کرونا (کووید19) همچنان حضور دارد و هنوز واکسنی برای مبارزه با این ویروس ساخته نشده است. از طرفی زندگی در جریان است و می‌بایست برای برون رفت از این بحران راهی پیدا کرد و شاید این خبر یعنی الزام به استفاده از آموزش مجازی در مدارس، بسیاری از مسئولین مدارس، خانواده‌ها و معلمان را به دلایل مختلف نگران کرده باشد. عمده نگرانی ایشان شاید حضور ناگهانی در فضای مجازی و استفاده از فناوری‌های نامناسب برای آموزش مجازی بوده است. اما به صورت تیتروار موارد ذیل را به عنوان مهم ترین دلایل این نگرانی در دوره ای که تا به امروز گذشت می توان بر شمرد:
1. جزیره‌ای بودن و عدم یکپارچگی امکانات آموزشی در یک پلتفرم
2. نداشتن مهارت‌های ابتدایی در زمینه فناوری اطلاعات
3. توزیع جغرافیایی نامناسب سرعت اینترنت برای کلاس‌های آنلاین
4. عدم آشنایی با تکنولوژی‌های آموزش از راه دور
5. بکارگیری سامانه‌های ویدئو کنفرانس و پیام رسان به عنوان سامانه‌های آموزشی
6. تفاوت فرهنگی در برگزاری کلاس‌ها به صورت فیزیکی و مجازی
اما شاید بتوان راه‌حل یکپارچه‌ای برای پاسخ به همه این سوالات پیدا کرد. در دنیای فناوری اطلاعات، پاسخ‌های فراوانی برای برخی از این چالش‌ها وجود دارد. در دنیای تکنولوژی‌های آموزشی LMS یا سیستم مدیریت یادگیری به همین منظور ایجاد شده است. سیستم مدیریت یادگیری یک سیستم یکپارچه آموزشی است که می‌تواند بخش زیادی از دغدغه‌های بالا را پوشش دهد.
با این حال شاید فرآیند پیدا کردن بهترین LMS، خرید، نصب و راه‌اندازی و پیکربندی LMS و همچنین نگهداری از آن برای یک مدرسه در طول زمان مرقوم به صرفه نباشد.
از همین رو بهترین راهکار و پیشنهاد می‌تواند استفاده از سیستم مدیریت یادگیری ابری باشد. با استفاده از LMS ابری می‌توان به این ترتیب به نیازهای مطرح شده در بالا پاسخ گفت:
چالش اول: جزیره‌ای بودن و عدم یکپارچگی امکانات آموزشی در یک پلتفرم
در سیستم‌های مدیریت یادگیری شما می‌توانید به مجموعه نیازهای مدرسه خود به صورت یکپارچه دست پیدا کنید. این نیازها شامل:
1. برگزاری کلاس‌های ویدئویی و مجازی
2. برگزاری انواع آزمون پیشرفته با قابلیت‌های متعدد
3. ارائه تکالیف و تحویل تکالیف به صورت زمان‌دار
4. شبکه‌های اجتماعی
5. بارگذاری انواع فایل
6. سیستم بازخورد و..... می‌باشد.
به این ترتیب بزرگترین چالش مدرسه و معلم، یعنی پراکندگی فعالیت‌های آموزشی مدرسه از بین می‌رود.
چالش دوم: نداشتن مهارت‌های ابتدایی در زمینه فناوری اطلاعات
این سیستم مدیریت یادگیری ابری که به صورت ابری قابل ارائه است نیاز به مهارت فنی خاصی ندارد. داشتن مهارت‌های ابتدایی ICDL و کار با اینترنت برای استفاده از این سیستم کفایت می‌کند. همچنین در این سامانه در بخش مدیریتی تلاش شده تا فرآیندها به صورت چشمگیری ساده‌سازی شود.
شاگردان نیز، نیاز به نصب هیچ افزونه یا نرم افزار خاصی ندارند و همه چیز بر بستر Firefox یا Google Chrome انجام می‌پذیرد.
چالش سوم: توزیع جغرافیایی نامناسب سرعت اینترنت برای کلاس‌های آنلاین
توزیع نامناسب سرعت اینترنت موجب می‌شود که برخی از شاگردان در لحظه نتوانند در کلاس آنلاین شرکت کنند، اما امکان ضبط کلاس‌ها و قرار گرفتن محتوای آموزشی می‌تواند این نگرانی را برطرف کند. همچنین وجود تالار گفتگو مربوط به درس برای معلم و شاگرد و ارتباط پیوسته ایشان این امکان را مهیا می‌سازد که در هر زمان و هر مکانی شاگردان نسبت به طرح سوالات خود اقدام نمایند و معلم نیز با طرح سوالات انگیزشی شاگردان را به مطالعه بیشتر ترغیب نماید. همچنین وجود تکنولوژی‌های آموزشی چون H5P که انقلابی را دنیای آموزش تعاملی ایجاد کرده است می‌تواند به کمک معلمان خلاق بشتابد.
چالش چهارم: عدم آشنایی با تکنولوژی‌های آموزش از راه دور
تمرکز نظام آموزشی در ایران در این چند سال به حضور در کلاس‌ها، بخصوص در وزارت آموزش و پرورش تا حدودی منجر شده که مدارس آشنایی کمتری با فناوری‌های روز آموزش مجازی داشته باشند. با این حال این بازه زمانی فرصتی بود که این رویکرد آموزشی مورد توجه مدارس قرار بگیرد.
چالش پنجم: بکارگیری سامانه‌های ویدئو کنفرانس و پیام رسان به عنوان سامانه‌های آموزشی
عدم آشنایی با فناوری‌های آموزش مجازی و LMS منجر به آن شد که بسیاری از مدارس و مراکز آموزشی جهت رفع نیازهای آموزشی خود از سامانه‌های ویدئو کنفرانس برای برگزاری کلاس‌های ویدئویی خود استفاده کنند. عمده سامانه‌های مورد استفاده در ایران برای کلاس‌های ویدئویی BigBlueButton، Adobe Connect، اسکای روم بود. فارغ از تجربه موفق در برقراری صدا و تصویر، عمده چالشی که معلمان، خانواده‌ها و مدارس با آن برخورد کردند، جزیره‌های جدا از همی بود که می‌بایست فعالیت‌های مدرسه خود را در آن پی می‌گرفتند. کلاس ویدئویی در یک سامانه، آزمون در سامانه دیگر، ارائه تکالیف در سیستمی دیگر و....
طبیعتا کنار هم گذاشتن این مجموعه و انتظار از معلم برای گرفتن نتیجه‌ای واحد غیر ممکن به نظر می‌رسید.
باید در نظر داشت، همانطور که از اسم این سامانه‌ها پیداست، سیستم‌های ویدئو کنفرانس برای برگزاری جلسات ویدئویی هستند و قابلیت انجام فرآیندهای آموزشی را به تنهایی ندارند. از همین رو بهترین پیشنهاد می‌تواند استفاده از نرم افزارهای LMS باشد و قطعا همانطور که در ابتدا گفته شده، برای جلوگیری از چالش‌هایی که ممکن است جهت نصب و راه‌اندازی و نگهداری این سامانه با آن روبرو شوید، بهتر آن است که از یک LMS ابری استفاده کنید.
چالش ششم: تفاوت فرهنگی در برگزاری کلاس‌ها به صورت فیزیکی و مجازی
یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در همین چند ماه اخیر، تلاش مدارس، معلمین و والدین برای یکسان کردن فرآیند آموزشی در محیط فیزیکی و مجازی بود. اما باید پذیرفت که این دو تفاوت‌های بسیاری دارند. فرهنگ آموزشی در نظام آموزشی مجازی و نظام آموزشی فیزیکی کاملا متفاوت است. معلمین می‌بایست برای حضور در کلاس‌های مجازی آماده شوند. باید ابزار لازم را برای آموزش از راه دور داشته باشند. والدین باید این نوع آموزش را به عنوان فرآیند جدیدی از آموزش بپذیرند. هر چند شاید زمانه بالاجبار ما را به پذیرش این فرهنگ ملزم کند. با این حال شاید تا مدت‌ها با تفاوت‌های فرهنگی این هر دو دست به گریبان باشیم.
*منبع
