مردمی شدن همه چیز

?در سال ۲۰۱۲ دو تن از استادان علوم رایانه دانشگاه استنفورد با راه اندازی دانشگاهی غیرانتفاعی به نام "کورسرا" (coursera) شماری از موسسات آموزشی پیشتاز را در گروهی مشارکتی گردهم آوردند تا به ارائه برنامه درسی کاملی با تدریس برخی از بهترین استادان دانشگاهی دنیا بپردازند. پس از کورسرا سرو کله "ادکس" (Edx) هم پیدا شد. در اولین دوره آموزشی ادکس در سال ۲۰۱۲ ، ۱۵۵ هزار دانشجو ثبت نام کردند. جالب است بدانید تعداد ثبت نامی های نخستین دوره ی مجازی ادکس تقریبا برابر کل دانش آموختگان دانشگاه ام ای تی در طول عمر ۱۵۰ ساله آن بوده است.

? در کالیفرنیای آمریکا برای احداث یک شهرک مسکونی سبز از تکنولوژی جدیدی استفاده شده است که انقلابی در بازار ساخت و ساز به پا خواهد کرد. نسل جدید شامل یک دستگاه چاپگر سه بعدی در کارخانه احداث خانه‌های چاپی است که محصول آن به شکل لگو، مجموعه‌ای از قطعات قابل مونتاژ برای تبدیل شدن به یک خانه مسکونی را روانه زمین محل پروژه ساخت می‌کند. این مدل سریع سازی مسکن البته شکل دیگری هم دارد به‌طوری‌که، کارخانه‌های چاپ (تولید) خانه در محل مستقر می‌شود و روی زمین، عملیات ساخت صورت می‌گیرد.

? شرکت آمریکایی تورو Turo، یکی از شرکتی هایی است که خدمات حمل و نقل اشتراکی ارائه می‌دهد، شرکتی جدید که تاکنون ۹۰ میلیون راننده در ۲۲ کشور ثبت کرده و راننده‌هایی که جای خالی در ماشین دارند را به مسافرانی که قصد سفر در همان مسیر را دارند متصل می‌کنند.در عین حال برندهای خودروسازی برای حل مساله رکود خرید و تطبیق با سبک جدید زندگی بخشی از بازار خود را به «فروش خدمت» به جای «فروش مالکیت» اختصاص داده‌اند.

? آموزش آنلاین با رویکرد جمع سپاری یادگیری آنلاین (سالها پیش از وقوع اپیدمی کرونا) ، ساخت بناها از طریق چاپ سه بعدی، خدمات حمل و نقل اشتراکی در کنار اینترنت اشیاء، انرژی های تجدیدپذیر ، سامانه های فناوری اطلاعات، نوآوری های متن باز ، خودکاری سازی ، رباتها و هوش مصنوعی تنها بخشی از پارادایم اقتصادی جدیدی که به نظر میرسد تا نیمه های قرن بیست و یکم در حال تغییر نظام سرمایه داری حاکم هستند.

اینترنت اشیاء همه کس و همه چیز را در این رویکرد جدید بهم متصل می کند.تمامی دستگاهها اعم از تلویزیون ها، ماشین های لباسشویی ، خطوط مونتاژ ، تجهیزات انبار با تعبیه حسگرهایی بهم متصل می شوند. پیش بینی می شود در دهه آینده صد تریلیون حسگر همه چیز را با اینترنت اشیاء به هم متصل کنند. فناوری برداشت انرژی از نور خورشید و باد ظرف سالهای آینده به اندازه تلفن های همراه و لپ تاپ ها ارزان می شود. همین الان در بازار برق آلمان سهم انرژی های تجدیدپذیر نزدیک به ۳۵٪ است و در ساعاتی از روز جریان تولید از مصرف برق پیشی می گیرد و منجر به منفی شدن قیمتها می شود. همانطور که امروزه اطلاعات تولید می کنیم و در اینترنت به اشتراک می گذاریم ، برق پاک را در اینترنت انرژی در اختیار هم قرار خواهیم داد. کافی است بدانیم اگر بتوانیم یک درصد از انرژی خورشید که به زمین می رسد را مهار کنیم شش برابر انرژی که در کل دنیا مصرف می کنیم را بدست خواهیم آورد. در حالیکه صنعت برق در سراشیبی سقوط است، تصور کنید چه بر سر سوخت های فسیلی شامل نفت و ... خواهد آمد. همچنین خودکار سازی ، رباتها و هوش مصنوعی در حال از بین بردن میلیون ها شغل در سراسر دنیا می شوند. همزمان با کاهش هزینه ای اولیه خودکاری سازی ، نیروی کار انسانی در بخش های دفتری و خدماتی با همان سرعتی حذف می شوند که در بخش های تولید و لجستیک حذف شدند. جالب اینکه با افزایش بهره وری و کاهش هزینه ها میزان تولید در کل دنیا افزایش می یابد، آن هم با تعداد کارگر کمتر و مصرف بیشتر.

? برخلاف اقتصاد سرمایه داری که در آن دولتها و شرکتهای بزرگ ادغام شده کلیه فعالیتهای اقتصادی را به صورت عمودی و متمرکز اداره می کنند در این شکل جدید از اقتصاد، ارتباطات و انرژی و رفاه عمومی به وسیله معماری باز و توزیع شده ، مشارکتی و غیرانحصاری با کاهش شدید هزینه ها مشارکت کارآفرینانه هر کس را به نسبت تنوع و قدرت روابط مشارکتی او افزایش می دهد و موجب بهبود زندگی انسانها می گردد. در این رویکرد جدید "مالکیت" اهمیت کمتری نسبت به "دسترسی" پیدا می کند و انسانها نه تنها اطلاعات، سرگرمی ها ، انرژی پاک، کالاهای تولید شده بوسیله چاپ سه بعدی و دوره یادگیری آنلاین بلکه خودروها ، منازل و حتی لباسهایشان را هم از طریق شبکه های اجتماعی با هزینه بسیار کم در اختیار همدیگر قرار می دهند.همچنانکه ماهیت غیرمتمرکز رمز ارزها و به عبارتی "پول های خصوصی" در مقابل ماهیت متمرکز بانکهای مرکزی روز به روز اقتدار پولهای ملی را در اقتصاد سرمایه داری از بین می برد و قدرت این نظام را در کنترل اقتصاد تضعیف می کند.

?این پارادایم جدید کاری می کند که مصرف کنندگان خود تولید کننده شوند و در همکاری با یکدیگر کالاها و خدمات را در شبکه های افقی و توزیع شده خود با هزینه کم به اشتراک بگذارند و ساز و کارهای بازارهای سرمایه داری را بهم بزنند. اگر چه شاید بشر در سیاست نتوانست بطور کامل به "مردمی سازی" (democratisation) دست یابد ، به نظر میرسد در اقتصاد با مردمی سازی ارتباطات، انرژی و لجستیک میلیاردها انسان توانمند شوند و رفاه اقتصادی بیشتر براساس تجمیع سرمایه اجتماعی سنجیده شود تا انباشت سرمایه بازاری. و این یعنی "مردمی شدن همه چیز"