسر و دختر در کلانتری با حضور فرماندۀ دژبان با هر مبلغ مهریهای که شخص کلانتر صلاح میداند،بهنحوی که آتیۀ این دختر 13ساله به تباهی کشیده نشود و پسر به آسانی نتواند او را طلاق دهد داده شود
ب- پس از انعقاد عقد، رونوشت عقدنامه ضمیمه پرونده شود؛
ج- پرونده استحضاری به دادسرا تحویل داده شود. پسر و دختر در اختیار فرماندۀ دژبان قرار گیرد که به زندگیشان ادامه دهند.سپاسگزارم، *دادستان شیراز مدرسی*
با حضور فرماندۀ دژبان به استوار صابری دستور دادم که به هزینۀ خودم شیرینی و کیک و گل تهیه کند. از خانم گلستانی خواستم در اتاق فرماندهی روی میز، سفرهای پهن کند و با قرآن مجید و گل، میز را تزیین کند.گروهبان یکم صحراخیز را با خودروی کلانتری به گودعربان به محضرفرستادم. پیشتر با محضردارتلفنی هماهنگ کرده بودم و مراسم ازدواج این پسر و دختر با مهریۀ دو میلیون تومان برگزار و دستور دادستانی را مو به مو اجرا و پرونده را استحضاری به دادستانی تحویل دادم.
20 روز از این جریان گذشت.
اینجا باید توضیح بدهم که من چون در دورۀ تیزیلان ارتش رتبه اول شده بودم به دعوت تیمسار سرلشکر بقراط جعفریان، فرماندۀ مرکز زرهی،برای تدریس به افسران و درجهداران جوان به مرکز زرهی بهعنوان استاد انتخاب شدم و از 5 بامداد هر روز با لباس کار ارتش که رنگ خاکی داشت و با رنگ لباس سورمهای پلیس تفاوت وافر داشت تا ساعت 7 به مدت 2 ساعت در محوطۀ صبحگاه که نیمکتهای چوبی نصب کرده بودند به تدریس مشغول میشدم و ساعت 7:30 دقیقه در کلانتری حاضر و به امور کلانتری رسیدگی میکردم.بعد از 20 روز با همان لباس کار خاکی رنگ به کلانتری میآمدم که استوار صابری با موتورسیکلت جلوی ماشین پیچید و به من گفت:
- قربان اگر امروز به کلانتری نیایید بهتر است.
- چرا؟
- سرلشکر بلندبالا و رشید با کادیلاک تنها آمده جلوی کلانتری و با فریاد و فحاشی زشت سراغ شما را میگیرد.فکر کنم پدر پسره است.
- صابری مرا از کی میترسانی؟ انگار که مرا درست نمیشناسی.من با لباسکار ارتش هستم او از کجا میداند که من رئیس کلانتری هستم؟ تو زودتر از من به کلانتری برو و به افسران و درجهداران بگو که وانمود کنند مرا نمیشناسند تا من بیایم و ببینم که سرلشکر چه میگوید
.
از جلوی کلانتری رد شدم، کادیلاک توقف کرده بود و تیمسار سرلشکر در گوشۀ خیابان تند تند قدم میزد. اتومبیلم را دورتر پارک کردم و پیاده به سوی سرلشکر آمدم و با لباس کار ارتش احترام نظامی گذاشته و به عرض رساندم که داشتم از اینجا رد میشدم تیمسار را تنها دیدم. توقف کردم و به حضور رسیدم که چنانچه اوامری دارند اطاعت کنم.
با عصبانیت گفت: ممنون. فرماندۀ این کلانتری دختر یکی از اقوام و خویشانش را که فاحشه و هرجایی بوده با نقشۀ قبلی و ترفندی خاص به عقد پسر بیگناه من بسته.حالا آمدم اینجا که پدرش را در بیارم و نابودش کنم.
من گفتم اینجا که درست نیست، اجازه بدهید با هم داخل کلانتری برویم و پروندۀ آقازاده را مطالعه بفرمایید و زود قضاوت نفرمایید.شاید واقعاً موضوع را اشتباهی به عرض تیمسار رسانده باشند.عصبانی نباشید، انشاالله همه چیز درست میشود.
او آرام شد و درب کادیلاک را قفل کرد.با تیمسار وارد کلانتری شده و با زنگ اخبار پاس جلوی در کلانتری به اصطلاح قراول،افسران و درجهداران به محوطۀ کلانتری دویده، افسرنگهبان کلانتری ایستخبردار داد و تیمسار دست بالا برده و با عصبانیت دستور آزاد صادر کرد.من با حضور تیمسار رو به افسرنگهبان گفتم جناب سروان میشود از شما خواهش کنم که دستور بفرمایید لاشۀ پروندۀ آقازاده تیمسار را رئیس دفترتان از بایگانی بیاورد و تقدیم حضور تیمسار بشود که مطالعه بفرمایند؟
- بله چرا که نشود.
از آیفون به استوار رزمآرا،رئیس دفتر کلانتری 4 دستوردادکه پرونده ازآرشیو خارج شده و به نگهبانی داده شود و پرونده به حضورتیمسار تقدیم شود.مدت 3 دقیقه ایستاده و سرپایی تنهایی گزارش پرونده را که اصل آن به دادستانی ارسال شده بود مطالعه کرد.دقیقاً پرونده را پاره کرد و به صورت افسرنگهبان کوبید و او را زیر مشت و لگد گرفت.
دیگر مهلتش ندادم از پشت سر یقهاش را گرفتم و مثل یک گربه او را به طرف دریچۀ چوبی اتاق نگهبانی که بافت قدیمی داشت و معروف به ارسی بود پرت کردم و تیمسار و دریچه با هم به داخل حیاط پرتاب شدند. از همانجا بیرون پریدم و این تیمسار را زیر مشت و لگد گرفتم، آنجا هم رهایش نکردم.
آن دوره خیلی ورزیده بودم و با لگد از درکلانتری بیرونش انداختم و بلند گفتم فلان فلان شده حالا گمشو هر غلطی توانستی بکن و به همه جا بگو که رئیس کلانتری، ستوان قربانی، حسابم را رسیده است!
به داخل کلانتری برگشتم و افسرنگهبانی را دلداری دادم و گفتم نگران نباش خودم جوابش را میدهم و دستور دادم با چسب نواری لاشۀ پرونده پاره شده را به حالت اول درآورند.وقتی آرام گرفتم متوجه اشتباهم شدم. داغ بودم، جوان و نادان بودم، عجب غلطی کردم، نمیدانستم چه اشتباه وحشتناکی مرتکب شدهام. در ارتش توهین و ایراد ضرب به درجۀ بالاتر عاقبتش شوم و دادگاه صحرایی و اعدام در پی دارد.
من کسی را مورد ضرب قرار داده بودم که نه درجۀ ستوان یا سروان یا سرگرد یا سرهنگتمام و سرتیپ داشت، بلکه هفت درجه از خودم بالاتر بود. من نباید این کار را میکردم بلکه کار اصولی این بود که پارهکردن پرونده وکوبیدن آن را به سرافسراننگهبان،ایراد ضرب به او و فحاشی به من را صورتجلسه و از طریق تیمسار فرماندهی خودمان آن را به دادستانی ارتش تسلیم و شاکی میشدم و از راه قانونی عمل میکردم نه اینکه مثل لاتهای چالهمیدونی و حسینقلیخانی خودم مجری قانون شده و غیر قانونی عمل میکردم. خدایا حالا چه کار کنم؟!
دو ساعت طول کشید تلفن میز کارم زنگ زد،تیمسار سرلشکر پهلوان فرماندهی پلیس فارس با عصبانیت در تلفن گفت:
دیوانه چه کردی،کارت به کجا کشیده؟امیر مملکت را میزنی،فوری به دفتر من بیا و گوشی را قطع کرد.
من لاشه پروندۀ پسر تیمسار «ب.و.ی» را برداشته به ستاد فرماندهی دفتر تیمسار، سرلشکر پهلوان،رفتم. آجودان تیمسار گفت چه کارکردی؟ تیمسار خیلی خیلی ناراحت است.
به دفتر فرماندهی تیمسار وارد شدم و احترام نظامی گذاشتم.سر من فریاد کشید و گفت چرا قربانی؟ چرا چرا چرا؟
من سکوت کرده و سرم را پایین انداختم، شرمنده بودم. چرا؟ جواب ندادم. جلوتر رفتم و پرونده را دو دستی روی میز کارشان گذاشتم.تیمسار سرشان را میان دو دست گرفته و مشغول مطالعه پرونده شدند وقتی متوجۀ عنوان پرونده و دستور دادستانی در ذیل پرونده و عمل پسر شدند،نگاهم کردند و گفتند در فکرم که تو ستوان چالقوز چطوری جرأت کردی یقۀ سرلشکر را بگیری.
اینجا که تیمسار کمی آرام گرفته بود به عرضشان رساندم تیمسار به خدا و به جان شما این سرلشکر هر چه دلش خواست جلوی کلانتری توی خیابان و داخل کلانتری به من گفت، پارهکردن پرونده، لاشۀ پرونده که ملاحظه میفرمایید تازه چسباندهام و زیر سیلی و لگدگرفتن افسرنگهبان را به عرض فرماندهام رسانده و اضافه کردم من خوشحالم که از افسر زیر دستم دفاع کردم،تنها اشتباهی که من مرتکب شدم و خودم را هرگز نمیبخشم این است که سرلشکر من را نمیشناخت چون من با لباس ارتش زرهی که به رنگ خاک است بودم، احمق شدم و خودم را به او معرفی کردم و گفتم اسمم قربانی و فرمانده این کلانتری هستم و به او گفتم حالا گم شو نامرد و هرکاری توانستی بکن و او را با لگد از کلانتری بیرون انداختم. تیمسار گفت دیوانهای کلهشق، حالا به سر کارت برو تا ببینم او چه کاری علیه تو انجام خواهد داد.خدا بزرگ است،برو. لاشۀپرونده را به من برگرداند و گفت رونوشت برابر اصل از روی پرونده از طریق دادستانی آماده کن لازمت خواهد شد.با احترام نظامی دفتر تیمسار را ترک کردم.
ادامه دارد... : " کوه به کوه نمی رسد"
به قلم منوچهر قربانی کارآگاه پلیس جنائی
قسمت سوم وقتی به کلانتری برگشتم دیدم تمام افسران و درجهداران تحت امرم،به دیدۀ احترام به من نگاه میکنند. حس کردم علاقهشان به من صدچندان شده،آنها افسران ودرجهدارهای کلانتریها و یگانها را خبر کرده و جریان دفاع من از افسرم را با آبوتاب زیاد گفته بودند.افسر و درجهدار بود که از یگانهای دیگر پلیس زنگ میزدند و از من تشکر میکردند. ولی خودم میدانستم که چه گندی بالا آوردهام. فردای آن روز ساعت 9 شب تیمسار فرماندهی، تیمسار سرلشکر پهلوان، از طریق بیسیم تماس گرفت و گفت فوری به دفتر من بیا و پرونده را هم بیاور.
بلافاصله به دفترشان شتافتم،با هماهنگی آجودانی وارد دفتر کارشان شدم .2 نفر افسر بلندبالا با لباس ارتشی و واکسیل دژبانی کل با درجۀ سروانی در دفتر فرماندهی تیمسار نشسته بودند.من وارد شدم و احترام نظامی گذاشتم.تیمسار از پشت میز کارشان بلند شدند و بهطرف من آمدند و سرمرا در بغل گرفتند و مانند یک پدر واقعی مهربان اشکشان جاری بود.بلند بلند همانطور که سرم را به سینه چسبانده بودند،گفت پسرم تو چرا باید این کار را میکردی؟ تو نمیدانی که سازمان پلیس به وجود افسری دلیر و نترس چون تو چه بهایی قائل بود که تو را در ستوان دومی کلانتر کرد.
رو به دو افسر دژبان کرد و گفت من دو پسر دارم ارسلان و اردلان و ای کاش نداشتم و افسری به مانند قربانی دلیر و شایسته و درستکار داشتم.
اشک امانم نمیداد به سینۀ تیمسار چسبیده و گریه میکردم و اشکهای تیمسار روی صورتم مینشست.
افسران دژبان مرکز،برای اعزام من به تهران در دفتر تیمسار بودند.تیمسار گفت شما امشب در دفتر من مهمان هستید.فردا اول وقت از همینجا به فرودگاه بروید و قربانی را به دژبانی ارتش سوم نبرید.آن دو سروان دژبان اطاعت کردند.فردا اول وقت ساعت 6:30 تیمسار دستور داد قرآن در سینی بیاورند و مجدداً مرا در بغل گرفت و با اشک از من خداحافظی کرد.به افسران دژبان گفت به افسر ما اطمینان داشته باشید،خواهش میکنم از دستبندزدن به او خودداری کنید.ساعت 8:30 از فرودگاه مهرآباد به دادستانی ارتش چهارراه قصر رفتیم. دادگاه صحرایی ساعت 10:05 تشکیل میشد. افسرنگهبان دادستانی گفت شما رأس ساعت 10 مراجعه کنید. به انتظار نشستیم از ساعت 9:50 تا 10:15، اول منشی دادگاه که درجۀ سروانی داشت، سپس اعضای دادگاه، 2 نفر سرهنگ تمام و 2 نفر سرتیپ و 2 نفر سرلشکر وارد شدند و ساعت 10:30 دقیقه تیمسار سپهبد فرسید، فرماندۀ کل سازمان قضایی ارتش ایران و دادستانی کل ارتش وارد شدند.آن دو سروان دژبان همراهم، پروندۀ مرا به سروانی که رئیس دفتر دادگاه بود و دفترش در اتاق انتظار بود،تحویل دادند،سپس مرا در بغل گرفتند و آرزوی خلاصی مرا از این مخمصه کردند.
در داخل اتاق رئیس دفتر یا در حقیقت آجودان تیمسار سپهبد فرسید، متهمان یک سرلشکر،یک سرتیپ،یک سرهنگ و من نشسته بودیم.من اولین نفر بودم که آجودان پروندهام را به داخل برد؛ ولی از آیفون به آجودان دستور دادند و سرلشکر را به داخل دعوت کردند. دادگاه این سرلشکر بیش از یک ساعت طول کشید. با پایان محاکمهاش از دادگاه خارج و از آجودان تشکر و خداحافظی کرد و دفتر را ترک کرد. بعداً متوجه شدم که این سرلشکر گماشتۀ خودش را با همسرش در یک فراش دیده و هر دو نفر آنها را به گلوله بسته است که به انگیزۀ دفاع مشروع در این دادگاه تبرئه شد.
سرتیپی که بعد از سرلشکر به داخل جلسۀ دادگاه احضار شد، جرمی مشابه سرلشکر داشت که او هم بعد از یک ساعت از دادگاه خارج و با خداحافظی آجودانی را ترک کرد.او هم تبرئه شده بود.نوبت سرهنگ شد و او هم بیش از یک ساعت دادگاه داشت.او رئیس ارتش بود و در بنزینهای ارتش دخل و تصرف کرده بود.او دراین دادگاه محکوم شد و برای اعزام به زندان تحویل دژبانی شد.
ساعت 13:50 در آیفون دستور صادر شد. آجودان به من گفت، ستوان قربانی نوبت شماست.
«خدایا حالا چه کار کنم. خداوندا کمکم کن...» دل به دریا زده و با پای لرزان وارد سالن دادگاه شدم. چه ابهتی و چه محیط هولانگیز و ترسناکی! سالنی بود به بزرگی یک زمین والیبال، فرماندۀ کل،تیمسار سپهبد فرسید در آن بالا، طرفین او دو امیر،پایینتر دو نفر سرلشکر و بعد دو سرتیپ و دو سرهنگ و در میز پایین منشی دادگاه که درجۀ سرگردی داشت. فرماندۀ کل با صدای رسا مرا صدا زد و گفت بیا جلو،برگ تحقیق را از منشی بگیر،اطاعت کردم. باز با صدای بلند دستور داد برو آن گوشه و برگه را تکمیل کن.
این برگ دقیقاً عین برگهای چاپی خودمان در کلانتری بود که باید جای نقطهچین را پر میکردیم. نام چاپی است نقطهچین: منوچهر، نامخانوادگی: قربانی، نام پدر: اسماعیل، متولد 1/12/1315 اهل دولتآباد، آباده، ساکن شیراز، آدرس: کوی فرح، اولین خانه، شغل: کلانتر 4 شیراز، تلفن: 2275 شیراز. امضاء و اثر انگشت.
برگ چاپی را پر کرده و امضا کردم و با استامپ روی آن میز انگشت زدم و بلند شدم جلوی میز منشی دادگاه پا چسبانده و دو دستی برگ بازجویی را تقدیم کردم. او با احترام خاص آن را روی میز کار تیمسار فرماندهی کل گذاشت که اولین سؤال را از من بکند؛ اما چشم از من برنمیداشت.دستش را روی میز گذاشت و باز همانطور نگاهم میکرد. دست به چانه زد و نگاهم کرد.
«خدایا چرا اینجوری نگاهم میکند،مگر من شاخ دارم،شاید هم باورش نمیشود که من با این قد کشیده و لاغر،تیمساری به آن تنومندی را از دریچه پرت کنم».
بهمدت حدود 20 دقیقه این تیمسار فرمانده کل به من خیره شد و نظارهام میکرد و لحظهای از من چشم برنمیداشت.
«خدایا به دادم برس، با این نگاهها کارم ساخته است، میدانم که نتیجۀ این دادگاه صحرایی اعدام است،مو هم لای درزش نمیرود».
ناگهان فرماندۀ کل به سرلشکرهای کنار دست راست و چپش آهسته چیزی گفت. آنها از جا بلند شدند به جز تیمسار سپهبد. همۀ اعضای دادگاه از پشت میزهایشان بلند شده و به طرف چوب لباسی رفته و کلاههایشان را برداشته و به ترتیب درجه یکی؛یکی از دادگاه خارج شدند.
«خدایا پس من چی؟ تکلیفم چه میشود؟ با یک نفر که دادگاه قانونی نیست!»
تیمسار سپهبد مجدداً به من زل زد. برگ چاپی بازجویی مرا از روی میزش برداشت و نگاه کرد، سپس از آیفون به آجودانش دستور داد، ناهار؛ 20 دقیقه بعد یک دژبان شیکپوش با سینی بزرگی که رویش حوله کشیده بودند وارد شد و سینی را روی میز بزرگ تیمسار گذاشت. تیمسار حوله را کنار زد و دستور داد یک پرس غذای دیگر بیاورند.جلوی دژبان از من سؤال کرد «غذا که نخوردی؟»
- در هواپیما غذا خوردهام، میل ندارم.
- به جلوی میز بیا.
به میزش نزدیک شدم. یکباره به برگ بازجوییام خیره شد و گفت
- شفاهی مشخصات کاملت را بگو.
من مشخصاتم را شفاهاً به حضورش عرض کردم.
- مادرت نامش شاهزاده است؟ شاهزاده خانم؟
در دلم گفتم «خدایا در برگ بازجویی که اسم مادر نبود،خدای من اینها دیگر چه جور سازمان اطلاعاتی دارند که با این سرعت نام مادر مرا فهمیدهاند».
- بله قربان نام مادرم شاهزاده است.
- رنگ چشمهایش سبز است؟
- بله
گوشی تلفن را به دست گرفت و با جایی صحبت کرد:
- ویدا جان سلام،ناهار چی داریم؟ من مهمان دارم. امروز خبر خوشی برات دارم،حالا نمیگم. وقتی آمدم خونه میگم. راستی ویدا 24 سال پیش کولیکش یادته؟
با خودم گفتم «خدایا چی شده؟چرا این تیمسار از کولیکش یاد میکند؟ اسم مادرم رو بلده! خدایا مرا از اعدام نجات بده! یک عمر نوکریت را میکنم! شکرت ای خدا».
تیمسار به خانمی که نامش ویدا بود،گفت «شاهزاده خانم رو که فراموش نکردی، پسرش پیش منه،دارم میارمش خونه»
ادامه دارد.....: *کوه به کوه نمی رسد آدم به آدم می رسد*
به قلم منوچهرقربانی کارآگاه پلیس جنائی
قسمت چهارم ... و پایان ماجرا
....در اینجا تیمسار از آیفون به آجودانش دستور داد راننده و اسکورت آماده باشد. به من گفت برویم و برگ تحقیق مرا داخل پوشه گذاشت و با خود برداشت. پشت سر تیمسار از سالن خارج شدم. جلوی دادگاه دو موتورسوار اسکورت و راننده منتظر بودند. راننده در عقب را باز کرد. تیمسار اشاره کرد و در جلو را هم برای من باز کرد، فرمود سوار شو، اطاعت کردم. ما به یوسفآباد تهران، ویلای بزرگ و رویایی تیمسار وارد شدیم. یکباره دیدم یک خانم بلندبالا حدود 45 سال سن با دختر زیبای 18-19 ساله بهطرف ماشین تیمسار میآیند. نزدیک که شدیم راننده در را برای تیمسار باز کرد و آمد طرف من و در خودرو را باز کرد و من پیاده شدم.دیدم این خانم و دخترش شتابان به طرف من آمدند و مانند یک فامیل خیلی نزدیک، صمیمانه از من استقبال کردند. خدایا معجزه شده؟ چه اتفاقی افتاده. خانم تیمسار با شور و شوق خاصی مرا مثل فرزند خودش که سالها از او دور بوده به طرف ویلا برد و مرتب از من میپرسید شاهزاده چطوره؟ شازده جان خوبند؟ با خودم گفتم «خدایا! مادر مرا این خانم خیلی دوست داره. از کجا او را میشناسد؟»
من غذا میل نداشتم ولی به اصرار به من ناهار دادند. سرمیز غذا دل را به دریا زدم و پرسیدم خانم «میشه جسارتاً سؤال کنم مادرم را از کجا میشناسید؟ او را کجا دیدهاید؟»
- مادرت را کجا دیدم؟ او و پدرت ناجی ما هستند، زندگی هر دوی ما به این انسان والای مهربان، انسان که نه، بلکه فرشته وابسته است. همه چیز ما مدیون این فرشتههاست.
سپس برایم تعریف کرد و گفت پدر من سرهنگ ایزدی مالک کل منطقۀ غرب لطفعلیخان زند شیراز است. جایی که میدان ایزدی است و حالا مردم اسمش را گذاشتهاند فلکه مصدق، پدرم فرماندۀ مرکز پیادۀ شیراز بود و با پدر تیمسار در دانشکده همدوره بود.زمانی که شوهرم ستواندوم بود و در مرکز پیاده زیردست پدرم دوره میدید. پدرم به پاس دوستی که با پدرش داشت همیشه پنجشنبه و جمعهها او را به خانۀ ما میآورد.ما دو تا هم به یکدیگر دل باختیم؛ بنابراین پدرم مرا به همسری او درآورد.
برای ماه عسل عازم شمال شدیم. اواسط دیماه بود که برف میبارید و ما در منطقهای به نام گردنه کولیکش برفگیر شدیم، سقف جیپ ما برزنتی بود (این جیپ را پدرم به ما کادو داده و مادرم هم یک دستگاه رادیو آندریا هدیه داده بود) در کولیکش گیر افتادیم و یخ زدیم و در اثر یخزدگی در آغوش هم بیهوش شده بودیم و در حقیقت منجمد شده بودیم. پدر و عموی شما برای مرمت سیمهای پاره شدۀ تلفن و عمود کردن تیرهای چوبی تلفن که در اثر برف سنگین خوابیده بودند، با دو اسب به منطقهای که ما یخ زده بودیم میرسند و ما دو نفر را از جیپ خارج و روی اسبها انداخته و فوری به دولتآباد میرسانند.
دو رأس قوچ میکشند و پوست آنها را کنده و هر کدام ما را در یک پوست میخوابانند و ما را از مرگ نجات میدهند. مادرت، شاهزاده، به مدت 32 روز گویی که من و شوهرم فرزندان واقعیاش هستیم مثل پروانه دور ما میگشت و از جان و دل برای ما مایه میگذاشت. بله مدت یک ماه و دو روز خانوادۀ با محبتت از ما صمیمانه پذیرایی کردند. وقت خداحافظی که فرارسید من خواستم رادیو آندریا را به مادرت شاهزاده خانم تقدیم کنم؛ ولی این فرشتۀ شریف سر مرا در بغل گرفت و دو دست مرا روی سینهاش گذاشت و با چشمانی پر از اشک گفت ویداجان عزیزم کاش برای همیشه پیش من میماندی، عزیز دلم گفتی این رادیو کادو عروسیته، باید نگهش داری. عزیزم من فقط خوشحالم که تو زنده ماندهای، انشاالله به پای جناب سروان پیر بشی، عزیزم دنیا خیلی کوچیکه، کوه به کوه نمیرسه ولی آدم به آدم میرسه. وقت زیاده شاید یک روز باز همدیگر را دیدیم. خدا را چه دیدی و با گریه از هم جدا شدیم. من آن موقع 20 سالم بود و از آن زمان تا الان 25 سال گذشته و من 45 ساله شدهام و حالا دخترم لیلی 19 سالش است.
گفتنی است که آن زمان ارتباط مخابراتی بدین گونه بود که از شیراز تا اصفهان هر 40 متر یک تیر چوبی که ته آن برای عدم پوسیدگی سوزانده میشد و در زمین پایه میکردند و سیم آن را روی مقر چینی که سر تیر چوبی بود، قرار داده و وصل میکردند و از شیراز تا مرودشت، مرودشت تا سیوند، سیوند تا قادرآباد، قادرآباد تا دولتآباد و بعد تا آباده از آنجا تا اصفهان هر 70-80 کیلومتری یک مرکز برای ترمیم تیرها و سیمها در روستاها مستقر و کارکنان آن را سیمبان میگفتند. آنها با اسب که علیق آن را دولت تأمین میکرد، برای برقراری دائم تلفن در تکاپو و فعالیت بودند. در این زمان که خانم تیمسار یاد میکرد، پدر من سیمبانی محدودهای از قادرآباد تا سورمق را به عهده داشت و گردنه کولیکش بین دولتآباد و سورمق قرار دارد.
تیمسار سپهبد فرسید داخل ویلایش پروندۀ مرا بهدست گرفت و علاوهبر بازجویی، لایحهای تنظیم و پیوست پرونده کرد که در آن با خط خودشان از قول من این گونه نگاشته بود «مگر در نظام و ارتش ایران امکان دارد که ستوان دومی آن هم افسر جزء نسبت به امیری که 7 درجه از او بالاتر است جسارت کند؛ درحالی که میداند کوچکترین بیاحترامی در مقابل مافوق چه عواقب شومی به دنبال دارد. متأسفم برابر سوابق پرونده که رونوشت آن را به پیوست تقدیم میکنم، آقازادۀ تیمسار به دخترژندهپوشی با دوز و کلک تجاوز کرده و دادستان شیراز در پرونده دستور ازدواج داده است. تیمسار سرلشکر «ب.و.ی» تصور کرده که من دستور دادهام؛ درحالی که من همانند مردهشور، پرونده را میشویم و آن را به نکیر و منکر که دادستانی است میدهم. اوست که تصمیم میگیرد که مرده بهشتی یا جهنمی است.
تیمسار محترم ما «ب.و.ی» از ناراحتی اینکه چرا باید پسرشان با دختر 13 سالۀ فقیری ازدواج کند، از من بیگناه شکایت کردهاند. حالا هم پوزش میخواهم از اینکه خاطر تیمسار را مکدر ساختهام. با احترام ستوان قربانی».
سپس تیمسار سپهبد لایحۀ بازجویی را به دستم داد وگفت امضاء کن، در پرونده دستور دادهام که دو ماه در اختیار دادستانی ارتش هستی تا راحت این دو ماه را بتوانیم از تو پذیرایی کنیم. از تلفنخانه به شیراز زنگ بزن، به تیمسار سرلشکر پهلوان فرماندهات اطلاع بده که از اعدام نجات یافتی و فعلاً برای بررسی بیشتر 2 ماه در اختیار دادستانی ارتش قرار داری.
وقتی من این خبر را به شیراز به فرماندۀ شریفم تلفنی عرض کردم، بسیار خوشحال شد و با صدای مهربانشان خدا را شکر کرد و گفت مواظب خودت باش و وقتی خلاص شدی، حرکتت به شیراز را خبر بده. حتماً منتظرم و تلفن را قطع کرد.
خانواده بسیار عزیز و مهربان فرسید (خانم، دختر و پدر) به مدت 60 روز از من همانند فرزند خودشان پذیرایی کردند. مرا به دریا، مشهد، ارومیه و خیلی جاهای دیگر به سفر بردند. گوییکه من پسرشان هستم و از تحصیل و مسافرت خارج بعد از سالها دوری به خانه برگشتهام و این خانوادۀ عزیز و شریف به من که جوان و بیتجربهای بودم خیلی چیزها یاد دادند. آداب معاشرت، مهماننوازی، انسانیت و دوستداشتن انسانها و... همۀ رفتارشان را الگوی زندگیام قرار دادم.
هیچگاه محبتهایی را که این خانوادۀ ارزشمند هدیهام کردند، فراموش نمیکنم. آنها برای پدر و مادرم سه چمدان برای خودم یک چمدان پر از لباس و کادوهای مختلف تهیه کردند. بلیط هواپیما را خودشان خریدند، خانم و دختر برایم قرآن گرفتند و مرا از زیر آن عبور دادند و آرزوی سلامتی پدر و مادرم را داشتند. تیمسار دادگاه مرا بوسید و خداحافظی کرد. ویدا و لیلی مرا با اتومبیل کورسی خود به فرودگاه مهرآباد آورده و تا پای هواپیما بدرقهام کردند و با گریه از هم جدا شدیم.
یکی قرآن گرفت و دیگری در را گشود و من با صد افسوس گفتم ویداجان، لیلیجان خداحافظ، خداحافظ! من محبتهای این خانوادۀ بینظیر، پاک و شریف را تا لب گور به همراه دارم.
از فرودگاه مهرآباد تلفنی به دفتر تیمسار سرلشکر پهلوان فرماندۀ عزیزم در شیراز تماس گرفتم که من ساعت 11 فرودگاه شیراز خواهم بود.
پای هواپیما در فرودگاه شیراز تیمسار فرماندهی، معاونان و تمام کلانترها و درجهدارهای پلیس با دسته گل حضور داشتند و بهمحض پیادهشدن تاج گل به گردنم انداختند و همانجا گوسفند قربانی کردند و همگی مرا بغل میکردند و میبوسیدند. از وقتی که فهمیده بودند من بهخاطر دفاع از افسرم، اعدام را برای خود خریده و با امیری آن هم
سرلشکری در افتاده و او را از دریچه پرت کردهام همه مریدم شده بودند و برایم چه احترامی میگذاشتند. من توانایی بیان این صحنههای عشق و علاقهای را که تمام پرسنل پلیس فارس به من پیدا کرده بودند، ندارم. البته آنها اطلاع نداشتند که چگونه از اعدام رها شدهام. نمیدانستند که کوه به کوه نمیرسد ولی آدم به آدم میرسد... از مهربانیهای مادرم آگاهی نداشتند که مهربانی وانساندوستی مادر مرا از مرگ نجات داده است.
*پدر و مادر میکارند و فرزند درو میکند*
این بود داستان واقعی که برای شب نشینی زمستانه ارائه شد.شاد باشید .
لبخند بزن، نفس بکش و زندگی کن
#mohsenakbari
#محسن_اکبری_دستجردی