فناوری برای قرن ها حرفه حسابداری را متحول کرده است. از چرتکه گرفته تا ماشین حساب تا رایانه شخصی و اکنون به ابر، نوآوری های فناوری به حسابداران و افرادی که در مسیر شغلی حسابداری هستند کمک کرده است در زمان صرفه جویی کنند، خطاها را کاهش دهند و داده ها را به طور موثر تفسیر کنند.
به ویژه در طول 50 سال گذشته، پیشرفت‌ها در رایانه و نرم‌افزار، چهره حسابداری و حسابرسی را با خودکار کردن بسیاری از کارهای کوچک تغییر داده است. این امر به حسابداران و حسابرسان اجازه می دهد تا صورت های مالی و پیش بینی های دقیق تری ارائه دهند.
برای درک کامل و درک اینکه چگونه مدل‌های امروزی بر این حرفه تأثیر می‌گذارند، بیایید به روش‌های متعددی که فناوری و حسابداری در طول سال‌ها تلاقی کرده‌اند نگاهی بیندازیم.
قبل از شروع تاریخچه نرم افزار حسابداری باید بدانیم حسابداری سیستمی است برای ثبت و خلاصه کردن معاملات مالی و تجاری. از زمانی که تمدن ها به تجارت مشغول بوده اند، ابزارهای ثبت اسناد، حسابداری و حسابداری مورد استفاده قرار گرفته اند. بسیاری از مورخان این فرضیه را مطرح می کنند که یکی از دلایل توسعه سیستم های نوشتاری، ثبت معاملات تجاری بوده است. برخی از قدیمی ترین نوشته های کشف شده توسط باستان شناسان، گزارش های مالیاتی بر روی لوح های گلی است. این اولین نمونه های حسابداری از بین النهرین و مصر به سال های 3300 تا 2000 قبل از میلاد برمی گردد.
در قرن سیزدهم، اروپای قرون وسطی به سمت اقتصاد پولی حرکت کرد. بازرگانان برای نظارت بر چندین تراکنش همزمان که توسط وام های بانکی تأمین می شد، به حسابداری متکی بودند. همانطور که صنعت رو به جلو حرکت کرد، واضح بود که رویه های حسابداری برای دقت و کارایی بالاتر باید اصلاح شوند. همین ها پیش نیاز های شروع تاریخچه نرم افزار حسابداری بوده اند
در سال 1458، Benedetto Contrugli سیستم حسابداری دو ورودی را اختراع کرد - به طور کلی به عنوان هر سیستم حسابداری که شامل بدهی و/یا ورود اعتبار برای معاملات تعریف می شود. سیستم دو ورودی انقلابی در حسابداری ایجاد کرد.
لوکا بارتولومئو دی پاچیولی، ریاضیدان ایتالیایی و راهب فرانسیسکن، سیستمی برای ثبت سوابق اختراع کرد که از یک یادداشت، دفتر کل و مجله استفاده می کرد. او همچنین کتاب های زیادی در زمینه حسابداری نوشت. بنابراین، پاچیلو به عنوان پدر حسابداری شناخته شد. او در سال 1494، Summa de Arithmetica، Geometria، Proportioni et Proportionalita ("دانش جمع آوری شده از حساب، هندسه، تناسب و تناسب") را نوشت که شامل یک رساله 27 صفحه ای در مورد حسابداری بود.
قرن ها بعد، در سال 1854، اولین سازمان های حرفه ای برای حسابداران - انجمن حسابداران ادینبورگ و موسسه حسابداران و آکچوئر گلاسکو - در اسکاتلند تأسیس شدند. اعضای این سازمان‌های اولیه می‌توانستند خود را «حسابداران رسمی» معرفی کنند، سپس در سال 1887 مؤسسه حسابداران رسمی آمریکا تأسیس شد.
در نهایت شروع تاریخچه نرم افزار حسابداری با صفحات گسترده بوده است. صفحات گسترده برای چندین دهه جزء اصلی کار های حسابداران بوده است. اولین برنامه صفحه گسترده، VisiCalc (مخفف Visible Calculator) برای رایانه شخصی Apple II در سال 1979 راه اندازی شد. تا زمان ظهور VisiCalc، فرآیند صفحه گسترده کاملاً دستی بود. اگر یک مقدار تغییر می کرد، هر سلول مرتبط باید با وارد کردن مقادیر جدید با دست به روز می شد.
ویسی کالک صفحه‌گسترده‌ها را با تغییر خودکار مقادیر در سلول‌های مرتبط، در صورت تغییر اطلاعات در یک سلول، تبدیل کرد. این یک موفقیت فوری بود، با 700000 نسخه در شش سال اول فروش.
سایر برنامه‌های صفحه‌گسترده اندکی پس از VisiCalc ظاهر شدند، اما هیچ‌کدام به اندازه‌ای محبوب نشدند تا اینکه Lotus Software (بعدها بخشی از IBM) Lotus 1-2-3 را در سال 1983 راه‌اندازی کرد. Lotus 1-2-3 از حافظه و صفحه نمایش بهبود یافته موجود در IBM استفاده کرد که به آن اجازه می دهد تا علاوه بر صفحات گسترده، برخی از عملکردهای پایگاه داده و نمودارهای گرافیکی را نیز به نمایش بگذارد. همچنین ماکروهایی را معرفی کرد که به شرکت‌های دیگر اجازه می‌داد بسته‌های ماکرو و افزونه‌ها را به برنامه بفروشند و سهولت استفاده و محبوبیت آن را افزایش دهند.
در ادامه تاریخچه نرم افزار حسابداری باید اشاره کنم که لوتوس تا دهه 1990 به عنوان برنامه صفحه گسترده غالب باقی ماند، اما با ظهور مایکروسافت ویندوز، در نهایت توسط مایکروسافت اکسل پیشی گرفت. اکسل برای اولین بار در اواسط دهه 1980 ظاهر شد، اما تا زمانی که ویندوز به محبوب ترین سیستم عامل رایانه شخصی تبدیل شد، به طور گسترده مورد استفاده قرار نگرفت. اکسل امروزه پرکاربردترین برنامه صفحه‌گسترده است که به واسطه رابط کاربری گرافیکی قابل دسترس و ماکروهای قابل تنظیم آن هدایت می‌شود.
نرم افزار اختصاص داده شده به حسابداری نیز برای اولین بار در دهه 1970 ظاهر شد که تاریخچه نرم افزار حسابداری را متحول کرد. نرم افزار Peachtree یک بسته نرم افزار حسابداری را در سال 1978 معرفی کرد و به زودی پس از آن یک مجموعه اداری که شامل صفحه گسترده و پردازشگر کلمه بود در سال 1981 ارائه شد. نرم افزار حسابداری QuickBooks Intuit در سال 1983 دنبال شد.
در دهه 1980 شاهد راه اندازی بسیاری از بسته های نرم افزاری حسابداری دیگر (از جمله اولین نسخه راه حل گردش کار تعامل Caseware، Caseware Working Papers) بود که نیاز به ماشین حساب، مداد و پاک کن را از بین برد. این راه حل ها بسیاری از کارهای حسابداری دستی و خسته کننده را غیر ضروری می کرد و به حسابداران فرصت بیشتری برای تمرکز بر پیش بینی ها و تحلیل ها می داد.
نرم افزار برنامه ریزی منابع سازمانی (ERP) ریشه در سیستم های تولیدی دهه 1970 دارد، اما تا دهه 1990 که شرکت تحقیقاتی گارتنر برای اولین بار از اصطلاح ERP استفاده کرد، محبوبیت پیدا نکرد. بسته های ERP این نرم افزار را بسیار فراتر از ریشه های تولیدی آن بردند. راه‌حل‌های فروشندگانی مانند Great Plains Software، Oracle، SAP، NetSuite و JD Edwards شامل ماژول‌هایی برای طیف وسیعی از عملکردهای تجاری از جمله حسابداری، مالی، فروش، تولید و منابع انسانی بود.
راه‌حل‌های ERP داده‌ها را از سراسر یک کسب‌وکار جمع‌آوری می‌کرد و به حسابدارانی که از آن استفاده می‌کردند، در چندین بخش قابل مشاهده بودند. این به آنها کمک کرد تا تصویر کامل تری از عملیات تجاری خود بسازند و پیش بینی های دقیق تری داشته باشند. همین خود انقلابی در تاریخچه نرم افزار حسابداری بود.
برای بسته های حسابداری اولیه، راه اندازی نرم افزار اولیه بود. کاربران نرم افزار جعبه ای را می خریدند که از یک سری دیسک تشکیل شده بود. سپس آنها نرم افزار را از روی دیسک ها روی رایانه شخصی نصب می کنند. در حالی که فرآیند نصب نسبتاً ساده بود، راه حل نرم افزاری فقط به اندازه دستگاهی که روی آن نصب شده بود قابل حمل بود.
با گذشت زمان، رایانه‌ها شبکه‌تر شدند و قادر به برقراری ارتباط با رایانه‌های دیگر شدند و به سازمان‌ها گزینه‌های بیشتری در نحوه نصب نرم‌افزارشان دادند. سازمان‌های بزرگ‌تر معماری‌های سرویس‌دهنده-کلینت را با نرم‌افزار حسابداری یا ERP خود که بر روی یک سرور رایانه مرکزی قرار داشت، مستقر کردند، جایی که چندین کاربر از طریق رایانه شخصی خود به آن دسترسی داشتند.
راه اندازی سرویس گیرنده-سرور نرم افزار حسابداری را در یک سازمان قابل حمل تر می کند، اما راه اندازی آن می تواند دست و پا گیر باشد. سازمان‌ها باید برای سرورهایی که نرم‌افزار را در خود جای می‌دهند، هزینه می‌کردند، پیش‌بینی می‌کردند که چه مقدار ظرفیت سرور نیاز دارند، و در صورت خرابی سرورهای اولیه، سرورهای پشتیبان در محل خود داشته باشند. آنها همچنین باید تعمیر و نگهداری و به روز رسانی را روی سرورها انجام می دادند تا از عملکرد صحیح آنها اطمینان حاصل کنند.
وقتی در تاریخچه نرم افزار حسابداری به جلو حرکت کنیم در می یابیم که نرم افزار حسابداری در دو دهه گذشته به طور قابل توجهی تکامل یافته است. اینترنت اشیا (IoT) - دستگاه‌های فعال، تلفن‌های هوشمند، حسگرها، دوربین‌های ویدیویی و سایر فناوری‌ها هر ساله داده‌های بیشتری تولید می‌کنند و به حسابداران و حسابرسان بینش بالقوه‌تری نسبت به الگوها و روندها می‌دهند.
در سال 2020، شرکت تحقیقاتی IDC تخمین زد که جامعه بیش از 64 زتابایت داده ایجاد کرده یا جایگزین کرده است. یک زتابایت برابر با ظرفیت ذخیره سازی حدود 17.2 میلیارد گوشی هوشمند است که هر کدام 64 گیگابایت داده دارند.
این حجم به سرعت در حال رشد از داده ها، که معمولاً Big Data نامیده می شود، نمی تواند با روش های سنتی پردازش یا تجزیه و تحلیل شود. خیلی سریع رشد می کند و شامل اطلاعاتی از منابع متعدد می شود. صفحات گسترده و بسته های حسابداری ساده قدرت مهار رشد داده های بزرگ را ندارند. حسابداران و حسابرسان به نرم افزار تجزیه و تحلیل داده نیاز دارند که به آنها امکان ارزیابی ریسک، جمع آوری شواهد و تصمیم گیری آگاهانه از منابع داده های متعدد را می دهد.
نرم افزار تجزیه و تحلیل داده از دهه 1990 زمانی که انبارهای داده – مخازن مرکزی داده ها از منابع متعدد – رایج شدند وجود داشته است. اما راه‌حل‌های تحلیل داده‌های قدرتمند و خاص حسابداری تا بعداً ظاهر نشدند. راه‌حل‌های نرم‌افزاری تحلیل داده‌های امروزی، مانند Caseware IDEA 12، به حسابداران و حسابرسان اجازه می‌دهد تا داده‌های بسیار بیشتری را نسبت به گذشته بررسی کنند تا استثناهای بیشتری را کشف کنند و پیش‌بینی‌های بهتری ایجاد کنند.
به طور سنتی، زمانی که حسابداران و حسابرسان با مجموعه داده‌های بزرگ مواجه می‌شوند، به نمونه‌گیری داده‌ها روی می‌آورند و زیرمجموعه نماینده مجموعه داده را تجزیه و تحلیل می‌کنند. نمونه گیری در گذشته ابزار قابل قبولی بود زیرا گزینه های دیگری برای مقابله با مجموعه داده های بزرگ وجود نداشت. اما این دیگر درست نیست. نمونه‌گیری در حسابداری و حسابرسی مدرن کمتر مؤثر است، زیرا فرض می‌کند که نمونه نماینده مجموعه داده‌های بزرگ‌تر است، که فضایی برای اشتباهات و عدم دقت باقی می‌گذارد.
راه حل های مدرن تجزیه و تحلیل داده ها به حسابداران اجازه می دهد تا مجموعه داده های کامل را با استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در تجزیه و تحلیل داده ها بررسی کنند. آنها به طور خودکار انواع مختلفی از تست ها را بر روی مجموعه تراکنش ها انجام می دهند، ناهنجاری ها را شناسایی می کنند و ریسک را ارزیابی می کنند. آنها همچنین می توانند داده ها را از چندین منبع بررسی کنند و به سازمان ها اجازه می دهند بینش های جدیدی ایجاد کنند و روندهای پنهان را شناسایی کنند.
برای مثال، حسابرسی که به صورت‌حساب‌های فروش نگاه می‌کند، می‌تواند از یک راه‌حل تحلیلی برای اجرای تمام داده‌های فروش فعلی استفاده کند و آنها را به‌طور خودکار با داده‌های تاریخی یا داده‌های فروش صنعت موجود از خارج از سازمان مقایسه کند. این نه تنها تشخیص ناهنجاری‌ها را ساده‌تر می‌کند، بلکه باعث صرفه‌جویی در وقت حسابرس می‌شود و به آنها اجازه می‌دهد روی کارهای استراتژیک‌تر تمرکز کنند.
صرفه جویی در زمان برای حسابرسان مهم است. در گزارش روند روند حسابرسی داخلی Caseware در سال 2022، 31 درصد از حسابرسان مورد بررسی، حرکت از فرآیندهای دستی به جریان‌های کاری کارآمدتر را به عنوان چالش اصلی خود ذکر کردند و 27 درصد گفتند که پذیرش فناوری حسابرسی جدید بزرگترین نگرانی آنها است.
اثبات ارزش حسابرسی داخلی برای هیئت مدیره و مدیرعامل برای 44 درصد از پاسخ دهندگان موضوعی بود که 27 درصد گفتند که باید کارهای بیشتری را با زمان کمتر و منابع کمتر انجام دهند. اتخاذ راه حل های مدرن تجزیه و تحلیل داده ها و نرم افزار حسابرسی می تواند به همه این چالش ها کمک کند زیرا به حسابرسان و حسابداران اجازه می دهد تا تصویر کاملی از کنترل ها، حاکمیت و فرآیندهای سازمان خود داشته باشند. این امر آنها را آزاد می کند تا بر روی ارائه توصیه های استراتژیک تمرکز کنند که کارایی را افزایش می دهد، سازمان آنها را رقابتی تر می کند و ارزش خود را برای هیئت مدیره و مدیران ثابت می کند.
یکی دیگر از تحولات مهم فناوری اخیر در تاریخچه نرم افزار حسابداری، مهاجرت نرم افزارهای داخلی به فضای ابری است. به طور سنتی، نرم افزار حسابداری یا بر روی رایانه های شخصی حسابداران و حسابرسان یا بر روی سرورهای متعلق به سازمان آنها زندگی می کند.
با این حال، امروزه شرکت های بیشتری برای بهره مندی از انعطاف پذیری بیشتر، صرفه جویی در هزینه و کاهش ریسک بهتر، میزبانی نرم افزار خود را در فضای ابری انتخاب می کنند. گارتنر اخیراً پیش‌بینی کرده است که بیش از نیمی از هزینه‌های فناوری اطلاعات سازمانی تا سال 2025 به فضای ابری منتقل می‌شود که با اجرای مدل‌های کسب‌وکار کار از راه دور در پاسخ به همه‌گیری COVID-19 تسریع می‌شود.
انعطاف‌پذیری یکی از مزایای کلیدی ابر است. حسابداران و حسابرسان می توانند از هر مکانی به نرم افزار مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند، چه در خانه باشند، چه در محل مشتری یا در دفتر. تنها چیزی که آنها نیاز دارند اتصال به اینترنت، یک دستگاه سازگار و اطلاعات ورود امن آنهاست.
نرم افزار حسابداری مبتنی بر ابر، تعامل را ساده تر می کند. همه اسناد، صورت‌حساب‌ها و برگه‌های زمانی را می‌توان در یک مکان مرکزی ذخیره کرد، جایی که می‌توان به راحتی به آنها دسترسی داشت و به‌روزرسانی کرد. پورتال های آنلاین به اشتراک گذاری فایل ها با مشتریان را ساده تر و سریع تر می کنند، بدون نیاز به بازدید در محل یا تحویل پیک و تحویل.
و با ایجاد یک مکان متمرکز که در آن همه می توانند ارتباط برقرار کنند، ضرب الاجل ها را بررسی کنند و به روز رسانی های تعامل را ببینند، همکاری بهتر با اعضای تیم و مشتریان را ترویج می کنند.
ابر همچنین نگهداری و مدیریت نرم افزار را ساده تر می کند. در یک راه‌اندازی سنتی و داخلی، تیم فناوری اطلاعات سازمان باید سخت‌افزار و نرم‌افزار خود را حفظ کند که هزینه و زمان دارد. انتقال به ابر به شرکت ها این امکان را می دهد که هزینه های سرمایه ای خود را برای سخت افزار و نرم افزار به هزینه عملیاتی در قالب هزینه ماهانه تغییر دهند. و زمان را برای تیم‌های فناوری اطلاعات آزاد می‌کند تا بر ساخت راه‌حل‌های دیجیتالی نوآورانه تمرکز کنند که سازمان‌ها را رقابتی‌تر کند.
تغییر به نرم‌افزار حسابداری ابری مانند Caseware Cloud به این معنی است که سازمان‌ها نباید نگران نگهداری از سایت‌های مرکز داده پشتیبان و برنامه‌های پیچیده بازیابی بلایا باشند. ابر قابلیت انعطاف پذیری داخلی دارد، به این معنی که هر زمان که حسابداران و حسابرسان نیاز به دسترسی داشته باشند، نرم افزار در دسترس خواهد بود.
یکی دیگر از جنبه های متقاعد کننده ابر این است که نیازی به گزاره همه یا هیچ نیست. شرکت‌هایی که می‌خواهند نرم‌افزار خود را حفظ کنند، همچنان می‌توانند با رفتن به یک محیط ترکیبی، مانند Caseware Essentials Suite، برخی از مزایای انعطاف‌پذیری کار در فضای ابری را دریافت کنند. در این سناریو، حسابداران و حسابرسان همچنان می‌توانند به نرم‌افزاری که عادت دارند در لپ‌تاپ خود استفاده کنند دسترسی داشته باشند، اما داده‌های آنها نیز در فضای ابری آپلود می‌شود. این به آنها امکان می دهد از همکاری پیشرفته و قابلیت های مدیریت ساده شده ابر بهره ببرند.
چه چیزی در آینده نهفته است
با قدرتمندتر شدن نرم افزار تجزیه و تحلیل داده ها و فراگیرتر شدن فضای ابری در طول تاریخچه نرم افزار حسابداری، سازمان های حسابداری که عملیات خود را به صورت دیجیتالی تغییر نمی دهند، در خطر عقب افتادن از رقبای خود قرار می گیرند. آنها کارآمدتر، بهره وری کمتر و به طور بالقوه کمتر ایمن خواهند بود.
نرم افزار های حسابداری ابری مانند Caseware Cloud در مراکز داده پیشرفته با ویژگی‌های امنیتی فیزیکی و فناوری اطلاعات پیشرو در صنعت، و همچنین پشتیبان‌گیری و رمزگذاری روزانه قرار دارند. احتمال نقض امنیتی، درخواست اطلاعات از طریق شکاف‌ها یا جا انداختن فایل‌های مهم بسیار کمتر است.
در حالی که راه‌حل‌های نرم‌افزاری همچنان محور تکامل صنعت حسابداری و حسابرسی هستند، آنها جایگزینی برای حسابداران ماهر نیستند. در عوض، آنها به سازمان‌ها اجازه می‌دهند تا شیوه‌های حسابداری کارآمد و مبتنی بر داده ایجاد کنند که نتایج کامل و دقیق را سریع‌تر از گذشته ارائه دهند. این امر به حسابرسان و حسابداران اجازه می دهد تا بر ارائه مشاوره استراتژیک صحیح به مدیران عامل، هیئت مدیره و مشتریانی که از آنها حمایت می کنند تمرکز کنند.
