قطره چکان ها یا همان دریپر ها یکی از کاربردی ترین قسمت هر سیستم آبیاری قطره ای هستند. قطره چکان ها خروجی های آب را تشکیل میدهند . این یعنی نتیجه تمام طراحی ها ، لوله کشی ها و زحمات ، بوسیله قطره چکان ها به نمایش گذاشته میشود.
فرض کنید میخواهیم سیستم آبیاری قطره ای را به یک نمایش تئاتر تشبیه کنیم. در این صورت سیستم های فیلتراسیون ، شیرآلات ، اتوماسیون ، لوله و اتصالات همگی مانند عوامل پشت صحنه تئاتر هستند که وجودشان الزامی است و اگر نباشند نمایشی هم در کار نیست. اما قطره چکان ها نقش بازیگران را ایفا میکنند. اگر تمام عوامل به خوبی کار کنند اما بازیگران نقش خودشان را خوب ایفا نکنند تمام زحمات بی نتیجه خواهد بود. پس باید در انتخاب خروجی و قطره چکان مناسب بسیار دقت کنید.
قطره چکان ها بطور کلی به دو دسته تقسیم میشوند. دسته اول دریپر های تنظیم شونده. و دسته ی دوم دریپر های خودتنظیم. در ادامه درباره هرکدام از این دو دسته صحبت خواهیم کرد و خواهیم گفت کدامیک برای استفاده شما مناسب تر است.
دسته اول یا همان تنظیم شونده ها ، نسبت به دسته ی دوم ساختار ساده تری دارند. میشود گفت فرق دسته اول و دوم در دستی و اتوماتیک بودن تنظیم دبی خروجی آنهاست. وقتی از قطره چکان های دسته ی اول استفاده میکنید ، ناچارید تا تمام آنها را خودتان با دست با استفاده از پیچی که روی آنها هست تنظیم کنید. قطعا اگر زمین یا باغ مورد نظرتان بزرگ است، و تعداد زیادی قطره چکان دارید ، این کار کمی خسته کننده خواهد بود.
اما این دریپر ها دو مزیت هم دارند. مزیت اول این که اگر شما فشار آب کمی دارید میتوانید با تنظیم دریپر ها میزان خروجی ابتدا و انتهای باغتان را کنترل کنید تا آبیاری یکنواختی داشته باشید. مزیت دوم ، اقتصادی و به صرفه بودن آنهاست. دریپر های تنظیم شونده معمولا قیمت کمتری نسبت به خود تنظیم ها دارند.
دسته ی دوم ، قطره چکان های خودتنظیم یا اتوماتیک هستند. این دریپر ها با توجه به نوع و عددی که معمولا روی آنها نوشته شده از یکدیگر تشخیص داده میشوند. دریپر های خود تنظیم در دبی های مشخص و قبل از تعیین شده ای کار میکنند. برای مثال یک قطره چکان ۲ لیتر بر ساعت فقط ۲ لیتر در هر ساعت آب از خودش عبور میدهد و به پای گیاه میرساند. اگر فشار سیستم کمتر از فشار مورد نظر باشد، قطره چکان آبی را عبور نمیدهد یا خیلی کم عبور میدهد و شما متوجه میشود که فشار سیستمتان کمتر از حد لازم است.
مزیت این ویژگی این است که دیگر لازم نیست وقت زیادی برای تنظیم دریپر هایتان بگذارید . آبیاری یکنواختی خواهید داشت. دقیقا به مقدار لازم به گیاه آب میرسانید نه کمتر و نه بیشتر و اتلاف کمتری هم‌خواهید داشت. اگر زمین بزرگی دارید یا کیفیت آبیاری برای شما مهم است توصیه میکنم حتما از این دریپر ها استفاده کنید. تنها نکته ی منفی قطره چکان های خودتنظیم متاسفانه قیمت بالاتر آنها نسبت به دسته اول است. البته فراموش نکنید که همیشه کیفیت بالاتر هزینه بیشتری هم خواهد داشت.
دریپر های نتافیم و یورودریپ را میتوانم بعنوان دو تا از برند های معتبر و باکیفیت سازنده دریپر به شما معرفی کنم.
خب حالا خیلی بیشتر درمورد قطره چکان ها میدانید .اما شاید هنوز برای خرید، هنوز مطمئن نباشید. اجازه بدهید برای انتخاب قطره چکان مناسب چند توصیه کلیدی به شما بکنم.
برای چه جایی دارید دریپر انتخاب میکنید؟ اگر فضایی که میخواهید آنرا آبیاری کنید باغچه یا تراس خانه تان هست ، شاید برای شما فرقی چندانی نداشته باشد که کدام را انتخاب کنید. اما اگر برای فضای بزرگی را میخواهید زیرپوشش آبیاری ببرید باید به هزینه ها دقت کنید.
اگر سرمایه ی مناسبی برای اجرای سیستم دارید ، درنگ نکنید و حتما کیفیت را در دستور کار خودتان قرار دهید. از قطره چکان های خودتنظیم استفاده کنید که دقیق و بدون دردسر هستند. اما اگر سرمایه تان محدود است میتوانید برای شروع از قطره چکان های دستی استفاده کنید. اما فراموش نکنید هر موقع که خواستید میتوانید این دریپر ها را جایگزین کنید . میتوانید بعدا برای بهبود سیستم آبیاری خود، دریپر های قدیمی را با دریپر های جدید عوض کنید. البته راههای دیگری هم پیش روی شما هست. مانند استفاده از لوله های دریپر دار یا نوار های آبیاری.
یکی از مهم ترین مشکلات سیستم آبیاری قطره ای گرفتگی قطره چکان هاست. این گرفتگی روی یکنواختی پخش خروجی ها تاثیر میگذارند. همچنین اگر به آن توجه نشود ممکن است باعث کاهش عملکرد سیستم هم بشود.
از آنجا که دهانه ی خروجی دریپر ها کوچک است ، گاهی با دانه های شن ، زنگ یا قسمت های گیاهان مسدود میشود. گاهی هم ریشه درختان در جستجوی آب داخل قطره چکان ها میروند و باعث گرفتگی میشوند. اما چگونه مانع گرفتگی دریپر بشویم ؟
بهترین راه برای جلوگیری از گرفتگی قطره چکان ها، استفاده از سیستم فیلتراسیون مناسب است. همچنین نفوذ ریشه به داخل منفذ دریپر را میشود براحتی با آبیاری مداوم و مرطوب نگه داشتن ناحیه ریشه حل کرد. اگر ناحیه ریشه خیس باشد، دیگر ریشه برای جستجوی آب وارد منفذ دریپر نمیشود. همچنین اضافه کردن مقداری علف کش نیز میتواند از ورود ریشه ها جلوگیری کند.
وجود شن در آب را میتوان با فیلتر های مناسب حل کرد. از آنجا که ذرات شن و دیگر مواد در فیلتر گرفتار میشوند شما باید بصورت منظم فیلتر ها را تمیز کنید. مسائل حاد تر گرفتگی معمولا توسط رسوبات آهن و گوگرد بوجود می آیند. کلر ممکن است برخی از این مشکلات را حل کند. با تنظیم کردن PH میتوان از تشکیل رسوبات کربنات و فسفات در آب های حاوی بی کربنات جلوگیری کرد. همپنین ژله های باکتری را میتوان با تزریق هیپوکلریت حل کرد.
در مورد تنظیم PH بیشتر مطالعه کنید.
تحقیقات صورت گرفته ، عوامل گرفتگی را به دو دسته تقسیم میکند. دسته اول عوامل فیزیکی و دسته دوم عوامل شیمیایی . این تحقیقات نشان دادند که علت گرفتگی ها در اکثر موارد فیزیکی هستند و گرفتگی فیزیکی نیز اغلب موجب گرفتگی شیشمایی نیز میشود. در اینصورت با استفاده از سیستم فیلتراسیون مناسب میتوان بخوبی هم جلوی گرفتگی فیزیکی را گرفت هم مانع رخ دادن گرفتگی شیمیایی شد.
