رفتار اینترنتی!

منظور از اینترنت رفتارها یا IoB چیست؟

هدف اصلی اینترنت رفتارها تحقیق وتوسعه(R&D) برای فهمیدن و آنالیز چگونگی رفتار انسان‌ها در بستر اینترنت است. مثلاً چه محصولاتی(موزیک، فیلم، وسایل مختلف، علایق و سلایق مختلف و...) در یک بازه زمانی خاص بیشتر مورد توجه قرار دارند و... . اینترنت رفتارها شامل سه زمینه مطالعاتی است که عبارتند از: علم رفتارشناسی، Edge Analytics و اینترنت اشیاء یا همان IoT.
پلتفرم‌های IoB برای جمع‌آوری، شناسایی و تجزیه‌وتحلیل داده‌های تولیدشده در طیف گسترده‌ای از منابع(مانند دستگاه‌های دیجیتال خانگی، کامپیوترهای پوشیدنی و فعالیت‌های آنلاین انسان) طراحی شده‌اند.
پس از جمع‌آوری، این اطلاعات از طریق روانشناسی رفتاری برای استفاده و توسعه در زمینه بازاریابی و فروش، تجزیه‌وتحلیل شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند.
فروشندگان با استفاده از این پلتفرم‌ها می‌توانند حجم بسیار زیادی از اطلاعات را برای توسعه و بهبود کسب‌وکار خود مورد استفاده قرار دهند.

نحوه عملکرد IoB:

این فناوری به روش‌های گوناگونی قابل استفاده است. مثلاً برای آنالیز افراد عادی و رفتارهای آن‌ها در زندگی روزمره می‌توان از IoT کمک گرفت. دستگاه‌های دیجیتال کمپانی‌های مختلف(که به اینترنت اشیاء مجهز هستند) می‌توانند داده‌های مورد نظر را جمع‌آوری کرده و برای تجزیه‌وتحلیل، آن‌ها را برای تیم توسعه‌دهنده کمپانی خود ارسال کنند. تحلیل داده‌ها از طریق بکارگیری فناوری IoB در SCM که مخفف Supply Chain Intelligence یا ERP که مخفف Enterprise resource planning یا CRM که مخفف Customer Relationship Management و هر نرم‌افزار سازمانی دیگری، می‌تواند انجام گیرد.
به طورکلی این آنالیزها برای درک بهتر علایق و سلایق انسان‌ها و ارائه خدماتی نزدیک‌تر به خواسته‌های آن‌ها صورت می‌گیرد. همچنین به علت رقابت شدید در دنیای کسب‌وکار، بکارگیری فناوری‌های نوین مانند IoB بسیار بااهمیت شده‌است.

برخی داده‌هایی که از طریق IoB جمع‌آوری و آنالیز می‌شوند:

1. فعالیت در شبکه‌های مجازی(فیس‌بوک، اینستاگرام، توئیتر و...)
2. داده‌های اینترنت اشیاء(داده‌های سنسورها، دوربین‌ها و....)
3. عادت‌های خرید کردن و مواردی که افراد بیشتر برای آن‌ها هزینه می‌کنند
4. متا دیتا (به انگلیسی "Metadata"، داده‌هایی که برای توضیحات تکمیلی موضوعی دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند. مانند عکس‌ها)
5. مکان‌هایی که برای رفت‌وآمد و گردش بیشتر مورد استقبال هستند
6. تعاملات کاربران و مشتریان با فروشندگان
7. داده‌های بیومتریک(آنالیز رفتارهای فیزیکی، اخلاق‌شناسی و...)

زمینه‌های بکارگیری اینترنت رفتارها:

اهمیت بسیار بالای این فناوری باعث بکارگیری آن در زمینه‌های مختلفی شده‌است و هر کدام از آن‌ها پتانسیل رشد با سرعت بسیار بالایی را دارند. در حال حاضر این فناوری در برخی زمینه‌ها استفاده بیشتری دارند که در ادامه به معرفی آن‌ها اشاره خواهیم‌کرد:

شخصی‌سازی:

کمپانی‌های بزرگ مانند گوگل، مِتا، یوتیوب و... از آنالیز داده‌های رفتاری کاربران خود برای نمایش و پیشنهاد محتوای جدید مطابق سلایق آن‌ها استفاده می‌کنند. این داده‌ها بر اساس موارد مختلفی مانند لایک کردن، سرچ کردن، فالو کردن و از این قبیل فعالیت‌های کاربران در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی جمع‌آوری می‌شوند. همچنین با در نظر گرفتن لوکیشن و منطقه سکونت کاربران برای آن‌ها اطلاعاتی که در آن منطقه(کشور و...) بیشتر مورد پسند هستند و مطالب مرتبط با فرهنگ و زبان آن‌ها را نمایش و پیشنهاد می‌دهند.

بهینه‌سازی:

دستیاران هوشمند مانند Google Assistant ،Siri و... می‌توانند حرف‌های شما را تجزیه‌ و تحلیل کرده و الگوهای رفتاری شما را برای پاسخگویی بهتر آنالیز کنند.
شرکت‌های مختلف می‌توانند رفتارهای خرید کردن افراد را بررسی کنند تا محصولی با مطابقت بیشتر با نیازهای بازار ارائه کنند و یا اگر از محصولی استقبال نشد قبل از ضرر سنگین آن را از چرخه تولید خارج سازند.
همچنین در بستر اینترنت، با آنالیز کلیک‌های کاربران به لینک‌های مختلف، قسمت‌های محبوب‌تر سایت را می‌توان پیدا کرد و قسمت‌هایی با کلیک پایین‌تر را اصلاح نمود.

موارد استفاده IoB در صنعت:

پزشکی و سلامت:
1) بررسی وضعیت سلامت بیمار و میزان اثرگذاری دارو
2) بررسی رفتارهای خطرناک افراد مانند مصرف الکل، مواد مخدر، مصرف داروهای مختلف به صورت خودسر
3) بررسی عادت‌های غذایی بیماران برای ارائه رژیم غذایی مناسب و تجویز دارو

ساخت و تولید:
1) آنالیز سلایق و نیازهای مشتریان
2) تحلیل و بررسی رفتار کارگران و کارمندان در جهت فراهم‌سازی محیطی بهتر و تعامل بیشتر آن‌ها با محل کار
3) بالا بردن راندمان کاری و ایجاد امنیت بیشتر در محیط کار از طریق آنالیز رفتاری کارمندان و عملکرد دستگاه‌ها

گردشگری:
1) بررسی مناطق و محل‌های توریستی برای سرمایه‌گذاری
2) پیدا کردن نحوه سفر کردن مسافران(هواپیما، قطار و...)
3) آنالیز رفتاری مسافران در هنگام تأخیر حرکت(با کمک این کار می‌توانند به این امر دست یابند که مسافران در هنگام تأخیر حرکت هواپیما و... وقت خود را صرف چه کاری می‌کنند و طبق آن برای مسافران امکاناتی جذاب فراهم کنند)

امورمالی و بیمه:
1) بانک‌ها و مؤسسات مالی می‌توانند با آنالیز مواردی که افراد در آن‌ها بیشتر تمایل به خرج کردن پول دارند سرمایه‌گذاری هدفمند و سودمندی انجام دهند
2) شرکت‌های بیمه با آنالیز رفتاری مشتریان(نحوه رانندگی، بررسی تعداد مراجعات به پزشک و...) حق بیمه‌های مختلفی متناسب با شرایط ریسک‌پذیری برای افراد تعیین کنند

اینترنت رفتارها در سال 2022:

فناوری IoB برای تمامی سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف که توسعه و پیشرفت برای آن‌ها مهم است، بسیار ارزشمند است. در ادامه رخدادهای مهم این تکنولوژی در سال 2022 را ذکر خواهیم کرد:

1. در هنگام پاندمی کرونا، از این فناوری برای آنالیز داده‌های پزشکی از جمله بررسی افرادی که از ماسک استفاده می‌کنند و در مواردی دیگر جمع‌آوری عکس‌های حرارتی از افراد مختلف و تحلیل آن‌ها جهت فهمیدن وضعیت پیشرفت و کنترل بیماری، استفاده می‌شد.
2. شرکت اوبر(Uber) در اقدامی جالب مکان‌های پر رفت‌وآمد و همچنین زمانی که افراد در مکان‌های مختلف صرف می‌کنند را مورد بررسی قرار داد تا بتواند با تحلیل این داده‌ها نحوه خدمات‌رسانی خود را بهبود بخشد.
3. در کشور چین، با کمک‌گیری از فناوری هوش‌مصنوعی و IoB، یک سیستم ارزشیابی فردی راه‌اندازی کردند که طبق آن به هر فرد به ازای میزان وفاداری به دولت، اثرگذاری در جامعه و... امتیازدهی می‌کنند.
4. در سال 2018، سیستمی در جهت تشخیص شرایط، سن و علاقه‌مندی‌های مشتریان و پیشنهاد کردن نوشیدنی‌های مختلف، مطابق با سلایق افراد در کافی‌شاپ‌ها مورد استفاده قرار گرفت

این‌ها تنها مواردی از زمینه‌های بکارگیری فناوری IoB در سال 2022 بودند که ما به آن‌ها اشاره کردیم. اما قطعا زمینه‌هایی که در آن‌ها می‌توان از این فناوری استفاده کرد بسیار گسترده‌تر هستند.

مزایای استفاده از تکنولوژی IoB:

مانند تمامی تکنولوژی‌های موجود، اثرگذاری اینترنت رفتارها نیز بستگی به نحوه استفاده و بکارگیری آن و زمینه فعالیت کسب‌وکار و شرکت مورد نظر دارد. همچنین باید به این امر نیز توجه داشت که تجزیه‌وتحلیل رفتارهای میلیاردها انسان در سرتاسر جهان(به علت تنوع بالای آن‌ها) و استخراج داده‌ها برای رسیدن به روشی کاربردی در کسب‌وکار، کاری بسیار دشوار است. با این حال از مزایای فراوان این فناوری نمی‌توان چشم‌پوشی کرد. در ادامه برخی از این مزایا را در زمینه‌های مختلف نام خواهیم برد.

مزایای اینترنت رفتارها برای فروش:

1. استفاده از تحلیل رفتاری برای پیدا کردن مشتریان بالقوه
2. تغذیه کردن تیم فروش از طریق آنالیز داده‌ها در جهت یافتن روش‌های فروش کاربردی‌تر
3. تعامل مداوم با مشتریان و بررسی کردن رفتارهای آن‌ها

مزایای اینترنت رفتارها برای بازاریابی:

1. تحلیل و بررسی داده‌ها در جهت سنجش میزان موثر بودن کمپین‌ها(Campaign)
2. بهینه‌سازی کمپین‌های بازاریابی و ارائه محصولات و خدمات مورد نیازتر برای مشتریان
3. آنالیز داده‌های مشتریان برای یافتن عادات خرید کردن(برای مثال چه زمان‌هایی و در چه مکان‌هایی مشتریان بیشتر تمایل به خرید کردن دارند)

مزایای اینترنت رفتارها برای سرویس‌های خدماتی و بخش تولید:

1. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها برای درک بهتر نیازهای بازار، مشتریان و ایجاد تناسب بین تولیدات با میزان درخواست و نیاز بازار
2. پیدا کردن نحوه تعامل بهتر با مشتریان و تبدیل ساختن مشتریان بالقوه به مشتریان بالفعل
3. آنالیز رفتاری کارکنان برای بهینه‌سازی نحوه عملکرد آن‌ها و بالا بردن سطح کیفی محصولات
4. تجزیه‌وتحلیل داده‌های اینترنت اشیاء توسط اینترنت رفتارها برای بررسی میزان ارتباط‌گیری مشتریان با محصولات و برنامه‌ریزی بهتر برای مسیر توسعه شرکت

در نهایت می‌توان گفت تمامی این مزایا اهداف مشترکی را دنبال می‌کنند و آن هم رضایت‌مندی هرچه بیشتر مشتریان، بالارفتن راندمان کاری و در نهایت ایجاد جریان‌های مالی هرچه بیشتر و درآمدزایی ‌ست. هرچه محیط و محصولات مناسب‌تری برای مشتریان ایجاد کنیم، هرچه سعی در ارائه محصول مورد نیازتر، باکیفیت‌تر و با قیمت مناسب‌تر کنیم، سودآوری بیشتری برای مجموعه خود ایجاد خواهیم کرد.

چالش‌ها و معایب اینترنت رفتارها:

یکی از چالش برانگیزترین و اساسی‌ترین موانع پیش روی فناوری اینترنت رفتارها جمع‌آوری دقیق داده‌های حساس و احساسی مشتریان و کارکنان است. زیرا افراد ممکن است موانعی را در زندگی خود داشته باشند که نتوانند چیزی را که واقعا به آن تمایل دارند انجام دهند. برای درک بهتر این موضوع مثلا یک شکلات ارزان قیمت را در نظر بگیرید که تعداد قابل توجهی خریدار دارد؛ در اصل فروش بالای این شکلات بخاطر علاقه فراوان مردم به آن نیست بلکه تنها بخاطر شرایط مالی نامناسب افراد و پایین بودن قیمت آن محصول است! در نتیجه ممکن است برخی اوقات داده‌های جمع‌آوری شده دقیق نباشند و نتوان تصمیم قطعی نسبت به آن‌ها اتخاذ کرد. این مثال یک مثال بسیار ساده جهت درک موضوع بود و مسائل حیاتی‌تر و حساس‌تری مانند مسائل درمانی نیز وجود دارند که کار را برای تصمیم‌گیری و طرح روش مناسب دشوار می‌کنند. در بعضی مواقع این مشکلات را می‌توان با جمع‌آوری اطلاعات بیشتر در زمان‌ها و ابعاد مختلف(روحی و فیزیکی) تا حدودی حل و مدیریت کرد. اما گاهی اوقات نیز افراد سعی در مخفی کردن اطلاعات خود دارند و برای اینکار در بعضی موارد ممکن است رفتارهایی خلاف واقعیت انجام دهند که این کار شرایط را برای تحلیل دقیق داده‌ها بسیار دشوارتر نیز می‌کند. به طور کلی شرکت‌ها برای در دست داشتن یک تحلیل درست از داده‌ها نیازمند اطلاعاتی عمیق و درحجمی بالا از جامعه آماری مورد نظرشان هستند.

در ادامه سه مورد از چالش‌های اساسی اینترنت رفتارها را بررسی می‌کنیم:

آئین‌نامه: حریم‌خصوصی و داده‌های شخصی یکی از مشکلات جدی در رابطه با فناوری اینترنت رفتارهاست؛ بخصوص هنگامی که اطلاعات زیادی از پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام، فیسبوک و... استخراج می‌شود، در میان آن‌ها اطلاعات غیرقانونی و غیراخلاقی زیادی نیز جمع‌آوری خواهدشد. برای جلوگیری از انتشار این موارد نادرست در پلتفرم‌های مختلف، باید IoB را به گونه‌ای طراحی کرد که در مواجهه با این محتواهای نامناسب، آن‌ها را حذف و گزارش کند تا برخوردهای لازم با فرد خاطی صورت گیرد.

تغییر سلایق: مشتریان همواره به دنبال یافتن محصولات و خدمات مناسب هستند اما ممکن است علاقه‌مندی‌های آن‌ها مقطعی باشد و پس از مدت کوتاهی تغییر پیدا کند. این امر باعث می‌شود تولیدکننده پس از تحلیل داده‌ها، محصولی را تولید کند اما به محض عرضه، آن‌طور که باید بازخورد خوبی را از مشتری دریافت نکند و متحمل ضرر شود.

امنیت: همانند فناوری اینترنت اشیاء، اینترنت رفتارها نیز پتانسیل زیادی برای سوءاستفاده کردن از اطلاعات و حمله هکرها را در خود دارد. زیرا IoB می‌تواند حجم عظیمی از اطلاعات حساس و شخصی را جمع‌آوری کند و این شرایط برای مجرمان اینترنتی فرصت مناسبی ایجاد می‌کند تا با دسترسی به این اطلاعات از آن‌ها سوءاستفاده کنند.

چشم‌انداز فناوری اینترنت رفتارها:

شرکت گارتنر(Gartner) پیش‌بینی کرده‌است که تا سال 2025، بیش از نیمی از مردم جهان به گونه‌ای با فناوری اینترنت رفتارها در ارتباط خواهند‌بود. این ارتباط ممکن است از طریق شرکت‌های خصوصی و یا سازمان‌های دولتی صورت‌گیرد. در حال حاضر نرم‌افزارهایی مجهز به فناوری اینترنت رفتارها برای دستگاه‌های مختلف از جمله گوشی‌های هوشمند در بازار موجود هستند؛ برخی از این اپلیکیشن‌ها عبارتند از: SoberTool، Noom، SmokeFree و Health2sync. بیشتر این برنامه‌ها به علت آنلاین نبودن نگرانی‌های حریم خصوصی را ندارند و برای مشتریان قابل اعتمادتر هستند.
محبوبیت شبکه‌های اجتماعی، دستیاران دیجیتال(Digital assistants) و... و همچنین اعتماد و ارتباط‌گیری مردم با این پلتفرم‌ها باعث شده تا راه برای پیشرفت IoB هموار شود.

پیشگامان لوتوس:

شرکت پیشگامان لوتوس این افتخار را دارد که با در اختیار داشتن تیمی مجرب و حرفه‌ای و در دست داشتن امکانات لازم برای توسعه هرچه بهتر کسب‌وکار شما در زمینه تکنولوژی‌های نوظهور و فناوری‌های کامپیوتری، آماده همکاری همه‌جانبه با شرکت‌ها و کمپانی‌های مختلف باشد.