ایده‌ی طوفان فکری متعلق به الکس فایکنی آزبورن می‌باشد. او اولین بار در کتاب خود “تخیل کاربردی” از این اصطلاح استفاده کرد.
طوفان فکری روشی خلاقانه و معمولاً گروهی، برای ایده‌پردازی و حل مسائل موجود هست. افرادی که در یک جلسه طوفان فکری شرکت می‌کنند می‌توانند بدون قضاوت شدن، افکار و نظراتشان را بیان بکنند. این افکار حتی می‌توانند خارج از چهارچوب‌های فکری و خلاقانه باشند.
این نکته را باید بدانیم که طوفان فکری صرفاً انتقال اطلاعات بین اعضا نیست، بلکه تولید، تغییر و یا اصلاح اندیشه و روشی برای همه اعضا می‌باشد.
یکی از ایراداتی که به طوفان فکری گرفته می‌شود، نبود داوری یا قضاوت در طول جلسه هست. عده‌ای به همین دلیل، این جلسات را فاقد ارزش می‌دانند. با این حال، طوفان فکری به خاطر گروهی بودن و مزایایش بیشتر از اینکه مورد ایراد قرار بگیرد، مورد تحسین است. قضاوت زودهنگام باعث از بین بردن خلاقیت می‌شود.
در یک جلسه عادی طوفان فکری، یک نفر بحث را مدیریت و رهبری می‌کند، خود آن شخص، یا فرد دیگری نیز ایده‌ها را یادداشت می‌کند.
یکی از تفاوت‌های طوفان فکری با بحث‌های عادی، چگونگی طرح سوال و مسئله می‌باشد. مسائل در طوفان فکری می‌توانند هم منفی باشند هم مثبت. برای مثال یک مشکل در آژانس تبلیغاتی اینگونه مطرح می‌شود: ما یک سفارش جدید گرفتیم و برای آن باید کمپین‌های تبلیغاتی و تولید محتوا کنیم…
اعضای شرکت‌کننده در طوفان فکری باید متوجه هدف باشند. برای همین، مدیر جلسه قوانین و زمان جلسه را، پیش از شروع تعیین می‌کند. توصیه‌هایی برای مدیران جلسات طوفان فکری وجود دارد:
60 دقیقه برای یک جلسه طوفان فکری کافی است. جلسه را طولانی نکنید.
سوالات و مشکلات مختلف را بررسی نکنید. هر سوالی باعث ایجاد تلاش‌های پراکنده خواهد شد.
معمولا وقتی حرف از خلاقیت زده می‌شود، نوشتن با دست بر روی تخته وایت‌برد بهتر از نوشتن با کیبورد و نمایشگرهای HD جواب می‌دهد.
از قضاوت‌هایی مانند گران است، احمقانه است، غیر ممکن است، دیر است و… پرهیز کنید.
تعداد افراد شرکت‌کننده در یک جلسه طوفان فکری بسته به شرایط می‌تواند بسیار متفاوت باشد. هر چقدر افراد بیشتری شرکت کنند، ایده‌های خلاقانه بیشتری نیز به دست میاید، ولی از طرف دیگر مدیریت جلسه کاری دشوار خواهد بود. گروه‌بندی نیز می‌تواند به افراد کمتر فعال نیز اجازه مشارکت را بدهد.
همان قدر که ایده‌پردازی اهمیت دارد، آنالیز آنها نیز حائز اهمیت است. بعد از لیست کردن ایده‌ها، وقت حذف تعدادی از آنها و پرورش بقیه است. آن ایده‌هایی که نظر اکثریت را جلب کرده است را نگه دارید و روی آنها بحث و گفت‌وگو کنید.
همیشه افرادی وجود دارند که به هر علتی در طول جلسه طوفان فکری ساکت هستند. جلسه‌ای با حضور رئیسان و کارمندانشان و افراد درونگرا می‌تواند جلسه‌ای ساکت باشد. برای این جلسات می‌توان به هر یک از افراد کاغذی داد تا نظراتشان را روی آن بنویسند. سپس همه‌ی کاغذها برای بررسی جمع‌آوری می‌شوند تا درنهایت ایده‌های خوب نهایی شوند.
این تکنیک بسیار جالب و خلاقانه برای یک جلسه طوفان فکری است. از افراد حاضر در جلسه بخواهید به جای ایده‌پردازی عادی، به یک سناریوی شکست فکر بکنند. در طوفان فکری معکوس باید به کارهایی فکر بکنید که نتیجه‌ی منفی خواهند داشت، و این که چگونه یک مشکل را ایجاد بکنید! در طول انجام این کار شما به روش‌ها و گزینه‌هایی خواهید رسید که باعث موفقیت ایده‌های شما خواهند شد.
این روش، خود روشی جدا نیست بلکه می‌توان با سایر روش‌های دیگر نیز استفاده کرد. در اینجا با زمان کوتاه مثلا حدود 10 دقیقه به بررسی و قضاوت ایده‌ها پرداخته می‌شود. بنابراین یک جلسه، به چندین جلسه تقسیم می‌شود و در نهایت بهترین ایده برنده می‌شود.
این یکی از خلاقانه‌ترین روش‌ها برای طوفان فکری می‌باشد. در این روش، افراد خودشان را جای بقیه می‌گذارند و از دیدگاه آنها مسائل را بررسی می‌کنند. این شخصیت‌ها می‌توانند مشتریان، تامین‌کنندگان، بقیه مدیران، وکیل مدافع شیطان و شخصیت‌های واقعی یا تخیلی دیگر باشند.
خالق این روش دونالد فیلیپس می‌باشد. او برای اولین بار تکنیک گفت‌وگوی 6×6 را مطرح کرد. در این روش گروه‌های بزرگ به گروه‌های کوچک 6 نفره تقسیم می‌شوند و هر کدام از آن گروه‌ها 6 دقیقه در مورد موضوع مورد نظر بحث می‌کنند. بعد از آن، راه‌حل‌های کلی به جمیع مخاطبان عرضه می‌شود. این روش، به‌عنوان تنها روش مدیریت گروه‌های بزرگ در طوفان فکری مطرح می‌شود.
طوفان فکری روشی جدید برای بیان راحت ایده‌ها و اندیشه‌هاست. جایی که راحت بتوان راجب موضوع، به بیان ایده‌ها پرداخت. سازمان‌های نو و خلاقانه از این روش برای توسعه و حل مشکلات استفاده می‌کنند. گاهی اوقات به این روش هم، بارش فکری گفته می‌شود. اگر در جایی که مشغول هستید این‌کار را انجام ندادید، توصیه می‌شود که حتما یک بار آن را امتحان کنید. نظرات شما هم برای ما ارزشمند هست، اگر سوال یا نظری داشتید حتما با ما در ارتباط باشید.
گردآوری و تدوین به قلم : حسین فاضلی
ممنون از توجه شما
